نورودرماتیت (لیکن سیمپلکس مزمن) چیست؟ | علائم، عوارض + درمانها

آیا این مطلب برایتان مفید است؟

آیا برخی از نواحی بدن شما دچار خارش شده است؟ شاید به نورودرماتیت مبتلا شده باشید. آیا این بیماری را می شناسید؟ کدام نواحی بدن بیشتر با این مشکل رو به رو می شوند؟ این بیماری چگونه است؟
از طریق چه آزمایشاتی به تشخیص آن پرداخته می شود؟ روش های درمان آن کدام اند؟
این بیماری چه عوارضی دارد؟
در این مقاله با دکتر محمد علی اخوت پور، فوق تخصص جراحی دست همراه باشید تا نورودرماتیت را به خوبی بشناسید.

نورودرماتیت چیست؟

نورودرماتیت (لیکن سیمپلکس مزمن) یک نوع از بیماری پوستی می باشد که شروع آن با خارش قسمت هایی از پوست است. خارش این نواحی آن را تشدید کرده و به مرور آن را ضخیم تر خواهد کرد. این عارضه در نواحی متفاوتی از بدن ایجاد می شود که در عنوان بعدی برایتان بیان می کنیم. این بیماری خطرناک و مرگ بار نیست، اما می تواند عوارض آزار دهنده ای برایتان داشته باشد و کیفیت زندگی شما را تحت تاثیر قرار دهد.

نورودرماتیت در کدام نواحی بدن رخ می دهد؟

خارش می تواند در هر نقطه از بدن رخ دهد، اما بیشتر در بازوها، شانه ها، آرنج ها، پاها، مچ پا، مچ دست، دست ها، پشت گردن یا پوست سر مشاهده می شود. نواحی مقعدی و تناسلی و صورت نیز ممکن است خارش داشته باشند. خارش می تواند شدید باشد، باعث خاراندن مکرر شود، یا ممکن است موقتی باشد. هنگامی که بیمار در حال استراحت یا تلاش برای خوابیدن است، بیشتر فعال می شود. در برخی موارد، بیمار با خاراندن یا مالیدن ناحیه آسیب دیده از خواب بیدار می شود.

نورودرماتیت چگونه است؟

لکه های خارش دار بین 3 سانتی متر در 6 سانتی متر و 6 سانتی متر در 10 سانتی متر هستند. وصله ها می توانند با نشانه های زیر ظاهر شوند:

• خشک
• ضخیم
• فلس دار حالت چرمی
• رنگ های مختلف مانند قرمز، قهوه ای، زرد، خاکستری یا بنفش. لکه های قدیمی تر می توانند سفید یا کم رنگ در مرکز ظاهر شوند و با رنگ های تیره احاطه شده اند. با گذشت زمان، ممکن است اسکار ایجاد شود.
  خاراندن می تواند انتهای عصبی پوست را تحریک کرده و خارش را بدتر کند و منجر به خاراندن بیشتر شود. با ادامه چرخه خارش، این بیماری می تواند مزمن شود.

چه کسانی بیشتر به نورودرماتیت مبتلا می شوند؟

افراد زیر بیشتر در معرض این مشکل قرار دارند:

1. افراد بین 30 تا 50 سال بیشتر به این بیماری مبتلا می شوند.
2. زنان بیشتر از مردان از نورودرماتیت رنج می برند.
3. افرادی که دارای اختلالات اضطرابی، وسواس فکری اجباری و اعضای خانواده با سابقه بیماریهای پوستی دیگر، از جمله اگزما و درماتیت تماسی هستند، بیشتر در معرض ابتلا به نورودرماتیت می باشند.
4. افرادی که دارای ویژگی های شخصیتی خاصی هستند، از جمله مهارت های اجتماعی ضعیف، عدم انعطاف پذیری، تمایل به اجتناب از درد، وابستگی به افراد دیگر، بیشتر در معرض نورودرماتیت هستند.

علل ایجاد نورودرماتیت

علت زمینه ای نورودرماتیت ناشناخته است. با این حال، مشاهده شده است که خارش می تواند در زمان استرس شدید، اضطراب، ضربه روحی یا افسردگی شروع شود. گاهی اوقات خارش حتی پس از کاهش یا توقف استرس روانی ادامه می یابد.
سایر محرک های احتمالی نورودرماتیت عبارتند از:

• آسیب های عصبی
• نیش حشرات
• پوست خشک
• پوشیدن لباس های تنگ، به ویژه اگر جنس آن از الیاف مصنوعی باشد، مانند پلی استر یا ابریشم مصنوعی. این عوامل می توانند باعث واکنش بیش از حد و خارش پوست حساس شوند.
• سایر بیماریهای پوستی نیز از علل دیگر بروز این عارضه هستند. نورودرماتیت گاهی در نتیجه اگزما و پسوریازیس اتفاق می افتد.

