جراحی تاندون دست: روشها، مدت زمان بهبودی + ورزشها و عوارض

آیا این مطلب برایتان موثر است؟

تاندون ها، تارهای سختی از بافت هستند که ماهیچه‌ها را به استخوان‌ها متصل می‌کنند. هنگامی که گروهی از ماهیچه‌ها را منقبض می‌کنید، تاندون‌های متصل به استخوان‌های خاص، به شما امکان می‌دهند که طیف وسیعی از حرکات فیزیکی را انجام دهید. حال به نظر شما چه مواردی می‌توانند به گونه‌ای به این تاندون‌ها آسیب وارد کنند که نیاز به جراحی تاندون دست ایجاد گردد؟
این جراحی چه زمانی نیاز بوده و چگونه انجام می‌شود؟
آیا این درمان یک عمل اورژانسی است؟ عمل تاندون دست چقدر طول می‌کشد؟
چه عوارضی ممکن است به دنبال این درمان ایجاد شوند؟
در این مقاله با دکتر محمدعلی اخوت پور همراه باشید تا اطلاعات موثری در این باره به دست آورید.

جراحی تاندون دست چیست؟

جراحی تاندون دست مجموعه‌ای از چندین روش درمان برای ترمیم تاندون‌های آسیب دیده در ناحیه دست می‌باشد. حال این آسیب دیدگی می‌تواند به دلایل متعددی مانند بریده شدن دست با چاقو و .. رخ دهد که در عناوین بعدی این موضوع را برایتان بیشتر شرح می‌دهیم.

انواع تاندون‌های دست

بر اساس نوعی از طبقه بندی می‌توان تاندون‌ها را به دو دسته کلی زیر تقسیم کرد:

1. اکستانسور (راست کننده)

   در امتداد بالای دست و انگشتان قرار داشته که باعث صاف شدن انگشتان و شست می‌شوند.

2. فلکسور (خم کننده)

   ماهیچه‌های ساعد را به استخوان‌های انگشتان می‌چسبانند و خم شدن را ممکن می‌کنند.

چه زمانی نیاز به جراحی تاندون دست وجود دارد؟

این جراحی زمانی انجام می‌شود که یک یا چند تاندون در دست شما پاره و یا بریده شده باشند که در این شرایط حرکات طبیعی دست با اختلال رو به رو می‌شوند.

علائم آسیب دیدگی تاندون دست

این موارد عبارت‌اند از :

• در زمان آسیب دیدگی تاندون‌های بازکننده، شما قادر نخواهید بود که یک و یا چند انگشت خود را صاف نمایید.
• در زمان آسیب دیدگی تاندون های فلکسور، شما قادر نخواهید بود که یک و یا چند انگشت خود را خم نمایید.
• این آسیب دیدگی حتی می‌تواند با درد و التهاب دست نیز همراه باشد.

روشهای جراحی تاندون دست

روشهای رایج و اصلی این درمان عبارت‌اند از:

1. ترمیم اولیه

   در این روش خود تاندون آسیب دیده به صورت سربه سر دوخته می‌شود.

2. تاندون ترنسفر یا انتقال تاندون

   این روش در زمان‌هایی کاربرد دارد که امکان استفاده از ترمیم اولیه تاندون به دلیل آسیب دیدگی و از بین رفتن بخش‌های بیشتری از تاندون، وجود نداشته باشد. در تاندون ترنسفر، از تاندون عضلات مجاور برداشته شده و به انتهای تاندون دوخته می‌شود. در واقع در این نوع درمان تنها یک بخش بخیه می‌خورد.

3. گرفت تاندون

   در این روش از تاندون دیگر قسمت‌های بدن استفاده می‌شود. به عنوان مثال تاندون از پا برداشته شده و به وسط تاندونی که از بین رفته، از سمت بالا و پایین دوخته می‌شود.

4. افزایش طول تاندون

   در این روش جراح می‌تواند طول تاندون را در همان قسمتی که وجود دارد، زیادتر و یا کمتر کند که این کار با استفاده از تکنیک‌های خاص خود امکان پذیر است.

