سندرم کلیپل فایل

آیا این مطلب برای شما مفید است؟

همانطور که می‌دانید نوزادان ممکن است با برخی اختلالات مادرزادی متولد شوند. کلیپل فایل یا کوتاهی گردن، یکی از نادرترین مشکلات مادرزادی است که می‌تواند عوارض زیادی به همراه داشته باشد.
حال چگونه باید کلیپل فایل را تشخیص دهیم؟ چه علائمی دارد؟ دلیل بروز آن چیست؟
در ادامه این مطلب با ما همراه باشید تا با ارائه توضیحات کامل به این سوالات پاسخ دهیم.

سندرم کلیپل فایل چیست؟

کلیپل فایل یک سندرم یا اختلال اسکلتی و عضلانی است که از بدو تولد با نوزادان همراه خواهد بود. در این عارضه مهره‌های گردن‌ به هم چسبیده و رشد کافی نخواهند داشت. به همین دلیل در صورت بروز آن شاهد کوتاهی گردن خواهیم بود. کلیپل فایل ممکن است در دوران نوزادی مشخص نباشد.
اما‌ بعدها با رشد بدن نوزاد و پدیدار شدن کوتاهی گردن او، می‌توان متوجه بروز این اختلال شد. سندرم کلیپل فایل بسیار نادر است. به طوری که در هر ۱۰۰۰ نوزاد تنها ۳ نفر به آن دچار می‌شوند. این عارضه بسیار خطرناک بوده و می‌تواند مشکلات زیادی ایجاد کند‌.

انواع سندرم کلیپل فایل

کلیپل فایل به سه شکل مختلف رخ می‌دهد‌. به همین دلیل هر یک از نوزادان ممکن است به نوع خاصی از آن دچار شوند. در ادامه جهت آشنایی بیشتر شما انواع عارضه کلیپل فایل را نام برده‌ایم:

1. نوع اول اولین مهره‌های گردن‌ با نام مهره اطلسی شناخته می‌شوند. اگر این مهره‌ها به استخوان پشت سر متصل باشند، نوزاد به سندرم کلیپل فایل دچار شده است. در این‌ صورت شاهد یک ناهنجاری شدید در ناحیه گردن خواهیم بود. این اولین نوع کلیپل فایل است که اوسپیتالیزایون اطلسی نام دارد.
2. نوع دوم در نوع دوم مهره‌های گردن‌ به صورت ردیفی به ناحیه زیرین مهره c2 چسبیده و سبب کوتاهی گردن می‌شوند.
3. نوع سوم‌ در نوع سوم این بیماری با وجود اینکه‌ مهره‌ها نزدیک به هم هستند، فاصله‌ای جزئی نیز میانشان دیده می‌شود. این نوع سندرم کلیپل فایل معمولا خفیف خواهد بود‌.

علائم سندرم کلیپل فایل

این عارضه با علائم زیادی همراه خواهد بود. شناخت علائم کلیپل فایل می‌تواند در تشخیص زودهنگام آن بسیار کمک کننده باشد. در زیر به بررسی مهمترین نشانه‌های این اختلال پرداخته‌ایم:

