سندرم گیرافتادگی شانه (ایمپینجمنت) چیست؟ |علائم و تشخیص + درمان

چکیده مطلب

سندرم گیر افتادگی شانه عارضه ای است که باعث ایجاد درد و محدودیت حرکتی در شانه می شود و در برخی موارد موجب ناتوانی فرد در انجام فعالیت های خود می گردد. اما علائم آن کدامند؟ چگونه می توانیم بفهمیم که به این عارضه دچار شده ایم؟ راه های درمان آن چیست؟
در این مقاله به توضیح این اختلال، علائم، علل، راه های تشخیص و درمان آن پرداخته ایم. شما را به مطالعه این مطلب دعوت می کنیم.

سندرم گیر افتادگی شانه چیست؟

سندرم گیر افتادگی شانه (سندرم ایمپینجمنت) به وجود اختلال در فضای زیر شانه ای گفته می شود که در آن به تاندون های آن ناحیه فشار وارد می شود. گروهی از عضلات روتاتور کاف که موجب اتصال استخوان بازو به مفصل شانه می شوند، در زیر استخوان آکرومیون قرار دارند و در صورتی که آن فضا تنگ شود، به تاندون های این عضلات فشار وارد می کنند و این اتفاق باعث ایجاد درد می شود. این سندرم بیشتر در افرادی مانند شناگران، تنیس بازان، نقاشان ساختمان و سایر افرادی که فعالیت های آن ها شامل انجام حرکاتی است که نیاز به بلند کردن دست به بالای سر دارند، اتفاق می افتد.

علائم سندرم گیر افتادگی شانه

سندرم گیر افتادگی شانه با علادم زیر همراه می باشد:

1. درد

   اولین نشانه وجود این اختلال احساس درد در ناحیه شانه و یا بازو می باشد. این درد با انجام فعالیت هایی مانند بالا بردن شانه و یا بالا بردن دست به بالای سر، بیشتر می شود.

2. حساسیت به لمس

   ناحیه ای که در آن تاندون گیر افتاده است، به لمس حساس می شود.

3. اختلال در فعالیت های روزمره

   انجام کار های ساده ای مانند لباس پوشیدن، دشوار می گردد.

تشخیص سندرم گیر افتادگی شانه

تشخیص این سندرم با انجام معاینات زیر انجام می شود:

1. معاینه فیزیکی

   اولین مرحله بررسی سابقه پزشکی بیمار و انجام معاینات فیزیکی می باشد. در این معاینات قوس شانه و همچنین بروز درد بر اثر بالا بردن دست به بالای شانه بررسی می گردد.

2. تصویربرداری

   انجام تصویربرداری های زیر به تشخیص دقیق تر و بهتر این سندرم کمک می نماید:

   • اشعه ایکس

     گرچه وجود این بیماری با اشعه ایکس قابل تشخیص نیست، اما با مشاهده کاهش فاصله بین استخوان های آن ناحیه، می توان وجود این عارضه را تشخیص داد که تنگ بودن فضای زیر شانه ای می تواند نشان دهنده وجود این اختلال باشد. علاوه بر این وجود خارهای استخوانی که یکی از علل ایجاد این سندرم هستند، نیز در تصاویر به دست آمده از اشعه ایکس قابل مشاهده خواهد بود.

   • سونوگرافی

     سونوگرافی تصاویری از بافت های نرم را نشان می دهد که با استفاده از آن ها وجود التهاب در بافت هایی مانند بورس و همچنین پارگی تاندون را می توان تشخیص داد.

   • ام آر آی

     تصاویر به دست آمده از ام آر آی که با استفاده از امواج رزونانس مغناطیسی بوجود می آیند، اطلاعات و جزئیات واضحی از بافت های نرمی مانند بورسیت و تاندون ها که در سندرم گیر افتادگی شانه تحت تاثیر قرار می گیرند را در اختیار متخصص ارتوپدی، قرار می دهند.

درمان سندرم گیر فتادگی شانه

دکتر محمد علی اخوت پور، فلوشیپ جراحی شانه می توانند با توجه به میزان آسیب دیدگی بیمار از بین روش های درمانی متعددی که برای درمان این عارضه وجود دارد، نوع درمان متناسب با شرایط بیمار را تشخیص دهد و به او در درمان این بیماری کمک نماید. در ادامه برخی از این روش های درمانی را آورده ایم:

1. درمان های اولیه

   

   درمان های اولیه شامل اقدامات زیر می باشند:

   • استراحت

     یکی از روش های موثر در کاهش درد و التهاب، استراحت دادن به شانه می باشد. در صورتی که با انجام برخی فعالیت ها، احساس درد داشتید آن فعالیت را متوقف نموده و به شانه استراحت دهید. این کار به کاهش درد و التهاب و افزایش سرعت بهبودی کمک می کند.

   • مصرف دارو

     استفاده از دارو های ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن و یا دارو های مسکنی مانند استامینوفن، می توانند در کاهش درد و التهاب موثر باشند.