علائم نورودرماتیت

علائم نورودرماتیت علاوه بر خارش، خاراندن و لکه های خشک و تغییر رنگ یافته پوست می تواند شامل موارد زیر باشد:

1. درد
2. ریزش مو در صورت بروز خارش و خاراندن روی پوست سر.
3. زخم باز و خونریزی، به دلیل خاراندن مکرر.
4. عفونت، که توسط زخم هایی با پوسته های زرد رنگ، ترشح مایع و یا برجستگی های چرکی نشان داده می شود.
5. زخم از خراشیدگی.
6. خطوط پوستی در پوست آسیب دیده.

از چه آزمایشاتی می توان برای تشخیص نورودرماتیت استفاده کرد؟

معمولا پزشک با مشاهده و بررسی این عارضه را تشخیص می دهد، اما برای اطمینان از آزمایشات زیر استفاده می کند:

1. آزمایشات سواب پوست مشخص می کند که عفونت وجود دارد یا خیر.
2. تست پچ برای فهمیدن اینکه آیا مشکل آلرژی است یا خیر.
3. آزمایش های قارچی برای تشخیص اختلالات پوستی در ناحیه عمومی و رد عفونت های مقاربتی.
4. بیوپسی پوست برای یافتن یا رد احتمال پسوریازیس یا mycosis fungoides، که نوعی لنفوم است.
5. آزمایش خون.

روش های درمان نورودرماتیت

نورودرماتیت به ندرت بدون درمان بهبود می یابد. هدف اصلی جلوگیری از خارش است.

1. کمپرس سرد

   کمپرس سرد را می توان حدود پنج دقیقه قبل از استفاده از کورتیکواستروئیدها روی پوست قرار داد. کمپرس باعث نرم شدن پوست می شود تا دارو بتواند راحتتر به آن نفوذ کند و همچنین می تواند خارش را تسکین دهد.

2. داروها

   درمان می تواند شامل داروهایی مانند:

   • کورتیکواستروئیدها

     این داروها را می توان بر روی پچ خارش دار اعمال کرد یا به داخل پچ تزریق کرد. کورتیکواستروئیدها به کاهش قرمزی، تورم، گرما، خارش و حساسیت کمک می کنند و می توانند پوست ضخیم را نرم کنند.

   • آنتی هیستامین ها

     قبل از خواب، آنتی هیستامین می تواند خارش را کاهش دهد. همچنین می تواند از واکنش های آلرژیک که وضعیت را بدتر می کند نیز، جلوگیری کند.

   • آنتی بیوتیک ها

     در صورت عفونی بودن ناحیه تکه دار تجویز می شوند. می توان آنتی بیوتیک ها را روی پوست قرار داد یا به صورت خوراکی به شکل قرص مصرف کرد.

   • مرطوب کننده ها

     آن ها خشکی و خارش را کاهش می دهند.

   • آماده سازی تار زغال سنگ

     این نوع دارو باعث دفع سلول های مرده از پوست می شود و رشد سلول های جدید را کند می کند. بیماران می توانند آن را مستقیماً روی پوست خود بگذارند.

   • کرم های کپسایسین

     می توانند هم درد و هم خارش را تسکین دهند.

3. استفاده از ابزاری مانند بانداژ

   استفاده از بانداژ، جوراب یا دستکش می توانند از خاراندن شب جلوگیری کرده و خواب راحت تری را به همراه داشته باشد. پوشش همچنین به نفوذ داروهایی که بر روی پوست اعمال می شوند کمک می کند. (به این حالت انسداد نیز می گویند.)

4. داروهای ضد افسردگی و یا درمان

   اگر تصور می شود که اضطراب، افسردگی یا استرس باعث خارش می شود، ممکن است این نوع درمان پیشنهاد شود.

5. سایر روش های درمانی

   اگر هیچ یک از این درمان ها موثر نباشند، از روش های زیر کمک گرفته می شود:
   • محلول ترکیبی از آسپرین و دی کلرومتان اعمال شده در ناحیه خارش.
   • درمانهایی که معمولاً برای درماتیت آتوپیک/اگزما (تاکرولیموس و/یا پیمکرولیموس) استفاده می شود.
   • تزریق سم بوتولینوم (بوتاکس)، یک پروتئین سمی که می تواند باعث ضعف عضلانی در بدن شود. در مطالعه بر روی سه بیمار مبتلا به نورودرماتیت، هر سه نفر پس از یک هفته درمان کمتر خارش داشتند و در عرض چهار هفته لکه های خارش از بین رفت.
   • فتوتراپی یا نور درمانی که این روش نباید در دستگاه تناسلی استفاده شود.
   • جراحی سنتی برای برداشتن لکه خارش دار یا جراحی کرایو برای از بین بردن بافت ناخواسته با استفاده از سرمای شدید.

