سندرم شانه یخ زده چیست؟ | تشخیص، علائم +فیزیوتراپی، جراحی و ورزش

آیا این مطلب برای شما مفید است؟

آیا احساس درد در ناحیه شانه و بازوی خود دارید؟ این مشکل می تواند دلایل متعددی داشته باشد. اما شاید شما به شانه یخ زده مبتلا شده باشید. آیا نام این بیماری را شنیده اید؟
آیا شما هم جزو افرادی هستید که بیش از دیگران در معرض ابتلا به این عارضه قرار گرفته اند؟
علائم و علل شانه یخ زده کدام اند و در صورت مبتلا شدن به آن چه روش های درمانی برای آن انجام می شوند؟
در این مقاله با ما همراه باشید تا علاوه بر به دست آوردن پاسخ این سوالات، راهکار های پیشگیری از این بیماری و تمرین درمانی های موثری را نیز مطالعه کنید.

سندرم شانه یخ زده چیست؟

شانه یخ زده (فروزن شولدر) و یا چسبندگی غلاف شانه، عارضه ای شایع است که می تواند عللی برای درد و ناتوانی شانه محسوب شود. این عارضه با گذاشتن اثر منفی روی مفصل شانه آن را سفت و بی تحرک می کند. تحریک و ملتهب شدن این مفصل موجب تشکیل بافت اسکار در آن شده که این بافت برای استفاده از فضای مفصل آن را تنگ تر می کند که در نهایت با درد و محدودیت حرکت شانه همراه است.

چه افرادی بیشتر در معرض بیماری شانه یخ زده هستند؟

با وجود اینکه این عارضه می تواند برای هر کسی رخ دهد، اما بیشتر افراد زیر در معرض ابتلا به آن قرار دارند.

1. افرادی که به دیابت مبتلا هستند، معمولا 3 برابر دیگران در معرض ابتلا به این بیماری می باشند.
2. افرادی مانند دندانپزشکان و با آرایشگران که تا حد زیادی از دست های خود استفاده می کنند.
3. خانم ها درصد درگیری بیشتری با این عارضه نسبت به آقایان دارند.
4. افراد در سنین 40 تا 60 سالگی در معرض شانه یخ زده قرار دارند.
5. افرادی که پارکینسون دارند.
6. افرادی که به بیماری های قلبی مبتلا می باشند.
7. افرادی که دارای پرکاری و یا کم کاری تیروئید هستند.
8. افرادی بیش از حد معمول در وضعیتی ساکن قرار می دهند.

علائم شانه یخ زده

نشانه های این عارضه عبارتند از:

• درد (به مرور افزایش پیدا می کند)
• درد همراه با سوزش
• محدود شدن حرکات مفصل
• تورم و ملتهب شدن شانه
• مختل شدن عملکرد طبیعی شانه

انواع شانه یخ زده

این عارضه در دو نوع کلی در دسته بندی زیر قرار می گیرد:

1. اولیه

   بروز این نوع با هیچ دلیل مشخصی همراه نبوده و در واقع بیمار دارای هیچ بیماری عمومی نمی باشد.

2. ثانویه

   این نوع معمولا برای افرادی بروز می کند که دارای بیماری هایی از جمله دیابت، بیماری تیروئید، ضربه ها، جراحی ها، سکته مغزی، بیماری های قلبی و ... می باشند.

درجات شانه یخ زده

درجات این بیماری به صورت زیر پیش خواهد رفت:

1. مرحله اول: درد

   درد از ناحیه شانه شروع شده و به تدریج به اوج خود می رسد، به گونه ای که خوابیدن را برایتان دشوار خواهد کرد.

2. مرحله دوم: گرفتگی

   در این مرحله مفصل شانه به استخوان می چسبد. به همین دلیل برای جلوگیری از درد بیشتر بیمار شانه خود را ثابت نگه می دارد.

3. مرحله سوم: انجماد

   در این مرحله که شانه به طور کامل به استخوان چسبیده است، بیمار علاوه بر درد به دلیل گرفتکی نیز نمی تواند شانه خود را تکان دهد.

