مادلانگ دفورمیتی مچ دست چیست؟ | علائم و تشخیص + 4 روش درمان

چکیده مطلب

مادلانگ دفورمیتی (Madelung's deformity) بیماری است که به ندرت نام آن شنیده می شود. ممکن است فرزند شما نیز دچار این اختلال باشد، ولی به این دلیل که علائم آن دیر ظاهر می شوند، متوجه ابتلای او به این بیماری نشوید. علت ابتلا به مادلانگ دفورمیتی چیست؟ علائم آن کدام اند؟ درمان آن چگونه انجام می شود؟
در این مقاله علاوه بر توضیح این بیماری به پاسخ این پرسش ها پرداخته ایم. با دکتر محمد علی اخوت پور، فوق تخصص جراحی دست همراه باشید.

مادلانگ دفورمیتی چیست؟

مادلانگ دفورمیتی بیماری نادر ژنتیکی می باشد که رشد استخوان رادیوس در ساعد دست را تحت تاثیر قرار می دهد. این اختلال باعث رشد غیرطبیعی این استخوان و ایجاد ناهماهنگی در جایی که دو استخوان ساعد یعنی اولنا و رادیوس به مفصل مچ دست می رسند، می شود. علائم این اختلال تا قبل از سن بلوغ قابل مشاهده نیست و علائم آن در دوره نوجوانی بروز می کنند. از علائم آن قوس دار شدن استخوان رادیوس ساعد و انحراف سطح مفصلی آن به سمت استخوان اولنار می باشد که در نتیجه آن یک سمت مچ دست برجسته شده و به سمت پایین منحرف می شود. این عارضه معمولا هر دو دست را درگیر می کند، اما گاهی ممکن است در یک دست شدیدتر از دست مقابل ظاهر شود.
در سن 5 تا 6 سالگی بروز می کند.

علائم مادلانگ دفورمیتی

این بیماری با علائم زیر همراه می باشد:

1. بدشکلی ساعد و مچ دست

   اولین و مهمترین نشانه و علائم مادلانگ، بدشکل شدن ساعد و مچ دست می باشد.

2. محدودیت حرکتی مچ

   از دیگر علائم این بیماری، محدودیت حرکتی مچ دست می باشد.

3. درد

   این اختلال می تواند موجب ایجاد درد در هنگام انجام فعالیت های بیمار شود و یا دردی باشد که به صورت مداوم بروز کند.

تشخیص مادلانگ دفورمیتی

این بیماری به طور معمول در سنین 8 تا 14 سالگی قابل تشخیص می باشد، اما در مواردی پیش از این سنین نیز می توان وجود آن را تشخیص داد. تشخیص این بیماری با استفاده از روش های زیر انجام می گیرد:

1. معاینه فیزیکی

   متخصص ارتوپدی با انجام معاینه فیزیکی به بررسی نشانه های ظاهری این بیماری مانند وجود قوس در استخوان رادیوس و همچنین تغییر شکل در مفصل مچ دست می پردازد. علاوه بر این میزان دامنه حرکتی مچ دست نیز مورد ارزیابی قرار می گیرد.

2. اشعه ایکس

   تصویربرداری اشعه ایکس، تصاویر واضحی از شکل و وضعیت استخوان های ساعد و مچ دست و موقعیت قرارگیری آن ها نسبت به هم، ارائه می دهد که به وضوح می توان وجود هرگونه تغییر شکل در آن ها را مشاهده کرد.

روش های درمان مادلانگ دفورمیتی

بسیاری از کودکان مبتلا به این عارضه هیچ درد یا محدودیتی نداشته و نیازی به درمان ندارند. در چنین مواردی، پزشک معمولاً ویزیت ‌های منظم را توصیه می‌کند تا بتواند وضعیت بیماری را در حین رشد کودک کنترل کند. در صورتی که بیمار دچار درد در دست خود شود، در استفاده از دست با مشکل مواجه شود و یا بدشکلی آن شدیدتر گردد، ممکن است متخصص ارتوپدی جراحی دست را تجویز نماید. این جراحی با هدف اصلاح حالت مچ دست بیمار و ثابت کردن آن می باشد تا بیمار بتواند از دست خود استفاده کند. هدف دیگر این جراحی پیشگیری از حادتر شدن بدشکلی آن می باشد. نوع جراحی به سن و سلامت عمومی بیمار، شدت تغییر شکل مادلانگ و میزان دامنه حرکتی مچ دست بیمار بستگی دارد. انواع این جراحی عبارتند از:

1. فیزیولیز (Physiolysis)

   با استفاده از این جراحی، ناهنجاری صفحه رشد را زمانی که بیمار جوان است، از بین می برند و یا آن را اصلاح می نمایند تا از شدیدتر شدن بدشکلی آن پیشگیری شود.

2. استئوتومی اصلاحی Dome osteotomy of the wrist

   جراحی استئوتومی با دو صورت انجام می شود. در نوع اول آن انتهای رادیوس بریده شده و مجدداً تراز می شود تا بتواند استخوان های کوچک مچ را بهتر پشتیبانی کند. در نوع دوم آن
   استخوان اولنا کوتاه می شود تا برجستگی مچ دست اصلاح شود. روش دوم را می توان به تنهایی و یا همزمان با کوتاه کردن استخوان رادیوس به کار برد و معمولا بعد از سن بلوغ کاربرد دارد.

3. Darrach procedure

   در این نوع جراحی که معمولا بعد از سن بلوغ کاربرد دارد، قسمتی از استخوان اولنا که بیرون زده است برداشته می شود. این جراحی به ندرت در بیماران با سن پایین انجام می شود.

4. آرتروسکوپی مچ دست

   آرتروسکوپی با هدف بررسی آسیب های غضروفی که ممکن است به دلیل تراز غیر طبیعی ایجاد شده باشد، انجام می شود و در صورت نیاز مشکلات به وجود آمده را اصلاح می نماید. این روش معمولا در کنار سایر روش های جراحی این بیماری به کار برده می شود.

علل مادلانگ دفورمیتی

علت دقیق این بیماری مشخص نیست، اما می تواند بر اثر موارد زیر رخ دهد:

1. وراثت

   این بیماری معمولا ارثی می باشد و در دختران نوجوان بیشتر رخ می دهد.

2. ضربه

   وارد شدن ضربه به مچ دست می تواند از علل ایجاد این اختلال باشد.

3. عفونت

   ممکن است تا عفونت مچ دست در رشد بخشی از استخوان رادیوس اختلال ایجاد کند و در نهایت دلیلی بر بروز این عارضع باشد.

4. اختلال در رباط

   وجود اختلال در رباطی که استخوان رادیوس را به استخوان های کوچک دست متصل می کند.

5. جهش در یک ژن در کروموزوم X

   این بیماری دختران را بیشتر از پسران دچار می کند. محققان بر این باورند که این اتفاق می تواند به دلیل ایجاد جهش در یک ژن کروموزوم X باشد.

سوالات متداول

1. عوارض مادلانگ دفورمیتی چیست؟

   این بیماری به دلیل ایجاد ناهنجاری در مچ دست باعث بروز آرتروز در آن ناحیه می شود.