علت و درمان درد مچ دست با ورزش، فیزیوتراپی و جراحی

آیا این مقاله برای شما نوشته شده است؟

آیا دچار درد در ناحیه مچ دست خود شده اید؟ میزان این درد چقدر بوده و آیا روی فعالیت های روزمره شما تاثیر گذاشته است؟ چه دلایلی موجب بروز این عارضه می شوند؟ اگر مچ دست دچار آسیب دیدگی شده باشد، چه نشانه ها و علائمی به دنبال این درد وجود خواهند داشت؟
برای کاهش درد مچ دست چه روش های درمانی وجود دارند؟ در این مقاله پاسخ تمام این سوالات را بیان کرده و تمرینات موثری را برای کاهش درد آن مطرح کرده ایم.

علائم آسیب مچ دست

با توجه به علت بروز درد در ناحیه مچ دست، علائم و نشانه های متفاوتی را می توان برای آن در نظر گرفت. اگر بخواهیم این درد را توصیف کنیم، می توانیم تا حدودی آن را با درد دندان مقایسه کنیم. در ادامه شما را با دیگر نشانه ها و علائم آسیب های درد مچ دست آشنا می کنیم که هرکدام از آن ها با توجه به علت عارضه متفاوت هستند:

• مشکل در حرکت دادن مچ دست
• سوزن سوزن شدن و احساس مور مور در ناحیه مچ دست
• تورم و حساسیت در مچ دست
• کبودی پوست مچ دست و تغییر رنگ آن
• تغییر شکل مچ دست (در رگ به رگ شدن های شدید)
• حس التهاب و داغی در ناحیه مچ دست

روشهای تشخیص علل درد مچ دست

روش های تشخیصی علل عارضه درد مچ دست عبارتند از:

1. معاینه فیزیکی

   در طول معاینه فیزیکی، متخصص ارتوپدی، مچ دست بیمار را از نظر حساسیت، تورم یا بدشکلی بررسی می کند و از بیمار می خواهد مچ خود را حرکت دهد تا محدوده حرکتی مچ و میزان قدرت ساعد را ارزیابی کند.

2. اشعه ایکس

   این روش رایج ترین تست برای درد مچ دست است. با استفاده از اشعه ایکس می توان شکستگی استخوان یا علائم آرتروز را مشاهده کرد.

3. سی تی اسکن

   دستگاه سی تی اسکن می تواند نمای دقیق تری از استخوان های مچ بیمار را ارائه دهد و ممکن است شکستگی هایی را نشان دهد که در اشعه ایکس ظاهر نمی شوند.

4. MRI

   در این آزمایش از امواج رادیویی و میدان مغناطیسی قوی برای تولید تصاویر دقیق از استخوان ها و بافت های نرم استفاده می شود.

5. سونوگرافی

   این آزمایش ساده و غیرتهاجمی می تواند تصویر واضحی از تاندون ها، رباط ها و کیست ها بدهد.

6. تست عصب

   الکترومیوگرام (EMG) می تواند به تشخیص سندرم تونل کارپال کمک کند. این آزمایش تخلیه ی الکتریکی تولید شده در عضلات را می سنجد. یک الکترود نازک سوزنی وارد عضله می شود و فعالیت الکتریکی آن را در زمان استراحت و انقباض عضله ثبت می کند.

7. آرتروسکوپی

   اگر نتایج آزمایش تصویربرداری بی نتیجه باشد، پزشک شما ممکن است آرتروسکوپی را انجام دهد، روشی که در آن وسیله ای به اندازه مداد به نام آرتروسکوپ از طریق یک برش کوچک در پوست شما وارد مچ دست می شود. این دستگاه شامل نور و یک دوربین کوچک است که تصاویر را روی مانیتور نشان می دهد. در برخی موارد، پزشک ممکن است مشکلات مچ دست را از طریق آرتروسکوپ برطرف کند.

روش های درمان درد مچ دست

درمان مشکلات مچ دست بر اساس نوع، محل و شدت آسیب و همچنین سن و سلامت کلی بیمار بسیار متفاوت است. این درمان ها شامل موارد زیر می باشند:

1. استراحت

   اولین درمان برای بسیاری از بیماری های شایع که باعث درد مچ دست می شوند، استراحت دادن به مفصل و کاهش التهاب حاد است. با این وجود، هنگام استراحت مفصل باید احتیاط کرد زیرا بی حرکتی طولانی مدت می تواند باعث سفتی مفصل شود.

2. کمپرس یخ

   اگر تشخیص داده شده است که دچار پیچ خوردگی مچ دست یا التهاب تاندون آن شده اید، دو روز اول هر سه تا چهار ساعت یک بار به مدت بیست دقیقه کمپرس یخ را بر روی مچ دست خود را قرار دهید. مدت زمان استفاده از یخ را افزایش ندهید، زیرا انجام این کار به بهبود سریع مچ دست شما کمک نمی کند و در واقع می تواند باعث آسیب به بافت ها شود.