دلایل آسیب دیدگی تاندون‌ها

علل شایع این آسیب دیدگی عبارت‌اند از:

1. بریدگی

   بریدگی در پشت یا کف دست می‌تواند یکی از موارد آسیب دیدگی تاندون باشد.

2. آسیب‌های ورزشی

   در هنگام ضربه به انگشت مانند تلاش برای گرفتن توپ، ممکن است تا تاندون‌های اکستانسور پاره شوند.
   تاندون‌های خم‌کننده نیز گاهی اوقات در زمان گرفتن پیراهن حریف و .. ممکن است از استخوان جدا شوند.

3. گزش

   گزش بافت بدن توسط برخی از حیوانات مانند گربه و سگ می‌تواند منجر به آسیب دیدگی تاندون‌ها شود.

4. ضربه

   ممکن است فردی با مشت زدن به دندانها و صورت فرد دیگری دچار آسیب دیدگی تاندون دست شود.

5. صدمه دیدن دست در سانحه

   گیر کردن انگشت در بین در یا له شدن دست در تصادف رانندگی می‌توانند باعث پارگی تاندون دست شوند.

بهبودی پس از جراحی تاندون دست

بعد از جراحی، تاندون‌های ترمیم شده دچار ضعف هستند و به همین منظور مدت زمانی لازم است تا با کمک خدمات توانبخشی، بهبودی کامل دست حاصل شود.
توانبخشی شامل محافظت از تاندون‌ها در برابر استفاده بیش از حد از آتل دست است. به طور معمول تا چند هفته بعد از جراحی باید از آتل دست استفاده داشته باشید.

مدت زمان ترمیم تاندون دست

مدت زمان بهبودی بعد از درمان و جراحی تاندون دست، معمولا بین 4 الی 6 هفته می‌باشد.

11 تمرین ورزشی مفید پس از جراحی تاندون دست

بهتر است پیش از شروع این تمرینات، دست آسیب دیده خود را با استفاده از یک پد حرارتی و یا با قرار دادن آن در آب گرم به مدت 5 تا 10 دقیقه، گرم کنید.
پیش از شروع به انجام این تمرینات با پزشک معالج خود مشورت نمایید و از مناسب بودن آنها برای شرایط خود اطمینان حاصل کنید. همچنین اگر حین انجام تمرینات درد و ناراحتی احساس کردید از ادامه حرکت خودداری نمایید.

در ادامه با ورزش‌های بعد از عمل تاندون دست آشنا می‌شویم:

1. مشت کردن دست

   • به آرامی انگشتان خود را ببندید و دست را مشت کنید. انگشت شست را روی سایر انگشتان قرار دهید.
   • دست را برای 30 تا 60 ثانیه در حالت مشت نگه دارید و مجدداً آن را باز کرده و به حالت استراحت درآورید.
   • این تمرین را برای 4 بار تکرار کنید.
   انجام این تمرین به تقویت دست و انگشتان، افزایش دامنه حرکتی و تسکین درد کمک می‌کند. مشت کردن دست را در حدی انجام دهید که کششی را در آن احساس کنید و نباید حین انجام آن دردی را احساس کنید.

2. کشش انگشتان

   این تمرین کششی در تسکین درد و بهبود دامنه حرکتی انگشتان نقش مؤثری دارد.
   • برای انجام این تمرین کف دست خود را بر روی یک سطح صافی مانند میز قرار دهید.
   • انگشتان خود را به آرامی و بدون این که به مفاصل آنها فشار وارد کنید تا جایی که می‌توانید صاف کنید.
   • به مدت 30 تا 60 ثانیه این کشش را نگه داشته و سپس انگشتان را شل کنید و به آنها استراحت دهید.
   • این تمرین را برای 4 بار تکرار کنید.

3. کشش پنجه دست

   این کشش در بهبود دامنه حرکتی انگشتان دست مؤثر است.
   • دست آسیب دیده خود را در حالتی که کف دستتان به سمت شما و نوک انگشتان به سمت سقف باشند، روبروی خود قرار دهید.
   • نوک انگشتانتان را به صورتی که هر انگشت پایه خود را لمس کند، خم نمایید.
   • به مدت 30 تا 60 ثانیه این حالت را نگه داشته و سپس دست خود را باز کنید و به انگشتان استراحت دهید.
   • این تمرین را برای 4 بار تکرار کنید.