اقدامات لازم برای ارتقاء درمان در صورت ابتلا به نورودرماتیت

اگر مبتلا به نورودرماتیت هستید، باید برنامه درمانی را از پزشک خود دنبال کنید و سعی کنید آرامش خود را حفظ کنید تا اضطراب و استرس باعث ایجاد شعله ور نشود. همچنین این نکات را در نظر داشته باشید:

1. سعی کنید خراش و مالش را متوقف کنید. ناخن های خود را کوتاه نگه دارید تا در صورت خراشیدن آسیب را به حداقل برسانید.
2. یخ ، داروی ضد خارش یا کمپرس سرد را روی ناحیه خارش قرار دهید. برای کاهش گرما، حمام سرد بگیرید، که خارش را تسکین می دهد.
3. بدن را در دمای خنک نگه دارید.
4. لباسهای گشاد و ترجیحاً از پنبه بپوشید.
5. ناحیه خارش را با لباس بپوشانید.
6. از هر چیزی که باعث تحریک پوست یا ایجاد واکنش آلرژیک می شود خودداری کنید.

عوارض نورودرماتیت

خاراندن مداوم می تواند منجر به زخم، عفونت باکتریایی پوست، یا زخم دائمی و تغییر رنگ پوست شود. خارش نورودرماتیت می تواند بر خواب، عملکرد جنسی و کیفیت زندگی شما تأثیر بگذارد.
عوارض نورودرماتیت درمان نشده یا کنترل نشده می تواند جدی باشد. می توانید با پیروی از برنامه درمانی که پزشک به طور خاص برای شما انجام داده است، به کاهش خطر ابتلا به عوارض جدی کمک کنید. عوارض نورودرماتیت عبارتند از:

1. مشکل در انجام کارهای روزانه
2. مشکل در خوابیدن
3. ناتوانی در مشارکت عادی در فعالیت ها
4. عفونت های باکتریایی ثانویه پوست
5. ناراحتی یا درد شدید
6. انزوای اجتماعی

سوالات متداول

1. اگر خاراندن باعث ایجاد زخم شده باشد چه باید کرد؟

   اگر خراش ناشی از نورودرماتیت باعث ایجاد زخم شده باشد، پزشک ممکن است یک پانسمان را روی ناحیه بپیچد.
   درمان بالقوه دیگر درمان زخم با فشار منفی است که شامل خلاء مایع از زخم و افزایش جریان خون در آنجا است.
   درمان با اکسیژن هیپرباریک که در آن پزشک بیمار را در یک محفظه اکسیژن محدود می کند تا اکسیژن خالص را استنشاق کند، که این امر توانایی بدن در بهبود خود را افزایش می دهد. جراحی روی زخم گزینه دیگری است.

2. آیا احتمال برگشت نوردرماتیت وجود دارد؟

   متاسفانه نورودرماتیت در صورت فعال شدن توسط یکی از محرک ها باز می گردد. سپس، بیمار باید برای درمان برگردد. در برخی موارد، پزشک برای جلوگیری از بازگشت بیماری، به درمان بیمار ادامه می دهد.

3. آیا احتمال سرطانی شدن نورودرماتیت وجود دارد؟

   گاهی اوقات، نورودرماتیت می تواند به سرطان های پوستی مانند سلول سنگفرشی یا سرطان ورکوس تبدیل شود. این ممکن است به دلیل خاراندن و مالیدن مداوم باشد، که می تواند مواد شیمیایی را که باعث التهاب می شوند فعال کند که به نوبه خود می تواند سلول های پوست را به سلول های سرطانی تبدیل کند.

4. نورودرماتیت چقدر طول می کشد؟

   نورودرماتیت یک بیماری پوستی مادام العمر است. با این حال، ممکن است در چرخه هایی احساس خارش کنید که در آن مدت زمان مشخصی خارش دارید و پس از آن تسکین می یابد.

5. آیا نورودرماتیت ارثی است؟

   اگرچه علل نورودرماتیت به طور کامل شناخته نشده است، عوامل ژنتیکی ممکن است نقش داشته باشند. با پزشک خود در مورد چگونگی جلوگیری از نورودرماتیت صحبت کنید.