آیا این مطلب برایتان موثر است؟
آیا با درد ناحیه شانه روبه‌رو شده‌اید؟ درد شانه می‌تواند به دلایل متعددی ایجاد شود که یکی از آنها بورسیت شانه است. آیا این عارضه را می‌شناسید؟ علائم و نشانه‌های دیگر این بیماری کدام‌اند؟
در صورت مواجه شدن با آن چه روشهای درمانی وجود دارند؟
در این مقاله با دکتر محمدعلی اخوت پور، فوق تخصص جراحی دست همراه باشید تا اطلاعات بسیار موثری درباره بورسیت شانه به دست آورید.
کیسه بورس چیست؟
شاید برای اینکه عارضه بورسیت را بهتر درک کنید، لازم باشد تا در ابتدا با بورس آشنا شوید. بورس‌ها کیسه‌های کوچکی هستند که بین تاندون‌ها و استخوان‌ها قرار گرفته و درون آنها پر از مایع است.
بورسیت شانه چیست؟
بورسیت شانه عارضه‌ای است که در آن بورس‌های شانه دچار التهاب شده و در واقع مفاصل شانه دچار درد می‌شوند. در نتیجه انجام فعالیت‌های شانه با مشکلاتی روبه‌رو خواهند شد.
معمولا این بیماری به طور خود به خود ایجاد نشده و مواردی می‌توانند در بروز آن نقش داشته باشند که در عناوین بعدی، این موراد را نیز برایتان بیان کرده‌ایم.
علائم بورسیت شانه
درد شانه ناشی از بورسیت می‌تواند به طور ناگهانی یا تدریجی ایجاد شود. ممکن است یک درد مبهم، درد شدید یا حساسیت خفیف را تجربه کنید.
سایر علائم آن عبارت‌اند از:
- سفتی شانه یا احساس تورم
- کاهش دامنه حرکتی شانه
- درد شانه در زمان بالا بردن دست
- درد شانه در شب هنگام دراز کشیدن روی پهلو دست آسیب دیده
- بدتر شدن درد در زمان انجام یک فعالیت تکراری
- وجود ضعف در شانه
- حساسیت به لمس
- تب و لرز (در شرایطی است که بورسیت از نوع عفونی باشد.)
چه افرادی در معرض ابتلا به بورسیت شانه قرار دارند؟
هر کسی ممکن است به بورسیت شانه مبتلا شود. در ادامه شما را با این افراد آشنا میکنیم:
- متخصصان و ورزشکاران خاصی که حرکات تکراری شانه را زیاد انجام می‌دهند، بیشتر در معرض این مشکل هستند.
- افرادی که دارای شغل‌هایی هستند که بیش از اندازه با شانه‌های خود کار می کنند. این افراد شامل نقاشان، نجاران، باغبان‌ها، موسیقی دان‌ها و ... می‌شوند.
پیشنهاد میکنیم حتما بخوانید
انواع بورسیت شانه
انواع مختلف بورسیت شانه عبارت‌اند از:
-
مزمن
صدمات مکرر یا حوادث مکرر می‌توانند باعث بورسیت مزمن شانه شوند. این شایع‌ترین نوع بورسیت شانه است. ممکن است دوره‌هایی بدون علائم داشته باشید و سپس با عود کردن علائم روبه‌رو شوید.
با گذشت زمان، این التهاب مداوم می‌تواند باعث ضعف بازو و شانه شود -
حاد
این نوع بورسیت به طور ناگهانی، اغلب در اثر تصادف یا جراحت ظاهر می‌شود. لمس یا حرکت دادن شانه باعث درد می‌شود. -
عفونی
در موارد نادر، عفونت‌های باکتریایی مانند عفونت‌های استافیک باعث بورسیت عفونی شانه می‌شوند. شانه ممکن است قرمز یا بنفش به نظر برسد و در لمس کردن، گرم احساس شود. در این مورد نادر، ممکن است تب داشته باشید و احساس بیماری کنید و دارای درد شدید در ناحیه شانه شده باشید.
