علائم و درمان آرتروز در سالمندان با 6 روش + 8 راهکار پیشگیری

آیا این مطلب برایتان موثر است؟

آرتروز در افراد سالمند به چه دلایلی ایجاد می‌شود و چه روش‌های درمانی برای آن وجود دارند؟ وزن چه تاثیری در آرتروز دارد؟ افراد سالمند بهتر است تا چه نکاتی را در نظر داشته باشند؟

با افزایش وزن در تمام سیستم‌های بدن تغییراتی رخ می‌دهد. از جمله این تغییرات می‌توانیم به مواردی مانند ضعف بینایی، ضعف شنوایی، کاهش قدرت ماهیچه‌ها و ... اشاره کنیم. البته تمام ما به طور معمول به خوبی با این وضعیت کنار می‌آییم، زیرا رخ دادن آنها به تدریج و به مرور زمان می‌باشد.
یکی دیگر از مشکلاتی که در سنین بالا شایع است و افراد بسیاری با آن روبه‌رو می‌شوند، آرتروز است. به نظر شما این بیماری به چه دلایلی در افراد سالمند ایجاد می‌شود؟
با مشاهده چه نشانه‌ها و علائمی باید به پزشک مراجعه نمود؟
در صورت ابتلا به این عارضه چه روش‌های درمانی برای آن وجود دارند؟
با کمک چه راهکارهایی می‌توان از بروز این بیماری جلوگیری نمود؟
در این مقاله با ما همراه باشید تا به خوبی با درمان آرتروز در سالمندان آشنا شوید.

آرتروز در سالمندان

آرتروز بیماری شایعی است که در آن غضروف مفصل از بین رفته و استخوان‌های زیر آن با هم درگیر می‌شوند. این بیماری در افراد سالمند و بالای 65 سال بیش از دیگران رخ داده و می‌تواند موجب درد در زمان حرکت دادن مفصل شود.
با وجود اینکه آرتروز می‌تواند در هر مفصلی ایجاد شود، اما بیشتر دست، ران، ستون فقرات و زانو به آن دچار می‌شوند.

افراد سالمند بیشتر با کدام نوع آرتروز مواجه می‌شوند؟

هر نوعی از آرتروز می‌تواند چالش‌های خاص خود را به همراه داشته باشد. شایع‌ترین نوع آرتروز در سالمندان، استئوآرتریت می‌باشد که در زمان تحلیل رفتن غضروف بین مفاصل ایجاد می‌گردد. این بیماری می‌تواند در نواحی متفاوتی مانند دست‌ها، لگن، گردن، زانو و یا پایین کمر به وجود بیاید.
همچنین ممکن است روماتیسم مفصلی که نوعی بیماری خود ایمنی است، در برخی افراد ایجاد شود. افراد دچار این عارضه اغلب دچار خستگی‌های شدید هستند.
به طور کلی در میان افراد سالمند روماتیسم مفصلی و استئوآرتریت شایع‌تر بوده و علائم مشترک این دو در فرد، التهاب و تورم است که با افزایش وزن و چربی نیز بیشتر می‌شود.

ارتباط وزن بدن با آرتروز در سالمندان

همواره به طور قطعی نمی‌توان مانع از بروز آرتروز شد، اما یکی از مواردی که تا حد زیادی می‌تواند در کاهش تشدید آن تاثیر داشته باشد، کاهش وزن است.
باید بدانید که برای هر کیلو اضافه وزن، نیرویی معادل 4 کیلو به زانوهای خود فشار وارد می‌کنید و با هر گام شما، مفصل بیشتر در معرض فرسودگی و عوارض دیگر قرار می‌گیرد.
به طور کلی چربی نوعی بافت بوده که زمان انجام حرکات و فعالیت‌های معمولی با مفصل، به تولید گرما می‌پردازد. اگر این چربی در حد زیادی وجود داشته باشد، همانند یک انکوباتور عمل می‌کند.
بیشتر افرادی که اضافه وزن دارند، در معرض دریافت بیماری استئوآرتریت و روماتیسم مفصلی قرار دارند که هر دوی آنها سبب تحلیل رفتگی غضروف‌ها می‌شوند.
اولین بخش‌هایی از بدن در افراد چاق که درگیر التهاب می‌شوند، زانوها و لگن هستند. زمانی که وزن بیش از اندازه بالا می‌رود، فرد معمولا قادر به کاهش آن نخواهد بود. دلیل آن این است که مغز انسان در زمان تحلیل رفتن چربی‌های بدن، احساس گرسنگی را ایجاد کرده که همین موضوع تلاش برای کاهش وزن را دچار ضعف می‌کند.
اگر شما چاق می باشید، حتما به تدریج زیر نظر یک فیزیوتراپیست به کاهش وزن خود کمک کنید.