1. غیر طبیعی بودن خط رویش موها اولین علامت بروز این عارضه که حتی در زمان نوزادی نیز قابل مشاهده است، غیر طبیعی بودن خط رویش موها می‌باشد. در این حالت خط رویش موها با بالاتنه فاصله‌ای ندارد و بسیار پایین‌تر از حد عادی است.
2. کوتاهی و ‌کجی گردن این علامت با رشد نوزاد قابل رویت خواهد بود. سندرم کلیپل فایل به علت چسبندگی مهره‌ها سبب کوتاهی گردن می‌شود‌. همچنین گاها ممکن‌ است‌ در اثر این ناهنجاری گردن کج شده و فرم مناسبی نداشته باشد.
3. محدویت حرکتی در حالت عادی ما می‌توانیم گردن را به چهار جهت مختلف بچرخانیم. اما افرادی که به کلیپل فایل دچار می‌شوند، معمولأ محدویت حرکتی شدیدی را در ناحیه گردن تجربه خواهند کرد. چون در صورت بروز این عارضه فرد امکان تکان دادن و خم و راست کردن مهره‌های گردن‌ خود را ندارد.
4. درد شدید ممکن‌ است‌ کودکان مبتلا به سندرم کلیپل فایل در همان ابتدا دردی را تجربه نکنند. اما‌ به مرور و با پیشرفت بیماری درد شدیدی در ناحیه کمر، سر و گردن احساس می‌شود‌. درد ناشی از این بیماری می‌تواند در هنگام شب شدیدتر شود.
5. کج بودن مهره‌های ستون فقرات کلیپل فایل گاها سبب کج شدن مهره‌های ستون فقرات می‌شود. در این صورت بدن فرم مناسبی نداشته و اصطلاحا فرد دچار قوز یا خمیدگی بالا تنه می‌شود.
6. شکاف کام دیگر علامت بروز این عارضه شکاف است. البته شکاف کام بسیار نادر خواهد بود. در این حالت معمولا سقف دهان نوزاد یک ‌شکاف غیر طبیعی و عمقی دارد.
7. ترکیب استخوان شانه و گردن اگر سندرم کلیپل فایل در نوع حاد رخ دهد، می‌تواند سبب ترکیب استخوان شانه و‌ گردن شود. اینگونه شانه‌ها فرم مناسبی نداشته و ناهنجاری شدید این قسمت کاملا مشخص خواهد بود.

روش‌های تشخیص سندرم کلیپل فایل

تشخیص کلیپل فایل کار دشواری نخواهد بود. چرا که پزشکان معمولا با مشاهده همان علائم اولیه نیز می‌توانند ابتلای کودک به این عارضه را تایید کنند. اما برای تشخیص دقیق‌تر از روش‌های زیر استفاده می‌شود:

1. بررسی سوابق پزشکی ابتدا پزشک در خصوص علائم و نشانه‌های این عارضه سوالاتی می‌پرسد‌. سپس برای تشخیص بهتر سوابق پزشکی بیمار را مورد بررسی قرار خواهد داد. اگر این عارضه حاد باشد، در همین مرحله قابل تشخیص است.
2. معاینه فیزیکی دومین روش تشخیص سندرم کلیپل فایل معاینه فیزیکی است. برای انجام این کار پزشک‌ با لمس ناحیه گردن و شانه میزان خمیدگی استخوان‌ها، دامنه حرکتی گردن، چسبندگی مهره‌ها، فرم ستون فقرات و.‌.. را بررسی می‌کند. پس از انجام معاینه در اکثر موارد این عارضه تشخیص داده می‌شود.
3. عکسبرداری با اشعه ایکس اگر پزشک با انجام دو روش بالا موفق به تشخیص قطعی سندرم کلیپل فایل نشود، عکسبرداری با اشعه ایکس را تجویز خواهد کرد. در این روش از ناحیه گردن، کمر و شانه‌ها تصاویری تهیه می‌شود‌. سپس پزشک با مشاهده آن‌ها می‌تواند مشکلات و ناهنجاری‌های موجود در ناحیه گردن را تشخیص دهد.
4. سی تی اسکن در روش سی تی اسکن پزشک می‌تواند کلیپل فایل را به شکل دقیق‌تری تشخیص دهد. چون تصاویر سی تی اسکن معمولا جزئیات واضح‌تری را نشان می‌دهند. در این روش تصاویری سه بعدی از ناحیه عضلات و مهره‌های گردن تهیه می‌شود‌.
5. ام آر آی دقیق‌ترین روش تشخیص سندرم کلیپل فایل ام آر آی است. در این روش نیز از گردن عکسبرداری می‌شود تا جزئیات دقیق مورد بررسی قرار گیرند. مزیت ام آر آی نسبت به سایر روش‌ها این است که در آن، مشکلات و‌ عارضه‌های پنهان ناحیه گردن نیز قابل تشخیص خواهند بود.
6. آزمایش ژنتیکی پزشک ممکن است به برخی بیماران انجام آزمایش ژنتیکی را نیز توصیه کند. در این آزمایشات سوابق خانوادگی و ژنتیک بیمار مورد بررسی قرار می‌گیرد. برای مثال ممکن است بخشی از بزاق دهان برداشته شده و بر روی آن آزمایشاتی صورت گیرد.

