بیماری استئوآرتریت چیست؟ | 11 نشانه + عوارض | تشخیص و درمانها

چکیده مطلب

درد، سفتی و حساسیت مفصل از علائم ابتلا به بیماری به نام استئوآرتریت می باشند. آیا شما هم این علائم را تجربه کرده اید؟ به نظرتان احتمال ابتلای شما به این بیماری وجود دارد؟ علت بروز این عارضه را می دانید؟
شاید این سوال برای شما هم پیش آمده باشد که آیا این بیماری درمان قطعی دارد یا نه؟ در این مقاله سعی کردیم اطلاعات کاملی درباره علل، علائم و روش های درمان این بیماری برای پاسخ به سوالات احتمالی شما گردآوری کنیم. پس شما را به مطالعه این مطلب دعوت می کنیم.

استئوآرتریت چیست؟

از انواع شایع آرتریت می توان به استئوآرتریت اشاره کرد که تعداد بسیار زیادی از افراد را به خود مبتلا کرده است. این بیماری باعث می شود غضروفی که از انتهای استخوان ها محافظت می کند به مرور زمان از بین برود. در نهایت اگر غضروف به طور کامل از بین برود، استخوان ها بر روی هم حرکت می کنند و دچار ساییدگی و درد می شوند.
اگرچه این بیماری می تواند بر تمام مفاصل تاثیر بگذارد، اما احتمال درگیر شدن مفاصل دست، زانو، لگن و ستون فقرات بیشتر می باشد. این بیماری درمان قطعی ندارد، اما قابل کنترل می باشد.

علائم استئوآرتریت

علائم آرتروز اغلب به آرامی ظاهر شده و با گذشت زمان بدتر می شوند. علائم و نشانه های این عارضه شامل موارد زیر می باشند:

1. درد

   مفاصل مبتلا به استئوآرتریت ممکن است در حین حرکت و یا بعد از آن، دردناک شوند.

2. سفتی

   سفتی مفصل هنگام بیدار شدن از خواب یا بعد از عدم فعالیت طولانی مدت، قابل توجه باشد.

3. حساسیت

   هنگام لمس و یا وارد کردن اندک فشاری به مفصل یا نقاط نزدیک به آن، مفصل دچار درد شود.

4. از دست دادن انعطاف پذیری

   در صورت ابتلا به این بیماری ممکن است دامنه حرکتی مفصل، کاهش یابد.

5. احساس ساییده شدن مفصل

   ممکن است هنگام استفاده از مفصل احساس کنید مفصل در حال ساییده شدن است و یا صدای ترک خوردن یا تق تق کردن بشنوید.

6. خار استخوان

   تکه های اضافی استخوان که مانند توده های سفتی هستند، می توانند در اطراف مفصل آسیب دیده ایجاد شوند.

7. تورم

   تورم در اثر التهاب بافت نرم اطراف مفصل ایجاد می شود.

8. کاهش دامنه حرکتی مفصل

   بیماری آرتروز به دلیل ایجاد درد و التهاب، باعث ایجاد محدودیت در دامنه حرکتی مفصل بیمار می شود.

9. تب

   احساس تب و گر گرفتی بدن یکی از علائم استئوآرتریت می باشد.

10. ضعف و آتروفی عضلات اطراف مفصل

    آتروفی عضلات یکی از عوارض آرتروز می باشد که طی آن بافت عضلات تحلیل رفته و عضله ضعیف شده و کوچکتر به نظر می رسد.

11. شل شدن لیگامان ها

    آرتروز باعث ضعیف شدن بافت های اطراف مفصل می شود که یکی از این بافت ها لیگامان ها یا رباط ها هستند که تحت تاثیر این بیماری ممکن است شل شوند.

روش های تشخیص استئوآرتریت

تشخیص این بیماری طی مراحل زیر انجام می شود:

1. معاینه فیزیکی

   در مرحله ی اول پزشک متخصص ارتوپدی معاینه ی فیزیکی را انجام می دهد که طی آن مفصل آسیب دیده را از نظر حساسیت، تورم، قرمزی و انعطاف پذیری بررسی می کند.

2. تصویربرداری

   پس از معاینه فیزیکی ممکن است متخصص ارتوپدی برای تشخیص دقیق تر نیاز به بررسی تصاویر مفصل آسیب دیده داشته باشد و موارد زیر را توصیه کند:

   • اشعه ایکس

     غضروف در تصاویر اشعه ایکس ظاهر نمی شود، اما از بین رفتن غضروف با تنگ شدن فضای بین استخوان های مفصل آشکار می شود. اشعه ایکس همچنین می تواند خار استخوانی را در اطراف مفصل نشان دهد.

   • تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)

     MRI از امواج رادیویی و میدان مغناطیسی قوی برای تولید تصاویر دقیق از استخوان و بافت نرم، از جمله غضروف استفاده می کند. این روش به طور معمول برای تشخیص استئوآرتریت تجویز نمی شود، اما در موارد پیچیده می تواند اطلاعات بیشتر و دقیق تری را در اختیار پزشک معالج قرار دهد.

3. انجام برخی آزمایشات

   تجزیه و تحلیل خون و یا مایع مفصلی می تواند به تایید تشخیص کمک کند.

   • آزمایش خون

     آزمایش خون می تواند به تشخیص وجود بیماری استئوآرتریت کمک کند.

   • تجزیه و تحلیل مایع مفصلی

     ممکن است پزشک از سوزن برای بیرون آوردن مایع از مفصل آسیب دیده و بررسی آن از نظر وجود التهاب، برای تشخیص علت درد، استفاده کند.

روش های درمان استئوآرتریت

استئوآرتریت درمان قطعی ندارد اما موارد زیر می توانند به کنترل درد و التهاب و سایر علائم آن کمک کنند:

1. درمان های اولیه

   

   مواردی که در ابتدا برای کاهش درد و ناراحتی این عارضه مورد استفاده قرار می گیرند، عبارتند از:

   • استراحت

     با استراحت دادن به عضو آسیب دیده می توان به کاهش درد و التهاب آن کمک کرد.

   • استفاده از کمپرس سرد

     با قرار دادن کمپرس سرد به مدت 10 تا 20 دقیقه، چند بار در روز بر روی عضو ملتهب و دردناک می توان به کاهش علائم آن کمک کرد.

2. دارو درمانی

   

   دارو هایی که می توانند به تسکین علائم آرتروز، در درجه اول درد کمک کنند، عبارتند از:

   • استامینوفن

     این دارو می تواند به تسکین درد خفیف تا متوسط ناشی از بیماری آرتروز، کمک نماید. در مصرف این داروها دقت کنید، زیرا مصرف بیش از دوز توصیه شده استامینوفن می تواند باعث آسیب کبدی شود.

   • داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)

     NSAIDهای بدون نسخه مانند ایبوپروفن و ناپروکسن سدیم که در دوز های توصیه شده مصرف می شوند، معمولاً درد آرتروز را تسکین می دهند. NSAID های قوی تر نیز با نسخه ی پزشک معالج در دسترس هستند. این داروها می توانند باعث ناراحتی معده، مشکلات قلبی عروقی، مشکلات خونریزی و آسیب کبد و کلیه شوند.

   • ژل های مسکن

     NSAID هایی که به عنوان ژل برای تسکین درد، روی محل مفصل آسیب دیده اعمال می شوند، می توانند درد را به اندازه ی نوع خوراکی خود کاهش دهند، با این تفاوت که عوارض جانبی کم تری دارند.

   • دولوکستین

     این دارو که معمولاً به عنوان داروی ضدافسردگی استفاده می شود، برای درمان دردهای مزمن از جمله درد استئوآرتریت نیز تأیید شده است.

3. تزریق درمانی

   

   روش های تزریق درمانی عبارتند از:

   • تزریق کورتیزون

     تزریق کورتیکواستروئید به مفصل آسیب دیده ممکن است درد را برای چند هفته تسکین دهد. پزشک ناحیه اطراف مفصل را بی حس می کند، سپس یک سوزن را در فضای داخل مفصل قرار داده و دارو را تزریق می کند. سالانه می توانید تنها سه یا چهار بار تزریق کورتیزون انجام دهید، زیرا این دارو می تواند آسیب مفاصل را در طول زمان بدتر کند.

   • تزریق روان کننده مفصل

     اسید هیالورونیک به طور طبیعی در مایع مفصلی وجود دارد که در بیماران مبتلا به آرتروز کاهش می یابد. تزریق اسید هیالورونیک می تواند درد را تا مدتی تسکین دهد.

4. فیزیوتراپی

   

   فیزیوتراپیست می تواند تمریناتی را برای تقویت ماهیچه های اطراف مفصل، افزایش انعطاف پذیری و کاهش درد به بیمار آموزش دهد. انجام منظم ورزش هایی مانند شنا یا پیاده روی، می تواند به همان اندازه موثر باشد.
   او همچنین می تواند به بیمار راه هایی را برای انجام کارهای روزمره بدون ایجاد فشار اضافی بر روی مفصل دردناک خود آموزش دهد. به عنوان مثال در صورت ابتلا به آرتروز زانو استفاده از صندلی زیر دوش به جای ایستادن می تواند به تسکین درد کمک کند. برخی از روش های فیزیوتراپی عبارتند از:

   • تحریک الکتریکی عصبی زیر پوستی (TENS)

     در این روش برای کاهش درد از جریان الکتریکی با ولتاژ پایین استفاده می شود. این درمان درد برخی از افراد مبتلا به آرتروز زانو و مفصل ران را برای کوتاه مدت می تواند تسکین دهد.

