ناپایداری مفصل شانه: علت و علائم + درمان لق بودن شانه

آیا این مقاله برایتان مفید است؟

احساس لق بودن شانه و شل بودن آن به چه دلایلی ایجاد می‌شود؟ آیا شما نیز چنین احساسی را تجربه کرده‌اید؟
بی ثباتی مفصل شانه با چه علائم دیگری همراه است؟ آیا درمان این عارضه اهمیت دارد؟
در صورتی که شانه ناپایدار درمان نشود چه مشکلاتی برایتان ایجاد خواهد شد؟
در این مقاله همراه با دکتر محمدعلی اخوت پور باشید تا علاوه بر دریافت پاسخ این سؤالات، با روش‌های درمان این عارضه نیز آشنا شوید.

بی ثباتی مفصل شانه چیست؟

بی ثباتی شانه عارضه ای است که در آن ساختارهای احاطه کننده مفصل شانه عملکرد درستی ندارند. در صورتی که این مفصل بیش از اندازه شل باشد، احتمال دارد که از جای خود سر بخورد. به این وضعیت سابلوکساسیون (دررفتگی جزئی مفصل شانه) گفته می‌شود.
در صورت خارج شدن کامل مفصل شانه از جای خود، دررفتگی شانه ایجاد می‌شود.
به طور کلی می‌توان بیان کرد که بی ثباتی معمولاً همراه با سابلوکساسیون می‌باشد.
ناپایداری آن می‌تواند در یک جهت باشد، به عنوان مثال ناپایداری قدامی (از جلو)، بی ثباتی خلفی (خارج از پشت) یا در بیش از یک جهت (معروف به بی ثباتی چند جهته). به نظر می‌رسد شایع‌ترین شکل بی ثباتی قدامی باشد و احتمالاً به این دلیل است که کپسول مفصلی در جلوی مفصل ضعیف‌ترین حالت خود را دارد.

علائم بی ثباتی مفصل شانه

از شایع‌ترین علائم این عارضه احساس آویزان بودن شانه است. فرد کاملاً احساس می‌کند که شانه او اصلاً در جای خود ثابت قرار نگرفته است.
در این صورت تقریباً می‌توان گفت شانه و بازو به یک عضو بی کاربرد در بدن تبدیل می‌شوند‌.
شنیده شدن صداهای غیر طبیعی، بروز درد و تورم نیز می‌توانند از دیگر علائم شانه ناپایدار باشند.

ناپایداری شانه برای چه افرادی اتفاق می‌افتد؟

این عارضه می‌تواند گروه‌های زیر را تحت تأثیر قرار دهد:

1. افرادی که دارای دررفتگی‌های قبلی شانه هستند.

   بیمارانی که قبلاً دچار دررفتگی شانه شده‌اند، اغلب دچار بی‌ثباتی مزمن می‌شوند. در این بیماران، رباط‌هایی که از شانه حمایت می‌کنند، با بروز دررفتگی پاره می‌شوند. اگر این رباط‌ها خیلی شل ترمیم شوند، شانه مستعد تکرار دررفتگی و دوره‌های بی ثباتی خواهد بود.

2. ورزشکاران جوان

   ورزشکاران خاصی که با فعالیت‌های بالای سر در ارتباط هستند نیز می‌توانند از دیگر گروه‌های در معرض دریافت این عارضه قرار داشته باشند.
   این ورزشکاران مانند والیبالیست‌ها، شناگران و ... کپسول و رباط‌های شانه را کشیده و ممکن است دچار بی ثباتی مزمن شانه شوند.
   در حالی که ممکن است مفصل به طور کامل دررفته نباشد، ترس یا احساس ایجاد چنین عارضه‌ای ممکن است در توانایی آنها برای انجام این ورزش‌ها اختلال ایجاد کند.

3. برخی بیماران خاص

   بیماران مبتلا به برخی اختلالات بافت همبند ممکن است مفاصل شانه شل داشته باشند.