4. تقویت کننده پنجه دست

   انجام این تمرین باعث تقویت پنجه دست و کمک به نگه داشتن وسایل بدون انداختن آنها و همچنین انجام فعالیت‌هایی مانند باز کردن دستگیره در کمک کند.
   • توپ نرمی را تهیه کرده و آن را تا جایی که می‌توانید با دست آسیب دیده خود فشار دهید.
   • این فشار را برای چند ثانیه نگه داشته و سپس آن را رها کنید و به دست خود استراحت دهید.
   • تکرار این تمرین برای 10 تا 15 بار توصیه می‌شود.
   • 2 تا 3 بار در هفته این تمرین را انجام دهید.
   • دقت کنید که باید بین جلسات تمرینی خود 48 ساعت به دستانتان استراحت دهید. علاوه بر این در صورتی که مفصل شستتان آسیب دیده است از انجام آن خودداری نمایید.

5. تقویت کننده نیشگون

   انجام این تمرین در تقویت عضلات دست و انگشتان مؤثر است و تکرار مرتب آن به مرور به بیمار در چرخاندن کلید در و یا باز کردن بسته‌های مواد غذایی کمک می‌کند.
   • برای انجام این حرکت می‌توانید از بتونه ورزشی و یا توپ نرم استفاده نمایید.
   • توپ و یا بتونه را بین نوک انگشتان و شست دست آسیب دیده خود نگه دارید و آن را به آرامی فشار دهید.
   • این فشار را برای 30 تا 60 ثانیه نگه دارید.
   • تکرار این تمرین برای 10 تا 15 بار توصیه می‌شود.
   • 2 تا 3 بار در هفته این تمرین را انجام دهید.
   • دقت کنید که باید بین جلسات تمرینی خود 48 ساعت به دستانتان استراحت دهید. علاوه بر این در صورتی که مفصل شستتان آسیب دیده است از انجام آن خودداری نمایید.

6. بلند کردن انگشتان

   انجام این تمرین ورزشی در افزایش دامنه حرکتی و همچنین افزایش میزان انعطاف پذیری انگشتان دست کمک می‌کند.
   • کف دست خود را بر روی سطح صافی مانند یک میز قرار داده و انگشتانتان را صاف نگه دارید.
   • به آرامی یکی از انگشتان خود را از سطح میز جدا کرده و آن را بالا ببرید.
   • سپس انگشتتان را پایین آورده و انگشت بعدی خود را بالا ببرید.
   • به آرامی یکی‌یکی سایر انگشتان را به این ترتیب حرکت دهید.
   • همچنین می‌توانید انگشت شست و سایر انگشتان را به طور همزمان از روی سطح صاف بلند کرده و آنها را سر جای خود برگردانید. (دقت کنید هنگام انجام این تمرین نباید کف دست خود را از روی میز بلند کنید.)
   • توصیه می‌شود که این حرکت را برای 8 تا 12 بار تکرار کنید.

7. کشش انگشت شست

   با تقویت عضلات انگشت شست توانایی بلند کردن اشیاء سنگین مانند بطری‌ها و یا قوطی‌ها و نگه داشتن آنها در دست را خواهید داشت.
   • برای انجام این حرکت یک نوار لاستیکی کوچک را (مانند کش پول) دور انگشتان در نزدیکی پایه مفاصل آنها قرار داده و دست خود را بر روی سطح صافی مانند میز بگذارید.
   • به آرامی انگشت شست خود را باز کرده و آن را تا جایی که ممکن است از سایر انگشتان دور کنید.
   • این کشش را برای 30 تا 60 ثانیه نگه داشته و سپس آن را رها کنید و به شست خود استراحت دهید.
   • توصیه می‌شود این حرکت را برای 10 تا 15 بار تکرار نمایید.
   • 2 تا 3 بار در هفته این تمرین را انجام دهید.
   • دقت کنید که باید بین جلسات تمرینی خود 48 ساعت به دستانتان استراحت دهید.