   • استفاده از کمپرس یخ

     با قرار دادن کمپرس یخ بر روی شانه به کاهش درد و التهاب آن کمک نمایید. کمپرس را به مدت 10 تا 20 دقیقه در فواصل زمانی 2 ساعته بر روی شانه قرار دهید. برای پیشگیری از سوختگی پوست یخ را مستقیما بر روی پوست قرار ندهید و آن را درون حوله بپیچانید.

2. فیزیوتراپی

   

   یکی از درمان هایی که متخصص ارتوپدی ممکن است برای درمان سندرم گیر افتادگی شانه، تجویز نماید، مراجعه به فیزیوتراپی می باشد. فیزیوتراپیست نیز پس از انجام بررسی های لازم نوع درمان را متناسب با شرایط بیمار، در نظر می گیرد. برنامه درمانی به طور معمول شامل دو مرحله می باشد، مرحله اول در راستای کاهش درد و کمک به بازیابی دامنه حرکتی شانه می باشد و مرحله دوم به منظور تقویت تقویت شانه و توانبخشی بیمار برای بازگشت به فعالیت های روزمره خود، انجام می شود. در ادامه انواع روش های درمانی فیزیوتراپی که ممکن است برای بهبود علائم این سندروم به کار گرفته شوند، عبارتند از:

   1. انجام تمرینات ورزشی

      فیزیوتراپیست تمرینات کششی و تقویتی را متناسب با شرایط، میزان آسیب دیدگی و سن بیمار به او آموزش می دهد.

   2. اصلاح وضعیت بدن

      اصلاح وضعیت و حالت بدن یکی از عواملی می باشد که در کاهش درد و سلامت شانه نقش موثری دارد. فیزیوتراپیست به بیمار نحوه صحیح نشستن، ایستادن و خوابیدن را آموزش می دهد و یا ممکن است استفاده از ابزاری مانند نوار کینزیولوژی یا نوار K که به تصحیح وضعیت بدن کمک می کند را به بیمار پیشنهاد نماید.

   3. الکتروتراپی

      الکتروتراپی یکی از روش های درمانی در فیزیوتراپی می باشد که در درمان اختلالات اسکلتی عضلانی نقش موثری دارد. در این روش الکترود های الکتریکی بر روی پوست نواحی دردناک قرار می گیرند و با انتقال پالس های الکتریکی به اعصاب موجب قطع انتقال سیگنال های درد از عصب به مغز می شوند که این امر باعث تسکین و کاهش درد می گردد. علاوه بر این با افزایش جریان خون در موضع آسیب دیده به کاهش التهاب و تورم و تسریع ترمیم و بازسازی بافت های آسیب دیده و همچنین بهبود توانایی حرکتی عضلات و مفصل شانه می شود.

   4. لیزر پرتوان

      لیزرتراپی روشی ایمن در فیزیوتراپی می باشد که در کاهش دردهای اسکلتی عضلانی تاثیر مطلوبی دارد. در لیزر تراپی با اعمال نور لیزر به بافت های آسیب دیده به تسکین درد کمک می کنند. اشعه های لیزر باعث آزاد سازی اندورفین که نوعی مسکن طبیعی درد می باشد، می شوند. همچنین این امواج باعث تحریک سلول سازی و افزایش روند بهبود زخم می گردند.

      شاک ویودرمانی

   5. شاک ویو درمانی یکی از روش های مدرن در فیزیوتراپی می باشد که به بهبود آسیب دیدگی بافت ها، کمک بسیاری می کند. در این روش درمانی اعمال پالس های مکانیکی به موضع تحت درمان، موجب تسریع بهبودی و تسکین درد می گردد.

   6. ماساژ درمانی

      ماساژ درمانی در فیزیوتراپی توسط فیزیوتراپیست آموزش دیده انجام می شود. ماساژ شانه باعث کاهش فشار از روی عضلاتی که در این سندروم درگیر شده اند می گردد و به تسکین درد و همچنین بهبود عملکرد شانه کمک می نماید.

3. تزریق کورتیکواستروئید

   

   در مواردی که علائم سندروم گیر افتادگی شانه با روش های درمانی مانند دارو، استراحت، فیزیوتراپی و سایر روش های دیگر، بهبود نیابند، انجام این تزریق می تواند در کاهش درد و التهاب موجود در شانه موثر می باشد. باید به این نکته توجه داشت که تزریق استروئید، درد را به طور موقتی تسکین می دهد و شامل عوارضی مانند ضعیف کردن تاندون ها می باشد، پس باید در فواصل زمانی مناسبی تزریق آن صورت گیرد که این امر به تشخیص و تجویز متخصص ارتوپدی معالجتان، بستگی دارد.

4. جراحی

   

   در صورتی که بیمار به درمان های کم تهاجی غیر جراحی پاسخ ندهد، ممکن است متخصص ارتوپدی درمان جراحی شانه را تجویز نماید. این جراحی می تواند به روش های زیر انجام شود:

   • آرتروسکوپی

     این جراحی برای رفع فشار ساب آکرومیال، انجام می شود. در این روش جراح با ایجاد برش های کوچکی بر روی شانه، دستگاه آرتروسکوپی که شامل یک میله به اندازه مداد، چراغ و دوربین کوچکی است را وارد شانه می کند و بخشی از آکرومیون را بر می دارد تا فضای بیشتری برای تاندون های روتاتور کاف ایجاد شود.