روشهای تشخیص بورسیت شانه
متخصص ارتوپدی برای تشخیص این بیماری از روشهای زیر استفاده می‌کند:
-
معاینه فیزیکی
در ابتدا متخصص ارتوپدی یک معاینه فیزیکی برای ارزیابی درد شانه و دامنه حرکتی انجام می‌دهد. -
اشعه ایکس
عکسبرداری با اشعه ایکس برای بررسی آرتریت، خار استخوان و سایر مشکلاتی که می‌توانند بر شانه تأثیر بگذارند، موثر است -
MRI یا سونوگرافی
برای بررسی التهاب در بورس مورد استفاده قرار می‌گیرند. -
آسپیراسیون مفصل
برای تخلیه و آزمایش مایع موجود در بورس برای عفونت یا نقرس انجام می‌شود.
روشهای درمان بورسیت شانه
برای درمان این بیماری پزشک از یک و یا ترکیبی از روشهای درمانی زیر استفاده می‌کند:
-
درمانهای اولیه
درمانهای اولیه شامل مواردی می‌شوند که شما آنها را به کار می‌گیرید تا قبل از مراجعه به پزشک تا حدودی درد و تورم شانه خود را کاهش دهید. این موارد عبارت‌اند از:
-
استراحت دادن به شانه
فعالیت‌هایی که سبب بروز درد بیشتر برای شانه شما می‌شوند را متوقف کنید. سعی کنید تا چند روز به شانه‌های خود استراحت دهید. -
استفاده از کمپرس یخ
یکی از موارد موثر در کاهش درد و تورم شانه، استفاده از کمپرس یخ میباشد. برای این کار مقداری یخ را درون حوله‌ای تمیز گذاشته و یا درون کیسه‌ای قرار دهید، سپس در بازه‌های زمانی 11 الی 15 دقیقه، آن را روی شانه متورم خود بگذارید.
-
-
آسپیراسیون
در برخی از مواقع برای خارج کردن مایعات اضافی موجود در بورس پزشک تشخیص می‌دهد تا آسپیراسیون انجام شود. در این روش با کمک یک سرنگ مایعات اضافی درون بورس خارج می‌شوند. همچنین همزمان با آسپیراسیون، تزریق کورتیزون نیز انجام می‌شود.
-
تزریق درمانی
تزریق درمانی دیگر روش درمانی موثر برای کاهش درد و التهاب ناشی از بورسیت شانه میباشد. انواع روشهای تزریق درمانی به مدت چند هفته تا چند ماه می‌توانند درد و التهاب این عارضه را کاهش دهند. در ادامه شما را با انواع روشهای آن آشنا میکنیم:
-
تزریق استروئید
عملکرد این تزریق مشابه با داروی ضدالتهاب است و به کاهش درد و تورم کمک می‌کند، اما زمانی که شما از داروی ضد التهاب استفاده می‌کنید، می‌تواند به تمامی بخش‌های بدن شما راه پیدا کند، اما این تزریق تنها در بخش مورد نظر تاثیرات خود را به جا می‌گذارد. استروئید علائم و نشانه‌های این عارضه را به طور موقت کاهش می‌دهد. -
پی آر پی
در این روش از بیمار خون گرفته شده و بعد از قرار دادن آن درون سانتریفیوژ، خون غنی از پلاکت به بیمار تزریق می‌شود. خون تزریق شده حاوی فاکتورهای رشد از جمله پروتئین و سیتوکین میباشد که موجب تحریک بازسازی و بهبود بافت می‌شوند. ممکن است تا مراحل این درمان به 6 تا 8 هفته زمان نیاز داشته باشد.
-
-
دارو درمانی
با تشخیص پزشک برای درمان این عارضه از یک و یا چند داروی زیر استفاده می‌شود:
-
آنتی بیوتیک‌ها
برای از بین بردن عفونت‌های باکتریایی که باعث بورسیت می‌شوند، مورد استفاده قرار می‌گیرند. بورسیت ساب اکرومیال عفونی به درمان با آنتی‌بیوتیک نیاز دارد. پزشک انواع مختلفی از داروهای آنتی‌بیوتیک را براساس نوع میکروارگانیسم‌هایی که محرک عفونت تجویز می‌کند. در موارد بسیار شدید، ممکن است نیاز به بستری و تزریق درون رگی آنتی بیوتیک باشد. -
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی
داروهای ضدالتهاب خوراکی مانند آسپرین، ایبوپروفن (مانند ادویل) و ناپروکسن می‌توانند ورم و التهاب را کاهش داده و درد ناشی از بورسیت شانه و تاندونیت شانه را تسکین دهند.