3. داروها

   مسکن های بدون نسخه مانند ایبوپروفن و استامینوفن می توانند به کاهش درد مچ دست کمک کنند. مسکن های قوی تر با نسخه ی پزشک مجاز هستند.

4. تزریق درمانی

   تزریقاتی مانند اوزون تراپی و پی آر پی می توانند نقش بسیار موثری در کاهش درد تا مدت زمان مناسبی داشته باشند.

5. فیزیوتراپی

   یک فیزیوتراپیست می تواند درمان ها و تمرینات خاصی را برای آسیب های مچ دست و مشکلات تاندون پیاده کند .همچنین در صورت نیاز به جراحی، فیزیوتراپیست می تواند به توانبخشی بعد از عمل کمک کند.

6. استفاده از گچ

   در صورت شکستگی استخوان در مچ دست، قطعات باید تراز شوند تا استخوان بتواند به درستی بهبود یابد .گچ یا آتل می تواند به نگه داشتن قطعات استخوان در زمان بهبودی کمک کند.

7. آتل بندی

   اگر مچ دست دچار پیچ خوردگی یا کشیدگی شده باشد، ممکن است برای محافظت از تاندون یا رباط آسیب دیده در زمان بهبودی، نیاز به استفاده از آتل داشته باشید. آتل ها مخصوصاً در مورد صدمات بیش از حد ناشی از حرکات تکراری مفید هستند.

8. جراحی

   در برخی موارد، ممکن است جراحی لازم باشد. این موارد عبارتند از:

   • جراحی شکستگی استخوان

     در برخی موارد، جراحی ممکن است برای ترمیم شکستگی استخوان برای بهبودی لازم باشد. جراح ممکن است قطعات استخوان را با وسیله ی فلزی به هم متصل کند.

   • جراحی سندروم تونل کارپال

     در سندرم تونل کارپال اگر علائم بیمار شدید باشد، ممکن است لازم باشد رباطی که سقف تونل را تشکیل می دهد باز شود تا فشار بر عصب کاهش یابد.

   • ترمیم تاندون یا رباط

     گاهی اوقات جراحی برای ترمیم تاندون ها یا رباط هایی که دچار پارگی شده اند ضروری است.

تقویت مچ دست با ورزش

به منظور تقویت مچ دست خود می توانید تمرین درمانی های زیر را انجام دهید:

1. روی صندلی بنشینید، ساعدتان را 90 درجه بالا بیاورید آرنجتان را روی پایتان قرار دهید. سپس دست خود را مشت کنید و مشت خود را به سمت بالا و پایین حرکت دهید. این نرمش را ده بار تکرار کنید. سپس حرکت را به سمت چپ و راست انجام دهید.
2. روی یک صندلی بنشینید. آرنج خود را چند درجه بالا بیاورید. سپس چند بار دستانتان را مشت کرده و کاملا باز کنید.
3. دستان خود را به حالت دعا کردن در مقابل صورت خود قرار دهید. سپس با دور کردن ساعد های دو دست از هم، در حالیکه کف دستان به هم چسبیده اند، آن ها را تا شکم خود پایین بیاورید، در حدی که کششی پشت ساعد خود احساس کنید. 5 ثانیه نگه دارید و دوباره دستان خود را بالا بیاورید. (تکرار 2 تا 4 بار)
4. آرنج های خود را خم کنید، دستانتان را به حالت دعا کردن روی هم قرار دهید سپس کف دستانتان را از هم دور کنید در حالتی که نوک انگشتان از هم جدا نشوند.
5. یک توپ تنیس را در دست بگیرید و تا جایی که می توانید آن را فشار دهید و فشار را 3 تا 5 ثانیه نگه دارید. (تکرار 5 الی 10 بار)
6. یک میله ی سبک بردارید. بایستید و میله را با دو دست بگیرید، دست ها را کاملا در حالت کشیده و هم سطح شانه ها بالا بیاورید و مچ دست را به سمت بالا و پایین حرکت دهید.
7. یک حوله بردارید. آن را با دو دست بگیرید و مانند چلاندن یک حوله ی خیس، دستان خود را حرکت دهید. این حرکت را چند بار تکرار کنید.