علائم آرتروز در سالمندان

به دلیل اینکه آرتروز نوعی بیماری پیشرونده می‌باشد، نشانه‌ها و علائم آن می‌توانند به مرور ظاهر شده و به تدریج نیز وخامت بیشتری پیدا کنند. در ادامه شما را با مهم‌ترین نشانه‌های این بیماری در سالمندان آشنا می‌کنیم:

1. درد مفاصل

   یکی از ابتدایی‌ترین نشانه‌ها و علائم این بیماری، احساس درد در اطراف مفاصلی است که درگیر این عارضه شده اند. شاید در مراحل اولیه شدت درد کم باشد، اما پیشرفت بیماری می‌تواند درد را طوری تشدید نماید که قدرت حرکت فرد تحت تاثیر قرار گرفته و حتی اختلالاتی در خواب شبانه ایجاد نماید.

2. کاهش انعطاف پذیری مفاصل

   با وجود آرتروز فرد نمی‌تواند مفاصل خود را به راحتی حرکت داده و باز و بسته کند.

3. تورم و التهاب مفصل

   یکی دیگر از نشانه‌های مفصل مبتلا به آرتروز، التهاب و تورم بافت نرم اطراف مفصل است.

تشخیص آرتروز در سالمندان

برای تشخیص این بیماری در ابتدا پزشک به بررسی مفاصل دردناک بیمار می‌پردازد. اگر علائمی مانند التهاب، ورم مفصل و همچنین درد شدید مفصل در زمان حرکت کردن وجود داشته باشد، پزشک برای تشخیص دقیق‌تر از ام آر آی، رادیوگرافی و آزمایش مایع مفصل استفاده می‌کند. رادیوگرافی می‌تواند کاهش مایع بین مفصلی و کیست‌های زیر غضروف را نشان دهد.

روشهای درمان آرتروز در سالمندان

زندگی با وجود داشتن بیماری مزمنی همانند آرتروز دارای چالش‌هایی می‌باشد، اما برای کنترل کردن علائم این بیماری روشهای مختلفی وجود دارند که با استفاده از آنها می‌توانید زندگی خود را در کیفیت بالایی حفظ کنید. در ادامه شما را با این روشها آشنا می‌کنیم:

1. دارو درمانی

   

   در ابتدا پزشک از دارودرمانی برای بهبود علائم آرتروز استفاده می‌کند. استفاده از داروهای ضدالتهابی از جمله ناپروکسن، ایبوپروفن و .. می‌توانند در کاهش درد نقش بسزایی داشته باشند. این داروها در دوز بالا نیز می‌توانند موجب کاهش التهاب و تورم نیز شوند.
   از دیگر داروهایی که برای افراد سالمند تجویز می‌شوند، می‌توان به داروهای ضد التهابی استروئیدی همانند بتامتازون و دگزامتازون اشاره نمود.

2. استفاده از ارتوتیک‌ها

   

   ارتوتیک‌ها ابزار و وسایلی می‌باشند که موجب اصلاح عملکرد مفاصل می‌شوند که بدین ترتیب در بهبود علائم آرتروز نقش موثری دارند. این ابزارها با توجه به نیاز و ویژگی‌های هر فرد به صورت اختصاصی طراحی و ساخته می‌شوند.