   • جراحی باز

     جراحی باز یا سنتی نیز با توجه به شرایط بیمار ممکن است انجام شود که در آن برش های بزرگتری نسبت به آرتروسکوپی، در قسمت بالای شانه ایجاد می گردند و جراح ارتوپدی اقدام به انجام اقدامات لازم برای برداشتن فشار از آن قسمت و کمک به بهبود درد، می نماید. در این روش بخشی از استخوان آکرومیون برداشته می شود، بورس ملتهب شده را خارج و تاندون آسیب دیده را نیز ترمیم می کنند.

   • انتقال تاندون

     در صورتی که تاندون روتاتور کاف خیلی آسیب دیده باشد به طوری که نتوان آن را مجددا به استخوان پیوند داد و یا ترمیم نمود، می توان از روش پیوند استخوان استفاده کرد. در این روش بخشی از تاندون از ناحیه سالمی برداشته می شود و به قسمت آسیب دیده پیوند زده می شود.

علل سندروم گیر افتادگی شانه

گیر افتادگی شانه زمانی رخ می دهد که تاندون های روتاتور کاف تحت فشار قرار گرفته و با استخوان آکرومیون، برخورد می کنند. این سندروم بر اثر عوامل مختلفی اتفاق می افتد که برخی از آن ها عبارتند از:

1. پارگی و یا تورم تاندون شانه

   این اتفاق می تواند ناشی از استفاده بیش از حد از شانه و یا آسیب و یا ساییدگی شانه بر اثر افزایش سن، رخ دهد.

2. التهاب کیسه بورس

   کیسه های بورس حاوی مایعی می باشند که به حرکت ماهیچه ها و تاندون ها در کنار استخوان ها کمک می کنند و بر اثر استفاده بیش از حد از شانه و یا بروز التهاب، متورم می شوند. متورم شدن آن ها باعث تنگ شدن فضای زیر شانه ای می شود و بر تاندون ها فشار وارد می کند.

3. اختلال در آکرومیون

   طبیعی نبودن و مسطح بودن حالت استخوان آکرومیون می تواند یک اختلال مادرزادی باشد که این امر نیز باعث ایجاد این بیماری می شود.

4. وجود خارهای استخوانی

   بر اثر افزایش سن، ممکن است خارهای استخوانی بر روی استخوان آکرومیون ظاهر شوند که به مرور باعث آسیب به تاندون می شوند.

5. آسیب به لابروم

   در صورتی که لابروم دچار آسیب دیدگی شود، ممکن است کارایی برخی از تاندون هایی که به آن چسبیده اند، از جمله تاندون عضله دو سر بازو کاهش یابد.

6. آسیب به روتاتور کاف

   در صورتی که یکی از تاندون های روتاتور کاف کشیده و یا دچار پارگی شود، این سندرم رخ می دهد.

7. تاندینیوپاتی عضله دو سر

   این آسیب بر اثر آسیب به تاندون عضله دو سر، رخ می دهد.

8. وجود اختلال در عملکرد شانه

   در صورتی که تیغه شانه دچار حرکات غیر طبیعی شود، می تواند به تاندون های روتاتور کاف آسیب وارد کند که در نتیجه آن سندرم گیر افتادگی شانه ممکن است اتفاق بیفتد.

پیشگیری از سندرم گیر افتادگی شانه

اقدامات زیر به پیشگیری از بروز این سندرم کمک می کنند:

1. انجام تمریناتی که باعث تقویت عضلات شانه و روتاتورکاف و همچنین افزایش استقامت شانه و تیغه کتف می شوند.
2. انجام تمرینات کششی برای افزایش انعطاف پذیری و کاهش آسیب پذیری شانه، گردن و قسمت میانی کمر می شوند.
3. هنگام انجام فعالیت هایی که شامل کشش و پرتاب با استفاده از دست می باشند، بدن و شانه را در وضعیت مناسبی قرار دهید.
4. هنگام نشستن پشت میز، قوز نکنید.

سوالات متداول

1. آیا موفقیت جراحی پارگی تاندون روتاتور کاف تضمینی است؟

   موفقیت این جراحی به موارد متعددی مانند میزان آسیب دیدگی تاندون، اقدام به موقع جهت درمان، سن بیمار و نوع فعالیت های او بستگی دارد. اما به طور معمول در بیمارانی که به موقع اقدام به درمان می کنند و مدت زمان زیادی از پارگی تاندون نگذشته باشد، در حدود 90 تا 95%، جراحی موفقیت آمیز خواهد بود.

2. بهبودی سندرم گیرافتادگی شانه چقدر زمان می برد؟

   بهبودی این عارضه با توجه به شدت و محل دقیق آسیب دیدگی می تواند از 2 تا 4 ماه و گاهی تا یک سال طول بکشد.