سندرم تونل اولنار چیست؟ | علائم، تشخیص + کاندیدای ابتلا و درمان

آیا این مطلب برایتان موثر است؟

سوزن سوزن شدن، بی حسی و احساس خواب رفتن در دست می توانند علائم و نشانه ای از عارضه ای به نام سندرم تونل اولنار (Ulnar Tunnel Syndrome) باشند. آیا این سندرم را می شناسید؟ دیگر نشانه و ها و علائم آن کدام اند؟
آیا شما هم جزء افرادی هستید که در معرض دریافت آن قرار دارید؟
چه روش های تشخیصی و درمانی برای آن وجود دارند؟ چه دلایلی سبب ابتلا به این بیماری می باشند؟
آیا می توان از بروز آن پیشگیری نمود؟
در این مقاله با دکتر محمدعلی اخوت پور همراه باشید تا اطلاعات موثری در خصوص این عارضه به دست بیاورید.

عصب اولنار چیست؟

شاید برای اینکه درک بهتری از سندرم اولنار داشته باشید، بهتر باشد تا در ابتدا عصب اولنار را بشناسید. در واقع این عصب یکی از عصب های اصلی اندام فوقانی و بازو می باشد که از شبکه بازویی جدا می شود و با عبور از آرنج و بازو به بعضی از عضلات ساعد، عصب می دهد. همچنین از مچ دست عبور نموده و تغذیه عصبی عضلات کوچک دست را نیز بر عهده دارد. در ادامه مطالعه می کنیم که سندرم اولنار چیست و به چه دلایلی ایجاد می شود.

سندرم تونل اولنار چیست؟

سندرم تونل اولنار عارضه ای است که به دلیل فشردگی عصب در عصب اولنار رخ می دهد. حال اینکه چه زمانی چنین عارضه ای اتفاق خواهد افتاد را در عنوان بعدی مورد بررسی قرار می دهیم.

سندرم تونل اولنار چه زمانی ایجاد می شود؟

سندرم تونل اولنار زمانی رخ می دهد که عصب اولنار در مچ دست فشرده می شود. عصب اولنار یکی از سه عصب اصلی است که احساس و عملکرد دست را تامین می کند. از گردن شما به سمت پایین به دست شما حرکت می کند و می تواند در چندین مکان در طول مسیر منقبض شود.
هنگامی که فشار روی عصب در مچ دست ایجاد می شود، باعث بی حسی و گزگز در انگشت کوچک و در امتداد قسمت خارجی انگشت حلقه می شود. علاوه بر این، سندرم تونل اولنار گاهی اوقات می‌تواند باعث ضعف نیشگون گرفتن و گرفتگی دست شود.

چه افرادی در معرض ابتلا به سندرم تونل اولنار قرار دارند؟

افراد زیر بیش از دیگران می توانند در معرض ابتلا به این عارضه قرار داشته باشند:

1. افرادی که با دست خم شده و به سمت بیرون کار می کنند.
2. افرادی که بیش از حد از ابزارهایی مانند چکش استفاده می کنند.
3. افرادی که در فعالیت هایی شرکت دارند که در آن به طور مداوم روی دست خود فشار وارد می کنند. مانند وزنه برداران یا دوچرخه سواران
4. افرادی که در ناحیه دست خود، دچار آسیب دیدگی شده اند.
5. افرادی که به آرتریت مبتلا می باشند.

علائم سندرم تونل اولنار

علائم این عارضه به تدریج ایجاد می شوند. این نشانه ها عبارتند از:

1. سوزن سوزن شدن، مثل اینکه انگشتان شما به خواب می روند.
2. بی حسی در دست در زمان بیدار شدن از خواب
3. مشکل در کارهایی مانند تایپ کردن
4. با بدتر شدن وضعیت مچ دست دچار درد می شود.
5. با پیشرفت سندرم، باز کردن شیشه ها، نگه داشتن اشیا یا هماهنگ کردن انگشتان در حین کارهایی مانند تایپ کردن دشوارتر می شود.

روش های تشخیص سندرم تونل اولنار

برای تشخیص این عارضه پزشک از روش های زیر استفاده می کند:

1. معاینه فیزیکی

   پزشک دست شما را برای یافتن علائم رایج سندرم تونل اولنار، مانند تحلیل رفتن عضله (آتروفی)، ضعف عضلانی و خشکی پوست در فواصل بین انگشتان، معاینه می کند. پزشک ممکن است انگشت خود را روی عصب اولنار بزند تا تشخیص دهد که آیا این باعث احساس سوزن سوزن شدن می شود یا خیر.

2. تصویربرداری ها

   ممکن است از انواع تصویربرداری های زیر نیز استفاده شود:

   • توموگرافی کامپیوتری (CT) یا تصویر تشدید مغناطیسی (MRI)

     این نوع تصویر برداری ها ممکن است برای تشخیص اینکه آیا چیزی مانند کیست به عصب فشار وارد می‌کند، استفاده شوند.

   • اشعه ایکس

     ممکن است از اشعه ایکس برای تشخیص اینکه آیا قطعه ای از استخوان شکسته بر روی عصب فشار می آورد یا خیر استفاده شود.

روش های درمان سندرم تونل اولنار

درمان بستگی به این دارد که چه چیزی باعث فشار روی عصب شده است. برای مثال، اگر فشار ناشی از نحوه قرارگیری مچ در هنگام تایپ باشد، ممکن است تغییر در وضعیت مچ دست توصیه شود.
یک دوچرخه سوار ممکن است با تغییر مکرر موقعیت دست روی فرمان و یا با افزودن بالشتک محافظ فشار مزمن را کاهش دهد. اما در هر حال لازم است تا این فشردگی آزاد شود.
در ادامه شما را با روش های درمان این بیماری آشنا می کنیم:

1. درمان های اولیه

   

   در ابتدا این احتمال وجود دارد که با استفاده از روش های زیر درد تا حدودی کاهش پیدا کند:

   • دارو درمانی

     در بسیاری از موارد سندرم تونل اولنار، داروهای ضد التهابی، مانند آسپرین یا ایبوپروفن، ممکن است علائم را کاهش دهند.