علل درد مچ دست

درد مچ دست اغلب به دلیل پیچ خوردگی یا شکستگی ناشی از صدمات ناگهانی ایجاد می شود. اما این درد می تواند ناشی از مشکلات طولانی مدت مانند فشار مکرر به مچ، آرتریت و سندروم تونل کارپال نیز باشد.
آسیب به هر یک از قسمت های مچ دست می تواند باعث درد شود و بر توانایی فرد در استفاده از مچ و دست تأثیر بگذارد. در ادامه ی مطلب به بررسی علل درد مچ دست می پردازیم:

1. صدمات

   گاهی اتفاقات اجتناب ناپذیر و یا انجام کار های تکراری باعث بروز آسیب های مچ دست می شوند. این اتفاقات می توانند شامل موارد زیر باشند:

   • ضربه های ناگهانی

     آسیب های مچ دست اغلب زمانی رخ می دهند که روی دست کشیده شده خود قرار می گیرید. این اتفاق می تواند باعث پیچ خوردگی، کشیدگی و حتی شکستگی شود. به طور مثال شکستگی اسکافوئید، شکستگی یک استخوان در قسمت شست و یا مچ دست است. این نوع شکستگی ممکن است بلافاصله پس از آسیب در اشعه ایکس ظاهر نشود.

   • فعالیت های ورزشی

     آسیب های مچ دست در بسیاری از ورزش ها رایج هستند، هم ورزش هایی که ضربه وارد می کنند و هم ورزش هایی که به طور مکرر باعث وارد شدن فشار روی مچ دست می شوند. این موارد می توانند شامل بولینگ، گلف، ژیمناستیک و تنیس باشند.

   • فشار مکرر

     هرگونه فعالیتی که شامل حرکت مکرر مچ باشد، از ضربه زدن به توپ تنیس، نواختن ویولن، رانندگی و حتی بافتن می تواند بافت های اطراف مفاصل را ملتهب کند به ویژه هنگامی که این حرکت را ساعت ها بدون وقفه انجام می دهید.

2. آرتروز

   بیماری آرتروز سبب آسیب به مفاصل می شود و می تواند مفصل مچ دست را نیز تحت تاثیر قرار دهد. در ادامه انواع آرتروز مچ دست را معرفی می کنیم:

   • استئوآرتريت

     این نوع آرتروز زمانی اتفاق می افتد که غضروفی که در انتهای استخوان قرار دارد با گذشت زمان خراب می شود. آرتروز مچ دست نادر است و معمولاً فقط در افرادی رخ می دهد که در گذشته دچار آسیب دیدگی مچ شده اند.

   • روماتیسم مفصلی

     این بیماری در اثر حمله ی سیستم ایمنی به بافت های بدن رخ می دهد، روماتیسم مفصلی می تواند مچ دست را درگیر کند. در صورتی که یک مچ بر اثر روماتیسم مفصلی آسیب ببیند، به طور معمول احتمال آسیب مچ دیگر نیز وجود خواهد داشت.

3. سایر بیماری ها

   در برخی موارد ابتلا به بیماری هایی که عصب و استخوان های مچ دست را درگیر می کنند باعث ایجاد درد در مچ دست می شوند. این بیماری ها عبارتند از:

   • سندرم تونل کارپال

     سندرم تونل مچ دست زمانی ایجاد می شود که فشار زیادی بر عصب مدیان و تاندون فلکسور که از تونل کارپال عبور می کنند، وارد شود. این بیماری باعث درد و مور مور شدن و بی حسی مچ دست می شود. بیماری ها یا شرایط خاص مانند بارداری، دیابت، چاقی، آرتریت روماتوئید و نقرس ممکن است خطر ابتلا به سندروم تونل کارپال را افزایش دهند.

   • کیست گانگلیون

     این کیست های بافت نرم در اکثر موارد روی مچ دست و اغلب در پشت دست ایجاد می شوند. کیست های گانگلیون ممکن است دردناک باشند یا شکل ظاهری نامطلوبی داشته باشند و یا در عملکرد دست اختلال ایجاد کنند که در این صورت نیاز به درمان پیدا می کنند ولی اکثر این کیست ها نیاز به درمان ندارند.

   • بیماری کین باخ یا نکروز استخوان

     این اختلال معمولاً افراد جوان را تحت تأثیر قرار می دهد و شامل فروپاشی پیشرونده یکی از استخوان های کوچک مچ دست (استخوان لونیت) می شود. بیماری کین باخ زمانی ایجاد می شود که خون رسانی به این استخوان متوقف می شود.

جلوگیری از آسیب مچ دست

جلوگیری از حوادث غیر مترقبه ای که اغلب باعث آسیب مچ دست می شوند، غیرممکن است اما رعایت این نکات اساسی می تواند محافظتی ارائه دهد:

1. تقویت استخوان

   دریافت مقدار کافی کلسیم، 1000 میلی گرم در روز برای اکثر بزرگسالان و حداقل 1200 میلی گرم در روز برای زنان بالای 50 سال ،می تواند از شکستگی جلوگیری کند.