4. مرحله چهارم: شل شدگی یا ذوب شدن

   در این شرایط کپسول شل شده و دامنه حرکتی شانه بهتر می شود.

روش های تشخیص شانه یخ زده

برای بررسی این بیماری روش های تشخیصی زیر دنبال می شوند:

1. معاینه فیزیکی

   در این مرحله پزشک به طرح سوالاتی در خصوص سابقه پرشکی بیمار و بررسی فیزیکی قسمت مورد نظر می پردازد و با تست های فیزیکی سعی می کند تا محل و میزان درد را متوجه شود.

2. رادیوگرافی یا اسکن

   این تصویربرداری ها کمک می کنند تا اطلاعات دقیق تری از استخوان و مفصل شانه به دست بیاید.

3. MRI

   به کمک ام آر آی می توان نسوج نرم شانه را مورد ارزیابی قرار داد و همچنین پارگی روتاتورکاف نیز بررسی می شود.

4. آرتروگرافی استخوان

   آرتروگرافی استخوان یک روش تشخیصی دقیق تر و آزمایشی تخصصی می باشد که با استفاده از تزریق ماده محلول در آب غیر یونی صورت می گیرد.

روش های درمان شانه یخ زده

برای درمان این عارضه پزشک از راه حل ها و روش های متنوعی استفاده می کند که عبارتند از:

1. درمان های اولیه

   

   این درمان ها به منظور کاهش انجام می شوند:

   • استفاده از کمپرس سرد و گرم

     این کمپرس ها کمک موثری در کاهش درد و التهاب شانه دارند.

   • داروها

     دارو های مسکن و دارو های ضد التهابی غیر استروئیدی به کاهش درد و تورم کمک می کنند. در ابتدا پاراستامول به منظور کنترل درد شانه توصیه شده و در صورت نیاز از کدئین که مسکنی قوی تر است، استفاده می شود. دارو های ضدالتهابی نیز مانند ایبوپروفن و یا ناپروکسن نیز موثر هستند. البته بهتر است تا عوارض جانبی این دارو ها را نیز در نظر داشته باشید.

2. تزریق درمانی

   

   روش های تزریقی برای کاهش درد و بهبود این عارضه عبارتند از:

   • تزریق استروئید

     این تزریق در زمانی درد و تورم شدید شانه می تواند به طور مستقیم روی مفصل شانه تاثیرگذار باشد.

   • اوزون تراپی

     در این روش از ترکیب ازن و اکسیژن برای کاهش درد و درمان این عارضه استفاده می شود. ازن با افزایش جریان خون موجب کاهش التهاب و درد شده و این فرصت را در اختیار ترمیم و بازسازی شانه قرار می دهد.

   • تزریق PRP

     در این تزریق از بدن خود بیمار خون گرفته شده و پلاکت و پلاسما از هم جدا می شوند. پلاسما به بخش آسیب دیده تزریق شده تا با تولید کلاژن و دیگر عوامل رشد بتواند به کاهش درد و افزایش سرعت بهبودی کمک کند.

3. فیزیوتراپی

   فیزیوتراپی با هدف تقویت تاندون های شانه و بازیابی دامنه حرکتی مفصل انجام می شود که روش های آن را در ادامه بررسی می کنیم:

   1. تحریک الکتریکی عصب

      

      در این روش از دستگاهی کوچک به مسدود کردن تکانه های عصبی پرداخته شده تا درد کاهش یابد.

   2. شاک ویوتراپی

      

      شاک ویو که یک روش تقریبا مدرن در فیزیوتراپی است، با کمک به بهبود شرایط تاندون ها به درمان این عارضه می پردازد.

   3. درمان های دستی

      

      در این روش فیزیوتراپیست با اعمال فشار روی شانه به حرکت کردن آن کمک می کند. در واقع این کار موجب کشش کپسول مفصلی و یا پاره شدن آن می گردد و در نهایت شانه یخ زده شل شده و طیف حرکتی آن را افزایش می دهد.

   4. لیزر کم توان

      

      یکی دیگر از روش های درمانی موثر برای شانه یخ زده، استفاده از لیزر کم توان است. این درمان در طی دوره چند هفته ای التهاب مفصل را کاهش داده و به بهبود عملکرد شانه کمک می کند.