شانه ناپایدار چگونه تشخیص داده می‌شود؟

روش‌های تشخیص این عارضه عبارت‌اند از:

1. معاینه فیزیکی

   متخصص ارتوپدی برای تشخیص این عارضه در ابتدا به بررسی شرح حال کامل و معاینه فیزیکی می‌پردازد. در این معاینه نقاط حساس، دامنه حرکتی و قدرت آن مورد ارزیابی قرار می‌گیرند.

2. اشعه ایکس

   به طور معمول برای به دست آوردن اطلاعات در رابطه با علل احتمالی این عارضه و رد دیگر موارد مانند شکستگی شانه از اشعه ایکس کمک گرفته می‌شود.

3. دیگر آزمایش‌های اضافی

   از دیگر روش‌های تشخیصی می‌توان به ام آر آی (MRI)، آرتروگرام (آزمایش رنگ) و اسکن توموگرافی کامپیوتری اشاره کرد که معمولاً برای ارزیابی بیشتر استخوان‌ها و بافت‌های مفصل شانه مورد استفاده قرار می‌گیرند. با این وجود چنین آزمایشاتی برای تمام افرادی که به ناپایداری شانه دچار هستند، ضرورت ندارد.

ناپایداری مفصل شانه چگونه درمان می‌شود؟

جراح ارتوپدی با توجه به عاملی که سبب بروز این عارضه شده است، بهترین روش درمان را برای بیمار انتخاب می‌کند. از روش‌های درمان شانه ناپایدار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. جا اندازی شانه

   یکی دیگر از روش‌هایی که جراح برای درمان این عارضه انجام می‌دهد، جا اندازی مفصل شانه می‌باشد که در این روش جراح مفصل شانه را به جای ابتدایی خود بازمی گرداند.
   این روش شاید برای برخی از افراد دردناک باشد، به همین منظور پزشک از داروهای مسکن استفاده خواهد داشت.
   در این روش متخصص ارتوپدی به آرامی دست بیمار را به طرفی که استخوان به درون حفره گلونوئید هدایت شود، می‌چرخاند. قرار گرفتن توپ سر استخوان سبب کاهش درد خواهد شد.
   برای بررسی اینکه استخوان به درستی در جای خود قرار گرفته است یا خیر، پزشک از عکس رادیولوژی نیز استفاده می‌کند.

2. ثابت نگه داشتن شانه با استفاده از بریس

   پس از اینکه شانه جا انداخته شد، بیمار باید مدت زمانی که متخصص ارتوپدی بیان می‌کند، از بریس برای بی حرکت نگه داشتن آن استفاده کند. زمانی که استخوان ثابت نگه داشته شود، از جابه‌جایی مجدد استخوان جلوگیری می‌کند. در این شرایط باید از کشیدن و حرکت دادن بیش از اندازه شانه خودداری نمود.

3. فیزیوتراپی

   فیزیوتراپی یکی از روش‌های درمانی می‌باشد که معمولاً بعد از برداشتن بریس و یا پس از جراحی مورد استفاده قرار می‌گیرد تا به بهبود قدرت و بازگشت دامنه حرکتی در شانه کمک کند.
   فیزیوتراپی با استفاده از روش‌های متنوع خود و تمرین درمانی‌های بی نظیر به بهبود این عارضه می‌پردازد.

4. جراحی

   اگر روش‌های غیرتهاجمی‌تر نتوانند برای درمان این عارضه مؤثر باشند، جراحی پیشنهاد می‌شود. معمولاً از رایج‌ترین روش‌های جراحی که امروزه مورد استفاده قرار می‌گیرد، آرتروسکوپی شانه است.
   در این روش از آرتروسکوپ برای بررسی درون مفصل شانه و غضروف‌های آن استفاده می‌شود. آرتروسکوپ این امکان را فراهم می‌کند تا جراح ارزیابی مستقیمی روی وضعیت تاندون‌های لابروم و روتاتورکاف داشته باشند. با وجود این تکنیک‌ها ممکن است بتوان به تثبیت شانه کمک کرد.
   اگر بی ثباتی شدید شانه وجود داشته باشد، شاید متخصص ارتوپدی جراحی باز را پیشنهاد دهد.