3. استفاده از بریس

   

   بریس وسیله دیگری است که با قرار گرفتن در اطراف مفصل می‌تواند حرکات آن را مهار کرده که بدین ترتیب با جلوگیری از برخی فعالیت‌های اضافه آن، ساییدگی مفصل و همچنین تغییر شکل استخوان را کاهش می‌دهد. کاهش حرکت استخوان‌ها روی هم، درد و التهاب در مفصل را تا حد زیادی کاهش خواهد داد.

4. تزریق استروئید

   

   یکی دیگر از روش‌های درمان آرتروز در سالمندان، تزریق استروئید می‌باشد که به کاهش درد و تورم کمک می‌کند.

5. فیزیوتراپی

   

   از رایج‌ترین روش‌های درمان درد مفصل در افراد سالمند، فیزیوتراپی می‌باشد. این روش به تقویت ماهیچه‌های سالمندان کمک کرده و ثبات در مفصل را افزایش می‌دهد. بدین ترتیب عدم تحرک داشتن مفصل درگیر آرتروز، می‌تواند در کاهش روند پیشرفت این عارضه کمک کند.

6. جراحی

   

   در صورتی که روشهای قبلی نتوانند به کاهش درد و درمان بیماری کمکی نمایند، متخصص ارتوپدی جراحی را پیشنهاد خواهد کرد. در صورتی زیاد بودن آسیب وارد شده به مفصل، ممکن است تا جراح با استفاده از ایمپلنت‌های فلزی و پلاستیکی به جایگزینی مفصل بپردازد.

آیا طب سوزنی می‌تواند به درمان آرتروز در سالمندان کمک کند؟

طب سوزنی نمی‌تواند یک درمان اصلی برای آرتروز باشد، اما یکی از درمان‌های مکمل بی نظیر است که به خوبی به کاهش درد و علائم بیماری کمک می‌کند.
در این روش پزشک و یا فیزیوتراپیست، در نواحی خاصی از بدن سوزن‌هایی را در مدت زمان معینی وارد کرده تا درد در زمانی سریع از بین رود.

مدیریت درد ناشی از آرتروز در افراد سالمند

برای کاهش درد ناشی از این عارضه می‌توانید به موارد زیر توجه داشته باشید:

1. از مفصل دچار آرتروز، کمتر استفاده کنید.

   اگر این مفصل را کمتر حرکت دهید، درد کمتری را تجربه خواهید کرد.

2. حرکات فیزیکی و تمرینات مناسب انجام دهید.

   می‌توانید با استفاده از برخی تمرینات و یا حتی حرکات فیزیکی ساده به رفع درد مفاصل خود کمک کنید. اما توجه کنید که این کار باید زیر نظر فیزیوتراپیست انجام شود، زیرا با انجام حرکات اشتباه علاوه براینکه کمکی به کاهش درد خود نمی‌کنید، می‌توانید فشار مضاعفی به مفصل وارد کرده و سبب حادتر شدن درد خود شوید.

3. اضافه وزن خود را کم کنید.

   برای بهبود شرایط و وضعیت مفصل خود، بهتر است تا فشار وارد بر آنها را تا حد امکان کاهش دهید که این کار با کم کردن وزن امکان پذیر می‌باشد.

علل بروز آرتروز در سالمندان

از دلایل مهم و اساسی که می‌توانند منجر به بروز آرتروز در سالمندان شوند، عبارت‌اند از:

1. بیش از اندازه قرار گرفتن در حالت ساکن

   البته تمام سالمندان اینگونه نبوده و سعی می‌کنند تا فعالیت‌های موثری را در برنامه زندگی خود قرار دارند، اما افرادی که بیش از اندازه تمایل دارند در حالت ساکن قرار بگیرند، به مرور در زمان انجام فعالیت‌های معمولی و روزانه خود نیز دچار درد در نواحی متفاوت بدن خود می‌شوند.

2. خشک شدن مفاصل بدن سالمندان

   دیگر دلیل بروز این بیماری در افراد سالمند، این است که معمولا افراد مسن دچار خشکی مفصل هستند.

3. چاقی بیش از اندازه

   داشتن اضافه وزن در افراد سالمند یکی دیگر از مواردی است که می‌تواند زمینه ساز ابتلا به این بیماری باشد. افراد سالمندی که اضافه وزن دارند، فشار زیادی را به مفاصلی از جمله زانو، گردن و کمر خود وارد کرده که به مرور سبب ساییده شدن این مفاصل می‌شوند.
   بنابراین سالمندان دارای اضافه وزن بیش از دیگران در معرض ابتلا به آرتروز هستند.