-
-
فیزیوتراپی
با توجه به میزان و شدت عارضه‌ای که به آن دچار هستید، ممکن است پزشک برای شما فیزیوتراپی را به همراه دیگر روشهای درمانی توصیه کند. فیزیوتراپی در موارد زیر به شما کمک می‌کند:
-
بهبود دامنه حرکتی شانه
برای بازگرداندن حرکات طبیعی شانه و بازوی شما، روش‌ها و تمرین درمانی‌های خاصی توسط فیزیوتراپیست برنامه ریزی می‌شوند. -
کاهش تورم و درد
در صورتی که برخی از فعالیت‌های مکرر سبب بروز بورسیت شانه شده باشند، فیزیوتراپیست به شما کمک می‌کند تا با تغییر در این حرکات و فعالیت‌ها بهبودی خود را سریع‌تر به دست آورید. برای این کار از روشهای بسیار متنوعی مانند گرما و سرما درمانی، تمرین درمانی، ماساژ درمانی و ... استفاده می‌شود. -
بهبود انعطاف پذیری
اگر عضلات شانه، قفسه سینه و یا گردن شما سفت شده باشند، فیزیوتراپیست با ارائه برنامه مناسب به شما کمک می‌کند تا بتوانید این عضلات را کشش دهید. -
بهبود وضعیت بدنی
در صورتی که بروز این عارضه به دنبال وضعیت بدنی نامناسب شما ایجاد شده باشد، فیزیوتراپیست با تمرین درمانی‌های خاص سبب بهبود وضعیت بدنی شما شده و به دنبال آن از عود کردن بورسیت در آینده نیز جلوگیری می‌کند. -
بهبود قدرت بدنی
تمرین درمانی‌های فیزیوتراپی همچنین به شما کمک می‌کنند تا قدرت شانه خود را تا حد مناسبی به دست آورید.
-
-
جراحی
اگر علائم بدتر شوند یا با درمانهای غیرجراحی بهبود نیابند، پزشک ممکن است جراحی را توصیه کند. این جراحی ممکن است با استفاده از روش آرتروسکوپی شانه انجام شود.
در جراحی به حذف مواردی از جمله، بافت آسیب دیده که به بورس فشار می‌آورد و آن را تحریک می‌کند و بورس‌های ملتهب برای ایجاد فضا برای حرکت تاندون‌ها و استخوان‌ها پرداخته می‌شود. جراحی با استفاده از روشهای زیر برای این بیماری انجام می‌شود:-
آرتروسکوپی
در این روش بعد از ایجاد یک برش بسیار ریز روی شانه، با استفاده از وسیله‌ای به نام آرتروسکوپ، بورس ملتهب شده برداشته می‌شود. -
آکرومیوپلاستی
در این روش به تراش و یا برداشتن قسمتی از آکرومیون تیغه شانه پرداخته می‌شود. با استفاده از این روش، جراح برای بافت‌های نرمی مانند روتاتور کاف، بورس و تاندون فضایی بیشتری را ایجاد می‌کند. -
جراحی باز
در موارد شدیدتر ممکن است جراح با استفاده از روش جراحی باز، برشی در قسمتی از شانه وارد کرده تا بتواند بورس ملتهب شده را خارج کند.
-
ورزش بورسیت شانه
هنگامی که درد شروع به از بین رفتن کرد، برخی از تمرینات تقویتی ملایم می‌توانند به تسریع بهبودی کمک کنند. انجام تمرینات روزانه می‌توانند شانه را فعال نگه دارند، بدون اینکه فشار زیادی به مفصل شانه وارد شود. توجه شود که این تمرینات باید زیر نظر فیزیوتراپیست انجام شوند تا بهترین اثر را به همراه داشته باشند.