8. خم کردن انگشت شست

   انجام این تمرین در افزایش دامنه حرکتی انگشت شست مؤثر است.
   • کف دستتان را در حالتی که نوک انگشتان به سمت بالا باشد، روبروی خود قرار دهید.
   • ابتدا انگشت شست را تا جایی که می‌توانید باز کنید و آن را از سایر انگشتان دور کنید.
   • سپس آن را تا جایی که پایه انگشت کوچک را لمس کند، خم کرده و بر روی کف دست خود قرار دهید.
   • شست خود را برای 30 تا 60 ثانیه در این حالت نگه داشته و سپس آن را رها کنید و به آن استراحت دهید.
   • این تمرین را حداقل تا 4 بار تکرار کنید.

9. لمس کردن انگشت شست

   انجام این تمرین به بهبود و افزایش دامنه حرکتی انگشت شست کمک کرده و تکرار آن به مرور انجام فعالیت‌هایی مانند برداشتن خودکار هنگام نوشتن و برداشتن قاشق و مسواک را امکان‌پذیر می‌کند.
   • در حالی که مچ دستتان صاف است، دستتان را در مقابل خود نگه دارید.
   • سعی کنید به آرامی با انگشت شست خود یکی یکی نوک سایر انگشتان را لمس کنید تا حالت O بگیرد.
   • هر انگشت را به مدت 30 تا 60 ثانیه لمس کنید.
   • این حرکت را حداقل برای 4 بار تکرار کنید.

10. کشش انگشت شست

    این دو نوع تمرین کششی را برای بهبود دامنه حرکتی انگشت شست خود انجام دهید:
    • کف دستتان را در مقابل خود نگه دارید و به آرامی نوک انگشت شستتان را به سمت پایین انگشت اشاره خود خم کنید و آن را برای 30 تا 60 ثانیه در این حالت نگه داشته و سپس آن را رها کنید. تکرار این حرکت تا 4 بار توصیه می‌شود.
    • کف دستتان را در مقابل خود نگه دارید و به آرامی نوک انگشت شستتان را خم کنید، در حالتی که تنها مفصل پایینی آن با کف دست در تماس باشد آن را بر روی کف دست تا پایین انگشت کوچک بکشید و سپس آن را رها کنید. تکرار این حرکت تا 4 بار توصیه می‌شود.

11. بازی با گل رس

    یکی از راه‌های بسیار خوب برای افزایش دامنه حرکتی انگشتان و تقویت دست‌ها بازی با گل رس می‌باشد. انجام این کار نیاز به دستورالعمل خاصی ندارد و تنها لازم است که همانند کودکان با آن بازی کنید. به طور مثال می‌توانید گل را به صورت توپ در آورید و سپس آن را کف دست خود قرار دهید و به شکل مار درآورید یا با نوک انگشتانتان تکه‌های گل را جدا کنید.

آیا جراحی تاندون دست، یک عمل اورژانسی است؟

قبل از انجام عمل جراحی، ممکن است از دست، مچ دست و ساعد عکس برداری با اشعه ایکس انجام شود تا آسیب‌های دیگری مانند شکستگی که ممکن است نیاز به ترمیم داشته باشند، بررسی گردد.
ترمیم تاندون معمولاً به عنوان جراحی اورژانسی در نظر گرفته نمی‌شود، اما عموماً در سریع‌ترین زمان ممکن پس از آسیب (معمولاً در عرض 24 تا 48 ساعت) انجام می‌شود.
دلیل آن این است که هر چه تاندون‌ها بیشتر پاره شوند، جای زخم بیشتری در انتهای آنها ایجاد می‌شود که می‌تواند منجر به کاهش دامنه حرکت طبیعی دست شما گردد.

عوارض بعد از عمل تاندون دست

سه عارضه شایع این جراحی عبارت‌اند از عفونت، پارگی و چسبندگی. در صورت مشاهده هر یک از این علائم با پزشک خود تماس بگیرید.

1. عفونت

   عفونت بعد از عمل در حدود 5% موارد ترمیم تاندون ایجاد می‌شود. اگر در محیطی که میکروب‌های زیادی وجود دارد، به دست خود آسیب وارد کنید، خطر عفونت بالاتر است. جراحاتی که به دنبال آسیب در سانحه ایجاد شده‌اند، بیشتر در معرض درگیری با عفونت قرار دارند.
   این عارضه می‌تواند با علائمی مانند قرمزی، تورم، درد و یا حساسیت در دمای بالا همراه باشد. در این صورت پزشک داروهایی را برای بیمار تجویز خواهد کرد.