چه زمانی باید به متخصص ارتوپدی مراجعه کنیم؟

در صورتی که دچار درد و ناراحتی در مفصل خود شدید و حرکت دادن ناحیه ای از بدن برایتان دشوار شده است، حتما به پزشک مراجعه داشته باشید.

رعایت نکاتی در منزل برای سالمندان

امروزه بسیاری از سالمندان زندگی مستقلی داشته و تنها زندگی می‌کنند. این موضوع شاید چالش‌هایی را برای آنها ایجاد کرده باشد، اما با استفاده از راهکارهایی می‌توان این چالش‌ها را ساده‌تر کرد.
به عنوان مثال در صورت ابتلا به آرتروز زانو می‌توانید ارتفاع صندلی‌های منزلتان را افزایش دهید. این کار کمک می‌کند تا فشار کمتری به مفصل آسیب دیده وارد کنید.
خرید یک دستگاه غذاساز به شما کمک می‌کند تا برای خرد کردن مواد غذایی فشاری به مفاصل انگشتان خود وارد نکنید.
این نکات تنها نمونه‌هایی برای شما هستند که می‌توانند به زندگی راحت‌تر و کاهش درد ناشی از آرتروز کمک کنند. در ابتدا شما باید ببینید که کدام کارها برای شما مشکل‌تر بوده و در ادامه برنامه مناسبی را برای آن در نظر بگیرید.

راهکارهای پیشگیری از بروز آرتروز در پیری

اگر علل بروز این بیماری را به خوبی بشناسید، می‌توانید در جهت مقابله با آن قدم موثری بردارید. برای پیشگیری از این بیماری در دوران سالمندی بهتر است تا به سبک زندگی خود توجه داشته باشید و عادات غلط خود را کنار بگذارید. برای داشتن مفاصلی سالم و جلوگیری از این بیماری موارد زیر را در نظر بگیرید:

1. یک رژیم غذایی سالم و مناسب را دنبال کنید. همواره سعی کنید تا غذاهای حاوی کلسیم را در برنامه غذایی خود قرار دهید.
2. سعی کنید تا وزن خود را در حالت ایده آل و متناسب نگه دارید. اضافه وزن و چاقی مفرط می‌تواند زمینه ساز بروز آرتروز باشد.
3. به وضعیت نشستن خود توجه کنید و اگر نیاز به اصلاح آن دارید، حتما سعی کنید تا در شرایط درستی بنشینید. اگر عادت دارید تا روی زمین بنشینید، پس مراقب مفاصل زانو، گردن و ستون فقرات خود باشید.
4. اگر دچار شکستگی و یا هرگونه بیماری‌های زمینه ساز آرتروز شدید، برای درمان به موقع آن سریعا اقدام داشته باشید.
5. سعی کنید تا کفش‌های مناسب بپوشید.
6. در صورتی که مبتلا به بیماری‌های ژنتیکی و مادرزادی خاصی هستید که می‌توانند مفاصل شما را تحت تاثیر قرار دهند، در حد ویژه ای به کنترل سلامت مفاصل خود بپردازید.
7. سعی کنید تا به اندازه کافی استراحت کنید و از فعالیت‌های سنگین بدنی که سبب تحت فشار قرار دادن مفاصل می‌شوند، اجتناب کنید.
8. به طور منظم ورزش کنید.

سوالات متداول

1. ژنتیک چه تأثیری در بروز آرتروز سالمندان دارد؟

   بیماری آرتروز نمی‌تواند از شخصی به شخص دیگر سرایت کند، اما ژنتیک در بروز آن نقش اساسی خواهد داشت و در جهش‌های ژنتیکی این بیماری قابلیت انتقال دارد.

2. آیا ممکن است آرتروز سبب لنگیدن در راه رفتن شود؟

   بله شدت یافتن آرتروز پا می‌تواند به مرور در راه رفتن فرد مشکلاتی را ایجاد نماید.