   • اولتراسوند تراپی

     این روش یکی از روش های فیزیوتراپی می باشد که طی آن با اعمال امواج صوتی به بافت آسیب دیده به افزایش جریان خون و اکسیژن رسانی به آن ناحیه و افزایش سرعت بهبودی آن کمک می کنند.

   • مگنت تراپی

     مگنت تراپی یک روش درمانی ایمن و غیر تهاجمی می باشد که با اعمال جریان مغناطیسی بر بافت آسیب دیده باعث تحریک ساخت اندورفین‌‌های طبیعی در بدن و کمک به تسکین درد به صورت طبیعی می‌شوند.

   • لیزر درمانی

     لیزر درمانی یکی دیگر از روش های درمانی ایمن و غیر تهاجمی می باشد که با استفاده از نور لیزر به تسکین درد و التهاب ناشی از بیماری استئوآرتریت می پردازند.

5. جراحی

   

   در صورتی که درمان های محافظه کارانه نتوانند کمکی کنند، ممکن است متخصص ارتوپدی درمان جراحی را پیشنهاد کند که شامل موارد زیر می باشد:

   • تنظیم مجدد استخوان ها

     در صورتی که استئوآرتریت آسیب بیشتری به یک سمت مفصل نسبت به سمت دیگر آن وارد کرده باشد، استئوتومی می تواند روش مناسبی برای درمان آن باشد. در استئوتومی جراح استخوان را در بالا یا پایین استخوان های بلند دست و یا پا (هر قسمتی که دچار آسیب شده باشد)، برش می دهد و سپس یک تکه استخوان را برداشته یا اضافه می کند تا به تراز مجدد استخوان ها و مفاصل کمک کند. این کار فشار وارده به مفصل آسیب دیده را کم می کند.

   • تعویض مفصل

     در جراحی تعویض مفصل جراح سطوح آسیب دیده ی مفصل را برداشته و قطعات پلاستیکی و فلزی را جایگزین آن ها می کند. خطرات این جراحی شامل عفونت و لخته شدن خون است. مفاصل مصنوعی ممکن است شل شوند و در نهایت نیاز به تعویض داشته باشند.

   • آرتروسکوپی

     در این روش با وارد کردن آرتروسکوپ از طریق برش های کوچک ایجاد شده در پوست، به ترمیم و خارج کردن زائده های موجود در مفصل می پردازد.

   • خشک کردن مفصل

     در این نوع جراحی، متخصص غضروف و انتهای استخوان آسیب دیده را برمی دارد و دو سر استخوان ها را بوسیله ی پیچ و پلاک و یا اکسترنال فیکساتور به هم متصل می کند. با انجام این عمل مفصل حرکت خود را از دست می دهد.

عوامل موثر در بروز استئوآرتریت

فاکتور هایی که احتمال ابتلا به استئوآرتریت را بالا می برند، شامل موارد زیر می باشند:

1. افزایش سن

   خطر ابتلا به آرتروز با بالاتر رفتن سن افزایش می یابد، زیرا با بالا رفتن سن ساختار غضروف تغییر می کند و انعطاف پذیری خود را از دست می دهد.

2. جنسیت

   احتمال ابتلای زنان به استئوآرتریت بیشتر از مردان می باشد.

3. چاقی

   وزن اضافی بدن از چند جهت به آرتروز کمک می کند. هرچه وزن بیشتر باشد، احتمال ابتلا به آرتروز بیشتر می شود. چاقی به مفاصل تحمل کننده ی وزن مانند لگن و زانو فشار وارد می کند. همچنین بافت چربی پروتئین هایی تولید می کند که می توانند باعث ایجاد التهاب در داخل و اطراف مفاصل شوند.

4. آسیب های مفصلی

   آسیب هایی که هنگام ورزش و یا تصادف رخ می دهند، می توانند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند. حتی صدماتی که سال ها پیش رخ داده اند و به ظاهر بهبود یافته اند، می توانند باعث بالا رفتن احتمال دچار شدن به استئوآرتریت شوند.

5. فشار مکرر بر مفصل

   اگر شغل و یا ورزشی که انجام می دهید فشار مکرر بر مفصل ایجاد می کند، ممکن است در نهایت این مفصل به آرتروز مبتلا شود.

6. ژنتیک

   به ارث بردن ژن های مربوط به بیماری استئوآرتریت، احتمال ابتلا به آرتروز را بالا می برد.