   5. مگنت تراپی

      

      در این روش از آهن ربا های خاصی به منظور تسکین درد عضلات و رباط های بدن استفاده می شود.

   6. طب سوزنی

      

      در این روش سوزن هایی خاص به مدت 15 تا 40 دقیقه در محل آسیب دیده قرار داده می شوند. در این مدت فیزیوتراپیست با حرکت صحیح آن ها تا حد زیادی به کاهش درد و التهاب کمک می کند.

4. جراحی

   به ندرت رخ می دهد که برای درمان این عارضه به جراحی نیاز باشد، اما در صورتی که هیچ کدام از مراحل بالا پاسخ کافی و مناسبی برای درمان ایجاد نکردند، پزشک جراحی را پیشنهاد می دهد. جراحی شانه یخ زده در اکثر موارد با روش اول جواب داده و بسیار نادر است تا از جراحی باز برای این درمان استفاده شود:

   1. آرتروسکوپی شانه

      در این جراحی با ایجاد چند برش بسیار ریز دستگاه آرتروسکوپ وارد مفصل شده و جراح به کمک مانیتور و با استفاده از ابزار های خاصی درمان را انجام می دهد.

   2. جراحی باز

      آخرین راه درمان این بیماری، جراحی باز است که در آن کپسول ضخیم شده شانه بریده می شود.

ورزش برای شانه یخ زده

برای جلوگیری و پیشگیری از این بیماری روش های تمرینی زیر اثر به سزایی دارند:

1. کشش دست به صورت آویزان

   برای انجام این تمرین، در ابتدا شانه های خود را در وضعیتی ریلکس قرار دهید. با تمرکز روی بدنتان سعی کنید تا بازو به طور آویزان و به طرف پایین قرار بگیرد، در حالی که دست دیگر شما روی میز قرار دارد. توجه کنید که دست و بدن شما باید با هم زاویه داشته باشند. در ادامه دست آویزان شده را با پای موازی با آن به حالت کششی به طرف بالا و پایین حرکت دهید.

2. پیاده روی به کمک انگشتان دست

   

   برای انجام این تمرین رو به سمت دیوار و با کمی فاصله از آن بایستید. سپس انگشتان خود را روی دیوار به آرامی خم کرده و آن ها را به طرف بالا و پایین حرکت دهید. این کار باید تا جایی انجام شود که بازوی شما با بالارفتن دچار درد نشود. در ادامه به آرامی بازو و شانه ی خود را پایین آورده و مجدد تکرار کنید. (تکرار 10 تا 20 بار در روز)

3. حرکت کشش ضربدری

   

   این تمرین هم می تواند به طور ایستاده و هم به طور نشسته انجام شود. بازو و آرنج خود را با کمک دست دیگر گرفته و آن را به طرف بالا و روی قفسه سینه خود بیاورید. در ادامه با یک فشار ملایم به آن کشش اعمال کرده و حدود 15 تا 20 ثانیه آن را نگه دارید. (تکرار 10 الی 20 بار)

4. چرخش دست به طرف بیرون

   کشی را بین دو دستان خود با زاویه 90 درجه بگیرید. سعی کنید تا به بدن شما نزدیک بوده و یکی از دستان خود را پایین تر ببرید. دستی که در بالاتر قرار دارد را حدود 5 ثانیه و به اندازه ی 5 تا 7 سانتیمتر آن را به طور کشیده نگه دارید. (تکرار 15 بار)

5. چرخش دست به طرف خارج

   در کنار یک در ایستاده و کشی را به دستگیره آن آویزان نمایید. سپس با دست دیگر خود انتهای دیگر آن را گرفته و در حالی که زاویه آرنج شما 90 درجه است، کش را 5 تا 7 سانیتیمتر به طرف بدن خود کشیده و 5 ثانیه در همین حالت نگه دارید. (تکرار 10 الی 15 بار)

6. باز نمودن شانه به حالت خوابیده

   