2. جلوگیری از افتادن روی دست 

   این مورد یکی از شایع ترین علل آسیب های مچ دست است. برای جلوگیری از افتادن، کفش های استاندارد بپوشید. خطرات خانه را برطرف کنید. برای انجام فعالیت های ورزشی از وسایل حفاظتی استفاده کنید. برای انجام فعالیت های پرخطر مانند فوتبال، اسنوبورد و رولر، از محافظ مچ استفاده کنید.

3. استراحت حین انجام کارهای تکراری

   اگر مدت زمان طولانی را با کیبورد کار می کنید، استراحت های منظمی داشته باشید. هنگام تایپ کردن، مچ دست خود را در حالت آرام و معمولی خود نگه دارید.

زمان مراجعه به پزشک

هر نوع درد مچ نیاز به مراقبت پزشکی ندارد. پیچ خوردگی ها و کشیدگی های کوچک معمولاً با کمپرس یخ، استراحت و داروهای مسکن بدون نسخه پاسخ می دهند. اما اگر درد و تورم بیش از چند روز طول کشید یا بدتر شد، به پزشک متخصص ارتوپدی مراجعه کنید. دکتر محمد علی اخوت پور با ارزیابی و تشخیص به موقع می توانند موثرترین روش درمانی را برای کاهش درد مچ دست شما انتخاب کنند و آن را به بهترین نحو به انجام برسانند.
تاخیر در تشخیص و درمان می تواند منجر به تاخیر در بهبود، کاهش دامنه حرکتی و ناتوانی طولانی مدت شود. توجه کنید که علائم زیر می توانند نیاز به مراجعه فوری داشته باشند:

1. عدم توانایی حرکت مچ دست
2. خونریزی
3. تب
4. تورم و التهاب مچ دست
5. عدم کاهش درد به کمک دارو های مسکن و کمپرس یخ

سوالات متداول

1. تزریق PRP چگونه به کاهش درد مچ دست کمک می کند؟

   PRP روشی است که می تواند بافت زخمی را بازسازی کند، درد مفاصل و رباط ها را کاهش دهد و در مقایسه با جراحی، بدون درد و ارزان تر است. این روش با خون گیری ساده انجام می شود، سپس در آزمایشگاه به جدا سازی پلاکت ها از خون می پردازند. این سلول های کوچک اما قدرتمند، یکی از اجزای خون و دارای فاکتورهای رشدی هستند که روند بهبود را آغاز کرده و می توانند به از بین بردن درد مچ دست کمک کنند. این درمان بسیاری از مزایای تسکین درد را بدون طولانی شدن زمان بهبودی و سایر عوارض جانبی، ارائه می دهد.

2. اثر اوزون تراپی روی کاهش درد مچ دست چگونه است؟

   دلیل استفاده از اوزون داخل مفصلی (O3) از این فرض ناشی می شود که فشار اکسیداتیو مزمن نقش مهمی در آرتروز دارد. بر اساس تجربیات بالینی و تحقیقات، گاز اوزون را به عنوان یک ماده ضد التهابی قوی و تعدیل کننده سیستم ایمنی معرفی کرده اند. با توجه به واکنش پذیری بالای آن، می تواند فشار اکسیداتیو را کاهش داده، ترمیم مفصل را تحریک کند و رشد غضروف جدید را افزایش دهد.

3. پماد و قرص مناسب برای درد مچ دست کدام اند؟

   برای کاهش درد مچ دست خود می توانید از پماد های بی حسی و دارو های مسکن بدون نسخه استفاده داشته باشید. اما باید بدانید که این دارو ها کمکی به درمان نکرده و شما باید حتما به پزشک مراجعه داشته باشید. برخی از قرص هایی که پزشک تجویز می کند، عبارتند از: استامینوفن، ایبوپروفن، سلکوکسیب، تیزانیدین و ...

4. چه مدت طول می کشد تا درد مچ بهبود پیدا کند؟

   بسته به علت، شدت و بافت آسیب دیده، بهبودی ممکن است از چند هفته تا چند ماه طول بکشد. درک آنچه در حال رخ دادن است و جستجوی راهنمایی و درمان از یک متخصص ارتوپدی واجد شرایط در اسرع وقت مهم است.
   به یاد داشته باشید که در درمان و همچنین برنامه ورزشی خود صبور باشید و به توصیه های پزشک عمل کنید.

5. چگونه فیزیوتراپی می تواند به درد مچ کمک کند؟

   تیمی از فیزیوتراپیست های متخصص می‌توانند درمان‌های شما را برای رسیدگی به آسیب‌های خاص، اهداف شما و کمک به بهبودی سریع‌تر، شخصی‌سازی و هدایت کنند.