   • استفاده از آتل

     استفاده کوتاه مدت از آتل مچ دست ممکن است مفید باشد. در مواقعی پزشک تشخیص می دهد که دست شما مدت زمانی باید به صورت ثابت و بی تحرک باشد.

2. جراحی

   

   در مواردی که دیگر روش های نامبرده نتوانند به بهبودی و کاهش درد این عارضه کمک کنند و یا فشردگی عصب اولنار در حدی باشد که موجب ضعف و آسیب عضلانی شده باشد، پزشک جراحی را پیشنهاد خواهد داد.
   برای اینکه فشار از روی این عصب برداشته شود، چندین روش جراحی مانند اندوسکوپیک و جراحی باز وجود دارند که متخصص ارتوپدی بهترین و موثرترین آن را برای شما انتخاب خواهد کرد.
   معمولا در اغلب موارد آزاد سازی عصب اولنار در قسمت آرنج (ناحیه تونل آرنجی که درون قسمت داخلی آرنج می باشد.) به صورت جراحی باز انجام می شود و جراح معمولا عصب را از ناحیه ای که از تونل عبور می کند، آزاد می کند.
   می توان همراه با این کار انتقال عصب به قدام نیز انجام شود. یعنی عصب از خلف آرنج به قدام آرنج انتقال داده شود. این کار در شرایطی انجام می شود که در قسمت خلف آرنج مشکلات استخوانی وجود داشته باشد و یا عصب در جای مناسبی قرار نداشته باشد.
   در غیر اینصورت تونل آزاد شده و عصب از جای خود تکان نخواهد خورد.

ورزش موثر برای کاهش فشار روی عصب اولنار

توجه داشته باشید که قبل از انجام تمرین های زیر با پزشک خود مشورت داشته باشید:

1. لمس پیشانی

   • برای انجام این تمرین ساده، طوری بایستید که بازوهایتان در دو طرف بدن شما قرار داشته باشد.
   • یکی از دست های خود را بالا برده و کف دستتان را روی پیشانی خود بگذارید.
   • چند ثانیه این شرایط را نگه داشته و سپس به آرامی دست را پایین بیاورید.

2. خم کردن دست

   • برای انجام این تمرین می توانید بنشینید و یا بایستید.
   • بازوهایتان باید به طور مستقیم جلوی بدنتان قرار گرفته باشد و همچنین آرنج شما صاف باشد.
   • سپس مچ و انگشتان دست خود را به سمت بدن خم نمایید.
   • دست خود را طوری از بدنتان دور کنید که کششی را در مچ دستتان احساس نمایید.
   • آرنجتان را خم نموده و دستتان را به طرف بالا ببرید.

علل ابتلا به سندرم تونل اولنار

شایع ترین علت سندرم تونل اولنار، تومور بافت نرم است که معمولاً یک کیست خوش خیم (غیر سرطانی) به نام گانگلیون می باشد که از مفصل مچ دست منشا می گیرد.
سایر علل شایع عبارتند از:

1. ترومای مکرر
2. فشار مزمن اعمال شده به ناحیه دست (فشار مزمن ممکن است در دست یک دوچرخه سوار بر روی فرمان رخ دهد.)
3. ضربه های مکرر
4. تکیه دادن بیش از اندازه روی آرنج
5. انجام دادن تمرینات ورزشی بیش از اندازه سنگین
6. وجود شکستگی های قدیمی در آرنج
7. بد جوش خوردن شکستگی و یا جوش نخوردن آن
8. شکستگی استخوان همیت مچ دست

پیشگیری از ابتلا به سندرم تونل اولنار

1. از انجام دادن حرکات تکراری و مکرر خودداری کنید.
2. فعالیت هایی که فشار بیش از اندازه ای به دست شما وارد می کنند را انجام ندهید.
3. اجسام بسیار سنگین را بلند نکنید.
4. اگر دچار دیابت و یا بیماری های مفصلی می باشید، حتما برای درمان آن ها اقدام کنید.
5. طولانی مدت با یک دست که آن را در حالت خم نگه داشته اید، با تلفن صحبت نکنید.
6. بیش از اندازه روی آرنج خود تکیه ندهید.

سوالات متداول

1. ریکاوری بعد از جراحی سندرم عصب اولنار چگونه است؟

   با توجه به نوع روش جراحی که برای هر بیمار استفاده می شود، ممکن است تا دوره نقاهت متفاوتی برای هر یک از آن ها وجود داشته باشد.
   معمولا تا چند هفته بعد از عمل لازم است تا بیمار از آتل استفاده داشته باشد. همچنین برای بازیابی قدرت و دامنه حرکتی به فیزیوتراپی نیز نیاز خواهد بود.

2. زنان بیشتر در معرض ابتلا به سندرم اولنار قرار دارند یا مردان؟

   با وجود اینکه هر کسی با دلایل ذکر شده می تواند در معرض ابتلا به این عارضه قرار داشته باشد، اما احتمال دریافت این بیماری توسط زنان از مردان بیشتر می باشد.

3. عدم درمان سندرم تونل اولنار چه عوارضی می تواند داشته باشد؟

   عدم درمان این عارضه می تواند سبب تحلیل رفتگی میزانی از ماهیچه های دست شما گردد که دیگر قادر به انجام کارها و فعالیت های ساده روزمره خود نیز نباشید.