روش‌های درمان سندرم کلیپل فایل

برای درمان عارضه کلیپل فایل نیز روش و تکینک‌‌های متعددی وجود دارد. بهترین روش‌های درمان این اختلال عبارت‌اند از:

1. دارودرمانی

   در درجه اول مصرف دارو می‌تواند به بهبود وضعیت گردن بسیار کمک کند. به همین دلیل پزشک ممکن است در همان ابتدا برخی داروهای ضد التهاب و مسکن را برای بیمار تجویز کند. این داروها درد و انقباض عضلات گردن را کاهش می‌دهند. البته دارودرمانی یک روش قطعی نیست و تنها درد ناشی از سندرم کلیپل فایل را برطرف می‌کند. همچنین مصرف دارو می‌بايست تحت نظر و صلاحدید پزشک صورت گیرد.

2. استفاده از بریس گردن

   دومین روش درمان این اختلال استفاده از بریس گردن است. بریس‌های طبیعی می‌توانند سبب ثبات وضعیت گردن و جلوگیری از بروز آسیب‌های جدی‌تر شوند. به همین دلیل در کاهش درد نیز بسیار موثر هستند. بریس‌ها بهتر است توسط پزشک‌ تجویز شده و به صورت اختصاصی تولید شوند. چون فرم و وضعیت گردن هر بیمار با بیمار دیگر متفاوت است.

3. فیزیوتراپی

   بی شک فیزیوتراپی یکی از بهترین و اثربخش‌ترین روش‌های درمان سندرم کلیپل فایل است. این روش زیرشاخه‌های مختلفی دارد که در زیر به ذکر آن‌ها پرداخته‌ایم:

   • تمرینات ورزشی

     یکی از راهکارهای فیزیوتراپی تمرینات ورزشی می‌باشد. با انجام تمرینات اصولی مثل حرکت دادن سر به جلو و‌عقب، منقبض کردن فک، چرخش شانه‌ها و ... عضلات ناحیه گردن نیز تقویت می‌شوند. همچنین درد ناشی از کلیپل فایل هم تا حد زیادی از بین می‌رود.

   • تحریکات الکتریکی

     در این روش فیزیوتراپیست به عضلات گردن شوک وارد می‌کند. به این ترتیب بافت آسیب دیده گردن ترمیم شده و جریان خون در عضلات نیز بهبود می‌یابد. همچنین تحریک الکتریکی در تسکین درد نیز بسیار موثر است.

   • سرما و گرما درمانی

     سومین شیوه بهبود سندرم کلیپل فایل در فیزیوتراپی سرما و گرما درمانی است. در این مورد می‌بايست یک‌ کمپرس سرد یا گرم را به مدت بیست دقیقه بر روی عضلات گردن قرار گیرد. اینگونه درد و التهاب ناشی از این اختلال کاهش می‌یابد.

   • اولتراسوند تراپی

     فیزیوتراپیست در این روش با استفاده از دستگاه اولتراسوند امواج فراصوت را به ناحیه گردن منتقل می‌کند‌. این امواج‌ تورم، درد و التهاب را برطرف کرده و بافت‌های آسیب دیده ناحیه گردن را نیز ترمیم می‌کنند.