2. پارگی تاندون بعد از درمان

   اگر تاندون قبل از بهبودی زیاد از حد کشیده شود، احتمال پارگی آن وجود دارد. ممکن است یک ضربه ناگهانی احساس کنید، اما گاهی اوقات ممکن است آن را فقط پس از اینکه دیگر نتوانید مانند قبل حرکت دهید، متوجه شوید. اگر این اتفاق بیفتد، احتمالا نیاز به جراحی دیگری برای اصلاح آسیب باشد.

3. چسبندگی

   چسبندگی تاندون زمانی اتفاق می‌افتد که تاندون به بافت اطراف متصل می‌شود و دامنه حرکت را کاهش می‌دهد. انجام تمرینات روزانه دست طبق دستور به پیشگیری از این عارضه کمک می‌کند. گاهی اوقات، چسبندگی شدید است و ممکن است نیاز به جراحی اضافی داشته باشد.

مراقبتهای بعد از عمل تاندون دست

بعد از عمل برای اینکه بهبودی خود را راحت‌تر و سریع‌تر به دست آورید، لازم است تا برخی نکات مراقبتی را رعایت نمایید:

1. با توجه به نوع تاندون معمولا حدود 3 تا 6 هفته باید به طور دائم از اسپلینت استفاده داشته باشید.
2. کارهای سنگین و فعالیت‌های ورزشی را نیز با توجه به نوع تاندون تا حدود 3 تا 6 ماه به تعویق بیندازید.
3. از یک رژیم غذایی مفید برای تسریع در بهبودی خود استفاده داشته باشید.
4. تا زمان برداشته نشدن بانداژ از حمام کردن اجتناب نمایید.
5. محل درمان شده را خشک نگه دارید.
6. داروهای تجویزی توسط پزشک را سر موقع مصرف کنید.
7. تمرین‌های توانبخشی خود را زیر نظر فیزیوتراپیست به طور کامل و دقیق انجام دهید.

سوالات متداول

1. جراحی تاندون دست باید توسط چه کسی انجام شود؟

   این روش درمان باید توسط جراح متخصص دست در محیط اتاق عمل انجام شود.

2. آیا ممکن است آسیب تاندون بدون نیاز به جراحی درمان شود؟

   در برخی موارد، آسیب به تاندون‌های بازکننده را می‌توان بدون نیاز به جراحی، با استفاده از یک تکیه گاه سفت و سخت به نام اسپلینت که در اطراف دست بسته می‌شود، درمان کرد.

3. چه مواردی را حتما باید به اطلاع پزشک خود برسانید؟

   قبل از جراحی اگر به هریک از موارد زیر دچار هستید، حتما باید پزشک خود را در جریان بگذارید:
   • دیابت
   • اعتیاد به مواد مخدر
   • وجود مشکلات قلبی
   • وجود مشکلاتی در گردش خون
   • وجود هر بیماری خاص

4. هزینه عمل تاندون انگشت دست چقدر است؟

   برای دریافت پاسخ این سوال، لازم است تا با متخصص ارتوپدی مشورت نمایید. برای دریافت اطلاعات بیشتر می‌توانید فرم مشاوره را در سایت پر کنید

5. مراقبت بعد از عمل تاندون انگشت دست، شامل چه مواردی می‌شود؟

   برای اینکه بعد از عمل تاندون انگشت دست، بهبودی خود را به دست آورید، لازم است توصیه‌های پزشک را به درستی رعایت کرده و کاردرمانی و فیزیوتراپی را جدی بگیرید.

6. آیا عمل پارگی تاندون انگشت دست دردناک است؟

   این جراحی تحت بیهوشی انجام می‌شود و شما دردی در حین درمان احساس نخواهید کرد. اما به طبع تا مدتی وجود میزانی درد و ناراحتی طبیعی بوده که برای کاهش آن باید داروهای تجویز شده توسط پزشک را سر وقت مصرف کنید.