   برای این کار دراز کشیده و دست های خود را بالای سرتان قرار دهید. بهتر است تا میله چوبی سبکی را در دست داشته باشید. طرز قرار گیری میله در دست های شما باید به اندازه عرض شانه هایتان باشد. بدون خم شدن آرنج دست های خود را حرکت داده و به طرف بدن خود بیاورید. مجدد دست ها را به بالای سر خود ببرید و 20 تا 30 ثانیه نگه دارید. انجام این حرکت باید تا حدی باشد که احساس کنید ادامه دادن برایتان سخت می شود. دقت کنید که نباید تا حد درد پیش بروید. (تکرار 3 تا 9 بار)

7. کشش دست از پشت

   

   در این حرکت، دست آسیب دیده خود را از سمت پشت به کمک حوله و یا یک دستمال به سمت بالا بکشید. یک سر آن از سمت پایین کمر و سمت دیگر از طرف بالای سر دستمال را نگه دارد. دقت کنید که دست آسیب دیده پایین و از آرنج خم باشد. حالا سعی کنید تا به کمک دست سالم خود، دست آسیب دیده خود را به سمت بالا بکشید و حدود 20 الی 30 ثانیه نگه دارید. باید توجه کنید که کمر کاملا در وضعیت صافی قرار بگیرد و دردی را در انجام تمرین احساس نکنید. (تکرار 3 بار)

8. حرکت به طرف جلو

   روی سطحی سفت به گونه ای بخوابید که آرنج های شما به عتوان تکیه گاه قرار بگیرند. در ادامه بین آن وزن بدنتان را رها کنید.

9. حرکت به طرف عقب

   در همان سطح روی شکم خوابیده و آرنج های خود را زیر شانه بگذارید. با بلند نمودن تنه خود، وزن بدن را بین بازو هایتان رها نمایید.

علل ایجاد شانه یخ زده

این بیماری می تواند به دلیل موارد زیر اتفاق بیفتد:

1. تحرک نداشتن مفصل برای مدتی طولانی
2. بروز تغییراتی در سیستم ایمنی بدن
3. آسیب دیدگی شانه
4. شکستگی شانه
5. انجام جراحی قبلی برای شانه
6. عدم تعادل هورمونی و یا بیوشیمیایی در بدن
7. پرکاری و یا کم کار بودن غده تیروئید
8. ملتهب شدن تاندون های شانه (تاندونیت)

راهکار های پیشگیری از شانه یخ زده

انجام کارهای زیر می توانند در جلوگیری از این عارضه کمک دهنده باشند:

1. در صورتی که دچار هرگونه مشکل و آسیب دیدگی در ناحیه شانه خود شدید، باید هرچه سریع تر درمان را آغاز کنید تا مانع از بروز شانه یخ زده شوید و یا حداقل میزان آن را کاهش دهید.
2. مواردی مانند دیابت که می توانند مستعد دریافت این بیماری باشند را کنترل کنید.
3. در زمان انجام فعالیت ها و ورزش های پرخطر اقدامات ایمنی لازم را رعایت کنید.
4. از بلند کردن اجسام بسیار سنگین اجتباب کنید.
5. اگر فعالیت و یا شغلی دارید که بیش از حد از دست های خود استفاده می کنید، تمرین درمانی و ورزش را در کنار آن جدی بگیرید و در طی فعالیت خود کمی استراحت داشته باشید.

سوالات متداول

1. چقدر طول می کشد تا شانه یخ زده درمان شود؟

   معمولا روش های درمان غیرجراحی تا حدود دو سال منجر به بهبودی این عارضه خواهند شد.

2. چه بیماری خطر ابتلا به شانه یخ زده را افزایش می دهند؟

   بیماری های زیر می توانند موجب بیشتر شدن ابتلا به این عارضه شوند:
   • سکته
   • دیابت
   • پرکاری تیروئید
   • کم کاری تیروئید
   • بیماری های قلبی
   • پارکینسون

3. چند جلسه فیزیوتراپی برای بهبود شانه یخ زده انجام می شود؟

   به طور معمول مدت زمان دقیقی برای این جلسات وجود ندارد، اما می توان گفت با در نظر گرفتن نوع درجه بیماری، تقریبا مدت زمان فیزیوتراپی طولانی مدت به کار گرفته می شود.