برخی از تمرین درمانی‌های رایج در این زمینه عبارت‌اند از:
-
چرخش شانه
- صاف بایستید و شانه‌ها را به سمت گوش ها بالا بیاورید. (نگه داشتن این شرایط 5 ثانیه)
- تیغه‌های شانه‌ها را پشت سر به هم فشار دهید. (نگه داشتن این شرایط 5 ثانیه)
- تیغه‌های شانه را به سمت پایین به سمت پاشنه‌ها بکشید. (نگه داشتن این شرایط 5 ثانیه)
- تکرار این تمرین 10 بار
-
بالابر چوبی
- یک چوب پیدا کنید. دسته جارو برای این تمرین عالی است.
- عمودی بایستید و چوب را در هر دو دست خود طوری نگه دارید که کف دست‌ها رو به پایین باشد.
- در حالی که بازوها را صاف نگه می‌دارید، چوب را به آرامی بالای سر ببرید.
- 5 ثانیه نگه دارید و به آرامی بازوها را پایین بیاورید.
- 10 بار تکرار کنید.
-
تمرین تقویت کتف
- شانه‌های خود را همانند زمانی که شانه‌هایتان را بالا می‌اندازید، به طرف بالا برده، اما این وضعیت را حدود 5 ثانیه نگه دارید و بعد از آن شانه‌ها را پایین بیاورید.
- سپس به شکل دورانی شانه‌های خود را به عقب ببرید. این کار را 5 بار انجام دهید.
- در ادامه 5 بار شانه‌های خود را به سمت جلو بچرخانید.
-
پرس دستی
- با طرف شانه آسیب دیده خود به سمت دیوار بایستید.
- سپس آرنج خود را خم کنید، طوری که زاویه 90 درجه داشته باشد.
- پشت دست خود را به دیوار فشار داده و این کار را به مدت زمان 5 ثانیه نگه دارید.
- تکرار این تمرین روزی 5 الی 15 بار
-
کشش با استفاده از بند
- یک کمربند و یا یک بند را بین دستان خود گرفته و دستانتان را به طرف بالای سر خود ببرید.
- زمانی که در حالت دمر به سر می‌برید، بازوها صاف و بالای سرتان قرار داشته باشند. 5 ثانیه در همین شرایط باقی بمانید و بعد از آن به آرامی دست‌های خود را به طرف پایین برگردانید.
- در ادامه همین کار را 5 بار دیگر تکرار کنید.
علت ایجاد بورسیت شانه چیست؟
معمولا این عارضه به طور خود به خود ایجاد نمی‌شود. مواردی که در پیدایش آن نقش دارند، عبارت‌اند از:
- بورسیت شانه اغلب نتیجه استفاده بیش از حد یا حرکات مکرر شانه است.
- تکیه دادن بیش از اندازه به آرنج علاوه بر بورسیت آرنج در بروز بورسیت شانه نیز بی تاثیر نمی‌باشد.
- یکی از رایج‌ترین مواردی که سبب بروز این اتفاق می‌شود، وارد شدن ضربه به شانه میباشد.
- بعضی از بیماری‌های خود ایمنی همانند نقرس، بیماری تیروئید، آرتروز و پسوریازیس می‌توانند تاثیراتی در بروز این بیماری داشته باشند.
- تاندونیت
- عفونت
- رسوب کلسیم در شانه
عوارض بورسیت شانه
در صورتی که برای درمان این بیماری اقدامی صورت نگیرد، ممکن است تا با عوارض زیر رو به شوید:
-
کاهش دامنه حرکتی شانه
بورسیت مزمن شانه و بروز دردهای مکرر آن، می‌تواند به بورس‌ها آسیب برساند. با گذشت زمان، دامنه حرکتی شانه تحت تاثیر قرار می‌گیرد. -
انتقال عفونت به سایر نقاط بدن
باکتری‌هایی که باعث بورسیت عفونی شانه می‌شوند، می‌توانند به اندام‌ها و سایر قسمت‌های بدن گسترش یابند. در موارد شدید، سپسیس می‌تواند تهدید کننده زندگی باشد.
چه زمانی باید در مورد درد شانه یا بورسیت شانه با پزشک تماس بگیرم؟
در صورتی که با موارد زیر روبه‌رو شدید، با متخصص ارتوپدی تماس بگیرید:
- درد یا محدودیت دامنه حرکتی در شانه یا بازو که در زندگی روزمره اختلال ایجاد می‌کند.
- دردی که با درمانهای خانگی بهبود نمی‌یابد.