   • درای نیدلینگ

     دیگر روش فیزیوتراپی برای درمان سندرم کلیپل فایل، درای نیدلینگ است. در این روش فیزیوتراپیست برخی سوزن‌های ریز را به شیوه حرفه‌ای درون پوست فرو می‌کند تا درد آرام آرام تسکین یابد.

   • آب درمانی

     حمام کردن با آب ولرم نیز برای بهبود درد و التهاب ناشی از کلیپل فایل بسیار مفید است. این کار در منزل صورت می‌گیرد.

   • ماساژ درمانی

     ماساژ ناحیه گردن که توسط تراپیست انجام می‌شود، می‌تواند درد و تورم ناشی از کلیپل فایل را برطرف کند. حال گاهی در اثر ابتلا به سندرم کلیپل فایل برخی از مهره‌های گردن‌ از جای صحیح خود خارج شده و اصطلاحا دچار در رفتگی می‌شوند. فیزیوتراپیست می‌تواند با یک ماساژ اصولی این مهره‌ها را جا انداخته و جریان خون ناحیه گردن را نیز افزایش دهد.

   • لیزر تراپی

     در روش چهارم از لیزردرمانی استفاده می‌شود. این کار بهتر است توسط پزشک‌ صورت گیرد. اما گاها برخی فیزیوتراپیست‌‌های حرفه‌ای نیز قادر به انجام آن خواهند بود. در این روش با استفاده از اشعه لیزر بافت عضلات، غضروف و اعصاب گردن ترمیم می‌شوند.

4. جراحی

   آخرین راه درمان سندرم کلیپل فایل جراحی است. اگر این‌ اختلال بسیار شدید بوده و سبب ناپایداری مهره‌های گردن شود، پزشک عمل جراحی را توصیه می‌کند. این جراحی تهاجمی بوده و دوره نقاهت طولانی مدتی دارد. برای انجام جراحی از بی حسی یا گاها بی هوشی عمومی استفاده می‌شود. سپس پزشک برشی در ناحیه گردن ایجاد کرده تا بتواند به مهره‌ها و استخوان این قسمت دسترسی داشته باشد.
   در مرحله بعد بخشی از مهره‌های گردن‌ که به نخاع و بافت عضلات فشار وارد می‌کنند، برداشته خواهند شد. همچنین ممکن است برای ثبات اصلاح فرم و ثبات مهره‌های گردن، نوعی میله فلزی در نزدیکی آن‌ها جایگذاری شود. پس از انجام این اصلاحات، پوست بخیه زده شده و جراحی به پایان می‌رسد‌.

مراقبت‌های لازم و ضروری بعد از انجام جراحی کلیپل فایل

جراحی سندرم کلیپل فایل چون به روش باز انجام می‌شود، می‌تواند از تهاجمی‌ترین روش‌ها باشد. به همین دلیل بهتر است بعد از انجام آن برخی اقدامات مراقبتی را انجام دهید. مراقبت‌های لازم بعد از جراحی کلیپل فایل، شامل موارد زیر می‌شوند:

1. هر روز پانسمان خود را تعویض کنید تا از بروز عفونت در ناحیه جراحی جلوگیری شود‌.
2. مایعات بیشتری مصرف کنید.
3. در صورت مشاهده هرگونه علامت غیر طبیعی مثل خونریزی زیاد، درد شدید و .... فورا به پزشک مراجعه نمایید.
4. بهتر است یک‌ هفته بعد از جراحی به پزشک مراجعه کرده تا وضعیت گردن مجددا مورد بررسی قرار گیرد.
5. ده روز بعد از عمل سندرم کلیپل فایل، تمرینات فیزیوتراپی را آغاز کنید‌.
6. در یک ماه اول پس از جراحی از انجام فعالیت‌های سنگین و بلند کردن اجسام خودداری کنید.
7. بهتر است در دو هفته اول به پهلو بخوابید تا فشاری به بخیه‌های گردن‌ وارد نشود‌.
8. در صورت نیاز برای شستشوی گردن از آب ولرم استفاده کنید.
9. از بالشت مناسب استفاده کنید. ارتفاع بالشت نباید بیش از اندازه زیاد یا کم باشد.
10. داروهای تجویزی توسط پزشک‌ را در ساعت مقرر و به میزان دوز تعیین شده مصرف نمایید.