7. تغییر شکل استخوان

   برخی از افراد با مفاصل ناقص یا غضروف معیوب متولد می شوند که این اتفاق خطر ابتلا به بیماری استئوآرتریت را افزایش می دهد.

8. برخی بیماری های متابولیک

   این موارد شامل بیماری دیابت و همچنین شرایطی است که در آن بدن بیش از حد آهن جذب می کند (هموکروماتوز).

عوارض استئوآرتریت

این بیماری عوارضی به همراه دارد که در صورت عدم درمان و کنترل بیماری به مرور زمان تشدید می شوند. برخی از این عوارض عبارتند از:

1. ایجاد اختلال در انجام کارهای روزانه به دلیل درد و سفتی مفاصل
2. ایجاد افسردگی
3. ایجاد اختلالات خواب ناشی از درد
4. دچار شدن به ضعف عضلانی که با مرور زمان بیشتر می شود.
5. افزایش درد با مرور زمان
6. استئو پروز و ضعیف شدن استخوان ها
7. افزایش عدم تعادل و احتمال زمین خوردن و شکستن استخوان ها
8. افزایش محدودیت در دامنه حرکتی مفاصل بیمار

رژیم غذایی مفید برای بیماری استئوآرتریت

داشتن رژیم غذایی مناسب یکی از فاکتور های مهم در پیشگیری و کنترل این بیماری می باشد:

1. ماهی های چرب

   ماهی های چرب مانند ساردین، ماهی سالمون و ماهی تن حاوی مقدار زیادی اسیدهای چرب امگا 3 هستند. این چربی های غیر اشباع دارای خواص ضد التهابی هستند بنابراین می توانند برای افراد مبتلا به آرتروز مفید باشد.
   افراد مبتلا به آرتروز باید حداقل یک بار در هفته ماهی چرب بخورند. کسانی که ترجیح می دهند ماهی نخورند، می توانند از مکمل هایی که حاوی امگا 3 هستند استفاده کنند، مانند روغن ماهی یا روغن بذر کتان. سایر منابع امگا 3 شامل دانه های چیا و گردو می باشند.

2. روغن

   علاوه بر ماهی های چرب، برخی روغن های دیگر می توانند التهاب را کاهش دهند. روغن زیتون حاوی سطوح بالایی از اولئوکانتال است که دارای خواص مشابه داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) می باشد. روغن آووکادو گزینه ی مفیدی است و همچنین می تواند به کاهش کلسترول نیز کمک کنند.

3. لبنیات

   شیر، ماست و پنیر سرشار از کلسیم و ویتامین D هستند. این مواد مغذی قدرت استخوان را افزایش می دهند که می توانند علائم بیماری را بهبود بخشند. لبنیات همچنین حاوی پروتئین هایی هستند که می توانند به عضله سازی کمک کنند. به افرادی که نگران وزن خود هستند، توصیه می شود لبنیات کم چرب مصرف کنند

4. سبزیجات برگ تیره

   سبزیجات برگ تیره مانند اسفناج و کلم پیچ سرشار از ویتامین D و مواد شیمیایی گیاهی و آنتی اکسیدان های ضد استرس هستند. ویتامین D علاوه بر اینکه در جذب کلسیم نقش مهمی را ایفا میکند، باعث تقویت سیستم ایمنی بدن شده و همچنین توانایی مقابله ی بدن با عفونت ها را بالا می برد.

5. کلم بروکلی

   کلم بروکلی حاوی ترکیبی به نام سولفورافان است که محققان معتقدند می تواند سرعت پیشرفت آرتروز را کاهش دهد. این سبزی سرشار از ویتامین K و C و همچنین کلسیم است که باعث تقویت استخوان می شود.

6. چای سبز

   پلی فنول ها که مقادیر زیادی از آن ها در چای سبز موجود هستند، آنتی اکسیدان هایی می باشند که می توانند التهاب را کاهش داده و سرعت آسیب غضروف را کاهش دهند.

7. سیر

   ترکیبی به نام دیالول دی سولفید که در سیر وجود دارد، می تواند با آنزیم های بدن که به غضروف آسیب می رسانند، مقابله کند.

8. آجیل

   آجیل حاوی مقادیر بسیار زیاد روی، کلسیم، ویتامین E، منیزیم و فیبر است. همچنین حاوی اسید آلفا لینولنیک (ALA) می باشد که سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند.

سوالات متداول

1. آیا بیماری استئوآرتریت درمان قطعی دارد؟

   این بیماری درمان قطعی ندارد، اما حتما لازم است تا به متخصص ارتوپدی نسبت به کنترل علائم و پیشگیری از تشدید بیماری مراجعه نمود.