- ضعف شانه یا بازو
- علائم عفونت مانند تب و لرز
- قرمزی یا تورم غیرمعمول در شانه
چگونه می‌توان از بورسیت شانه جلوگیری کرد؟
بهتر است تا به موارد زیر توجه داشته باشید تا عوامل خطر ابتلا به این عارضه را کاهش دهید:
- تمرینات کششی و تقویتی شانه را به طور منظم انجام دهید.
- قبل از انجام فعالیت، شانه را گرم کنید.
- در طول فعالیت‌های تکراری استراحت کنید.
- برای کاهش فشار روی شانه در برخی از مواقع با نظر پزشک از شانه بند استفاده کنید.
مراقبتهای بعد از درمان بورسیت شانه
بعد از اینکه از هر یک از روشهای درمانی که پیش‌تر برایتان بیان کردیم، استفاده کردید، بهتر است تا به خوبی به نکات مراقبتی زیر توجه داشته باشید:
- تا حد ممکن به شانه‌های خود استراحت داده و از انجام فعالیت‌های سنگین پرهیز کنید.
- در طول روز برای کاهش تورم و التهاب بورسیت، از کمپرس گرم استفاده داشته باشید.
- تا مدتی روی شانه درمان شده خود نخوابید.
- انجام فیزیوتراپی و تمرین درمانی‌هایی که برای شما در نظر گرفته می‌شود را به درستی انجام دهید تا بهبودی کامل خود را سریع‌تر به دست بیاورید.
دوره نقاهت بیماری بورسیت شانه
زمانی که این عارضه به دلیل صدمات جسمانی رخ داده باشد، احتمالا بعد از چند روز بهبودی حاصل می‌شود. اما اگر حرکات مکرر و تکراری سبب پیدایش آن شده باشند، دوره نقاهت کمی بیشتر شده و تا چند هفته و یا چند ماه طول می‌کشد.
اگر بورسیت شانه مزمن باشد و در کنار آن فرد با عارضه‌های دیگری مانند آرتروز نیز روبه‌رو شده باشد، مدت زمان بهبودی افزایش پیدا می‌کند.
سوالات متداول
-
انواع بورس در ناحیه شانه کدام‌اند؟
پنج بورس اصلی در اطراف شانه وجود دارند که عبارت‌اند از:- بورس ساب آکرومیال ساب دلتوئید
- فرورفتگی زیر کتفی
- بورس ساب کوراکوئید
- بورس کوراکوکلاویکولار
- بورس فوق آکرومیال
بورسیت ساباکرومیال یک علت شایع درد شانه است که مربوط به برخورد بورس شانه بین تاندون‌های روتاتور کاف و استخوان (آکرومیون) است. بورس ساب دلتوئید شما یک بورس شانه کمتر ملتهب شده است.
-
آیا سن می‌تواند در بروز بورسیت شانه تاثیر داشته باشد؟
این عارضه می‌تواند افراد در هر سنی را مبتلا کند، با این حال افزایش می‌تواند با احتمال بروز بیماری‌هایی از جمله آرتروز و .. فرد را بیش از قبل در معرض ابتلا به بورسیت شانه قرار دهد. -
آیا ممکن است تا بورسیت شانه به طور خود به خود رفع گردد؟
در صورتی که هیچ فشار زیادی به شانه وارد نشود، در بهترین حالت این اتفاق خواهد افتاد که بورسیت شانه به حالت ثابت باقی می‌ماند. در مواقعی که بورس در شرایط التهابی قرار گرفته است، معمولا ادامه دادن همان فعالیت‌ها و اقدامات روزانه می‌تواند مشکل را حادتر کند. پس بهتر است تا اگر با علائمی که در مقاله برایتان بیان کردیم روبه‌رو شدید، حتما برای درمان خود اقدام کرده و به متخصص ارتوپدی مراجعه داشته باشید. -
در چه زمانی جراحی برای درمان بورسیت شانه ضروت پیدا می‌کند؟
باید گفت که درمان این بیماری به ندرت به جراحی نیاز دارد و جراحی تنها در مواقعی الزام است که بیماری مزمن شده باشد و با استفاده از روشهای دیگر درمانی بهبودی حاصل نشده باشد.