علل ایجاد سندرم کلیپل فایل

این عارضه مادرزادی است و در رحم مادر ایجاد می‌شود. در نتیجه به علت‌های زیر رخ می‌دهد:

1. قرارگیری نامناسب جنین در رحم گاهی درون رحم مادر فضای کافی برای رشد جنین وجود ندارد. در این صورت سر و گردن جنین فشرده شده و در نتیجه دچار اختلال کلیپل فایل خواهد شد.
2. ضربه خوردن‌‌ شکم اگر در دوران بارداری ضربه‌ای به شکم‌ مادر وارد شود، احتمال آسیب دیدگی عضلات و مهره‌های گردن جنین وجود دارد. به همین دلیل گاها این مسئله باعث بروز سندرم کلیپل فایل می‌شود.
3. زایمان دشوار و نامناسب دیگر علت ابتلا به این سندرم زایمان دشوار می‌باشد. اگر سر نوزاد در هنگام زایمان محکم‌ بیرون کشیده شود، احتمال آسیب دیدگی عضلات گردن و ابتلای او به کلیپل فایل وجود دارد.
4. به دنیا آمدن نوزاد با پا در برخی موارد نوزاد با پا متولد می‌شود. یعنی در زمان زایمان اول پاها از درون ‌شکم‌ یا رحم خارج می‌شوند. اینگونه به گردن نوزاد فشار وارد شده و همین باعث کجی و کوتاهی گردن او می‌شود.
5. ژنتیک پنجمین و آخرین علت سندرم کلیپل فایل ژنتیک و سوابق خانوادگی بیماران است. چرا که نوزادان گاها این‌ عارضه را از والدین خود به ارث می‌برند.

عوارض سندرم کلیپل فایل

کلیپل ‌فایل یک عارضه خطرناک بوده و می‌تواند مشکلات زیادی ایجاد کند. شایع‌ترین عوارض این اختلال عبارت‌اند از:

1. گرفتگی و اسپاسم‌های شدید عضلات گردن
2. سردرد شدید
3. مشکلات شنوایی
4. مشکلات تنفسی
5. فرم نامناسب گردن و کاهش زیبایی ظاهری
6. کاهش اعتماد به نفس
7. قوز یا اسکلیوز
8. آرتروز گردن
9. تخریب و تحلیل رفتگی مهره‌های گردن‌
10. تنگی کانال نخاعی
11. فشردگی نخاع و اعصاب

سوالات متداول

1. اغلب چه کسانی به سندرم کلیپل فایل دچار می‌شوند؟

   بیشتر افرادی که سابقه خانوادگی و ژنتیکی این عارضه را دارند به آن دچار می‌شوند.

2. آیا سندرم کلیپل فایل قابل درمان است؟

   بله، روش‌های زیادی برای درمان این اختلال وجود دارند که در متن مقاله به آن‌ها اشاره نمودیم.

3. دوره نقاهت جراحی کلیپل فایل چقدر زمان می‌برد؟

   مدت زمان نقاهت این جراحی مابین دو تا شش ماه است.

4. آیا کلیپل فایل با دارو درمان می‌شود؟

   خیر، داروها تنها درد و التهاب این عارضه را بهبود می‌بخشند و برای درمان قطعی نیاز به انجام روش‌های دیگری است.

5. کلیپل فایل چه مشکلاتی ایجاد می‌کند؟

   سندرم کلیپل فایل می‌تواند سبب بروز مشکلات شنوایی، تنفسی، اسکولیوز و ... شود که در متن مقاله به شرح کامل‌تر آن‌ها پرداخته‌ایم.