اگر ناپایداری شانه را درمان نکنم، چه می‌شود؟

توجه داشته باشید که اگر هر یک از نشانه‌هایی که مطرح کردیم را در خود مشاهده کردید، باید هرچه سریع‌تر به متخصص ارتوپدی مراجعه کنید و اگر پزشک این عارضه را تشخیص داد، باید هرچه سریع‌تر درمان آغاز گردد.
عدم درمان به موقع این عارضه می‌تواند فرد را با عوارض جدی از جمله ساییدگی و خوردگی استخوان شانه روبه‌رو کند.
در این شرایط استخوان شانه به مرور از بین می‌رود و ترمیم آن را دشوار خواهد کرد.
از دیگر عوارض مربوط به این موضوع می‌توان به آرتروز شانه اشاره کرد، زیرا لق بودن مفصل شانه می‌تواند با از بین بردن غضروف فرد را به آرتروز مبتلا کند. پس این علائم را جدی بگیرید.

علت بی ثباتی شانه چیست؟

شانه ناپایدار معمولاً به دلیل دو مشکل مختلف ایجاد می‌شود که افراد را از نظر گزینه‌های درمانی در دو دسته مختلف قرار می‌دهد. دسته بی‌ثباتی شانه «پس از سانحه» شامل افرادی می‌شود که آسیب قبلی دارند که رباط‌های شانه کشیده یا پاره شده‌اند. دسته دوم برای افرادی که به طور طبیعی مفاصل شانه شل دارند استفاده می‌شود.
آسیب شدید به شانه می‌تواند باعث بی ثباتی آن با کشش یا پارگی رباط‌های شانه از استخوان شود.
هنگامی که رباط‌ها از استخوان دور می‌شوند، به این نوع آسیب «ضایعه بنکارت» می‌گویند.
ناپایداری شانه همچنین می‌تواند ناشی از شلی عمومی مفاصل باشد که تصور می‌شود نشان دهنده نوعی شلی رباط مادرزادی باشد.
این بدان معناست که افراد خاصی با رباط‌هایی متولد می‌شوند که شل‌تر از حد طبیعی هستند. این افراد اغلب شانه‌ای دارند که می‌تواند در بیش از یک جهت از مفصل خارج شود، وضعیتی که به آن «بی‌ثباتی چند جهته» می‌گویند.
هر چه بیمار در اولین دوره سابلوکساسیون یا دررفتگی جوان‌تر باشد، احتمال بیشتری دارد که از دوره‌های بی‌ثباتی بیشتر رنج ببرد. برعکس، بی ثباتی شانه با افزایش سن مشکل کمتری ایجاد می‌کند، زیرا اکثر افراد به طور طبیعی با افزایش سن کمی سفت‌تر می‌شوند.

روش‌های کاهش درد ناپایداری شانه

اگر ناپایدار بودن شانه سبب بروز درد شما شده است، می‌توانید از راهکارهای زیر تا زمان مراجعه به متخصص ارتوپدی استفاده نمایید:

1. استفاده از کمپرس سرد و گرم

   در روزهای ابتدایی اگر با درد در ناحیه شانه روبه رو بودید، می‌توانید از کمپرس یخ به مدت 10 الی 15 دقیقه استفاده داشته باشید. توجه کنید که کیسه یخ را به طور مستقیم روی پوست خود نگذارید. بعد از گذشت چند روز به جای کمپرس سرد، از کمپرس گرم کمک بگیرید.

2. استفاده از داروهای مسکن و ضدالتهاب

   NSAIDها (داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی) که شامل آسپرین، ایبوپروفن (Motrin، Advil، Nuprin و غیره) یا داروهای مشابه ایبوپروفن مانند Aleve می‌شوند، می‌توانند برای کاهش درد و تورم استفاده شوند. شما باید در مورد هر گونه سؤال با پزشک خود مشورت کنید، زیرا انواع مختلفی از داروها در دسترس هستند و ممکن است عوارض جانبی متفاوتی داشته باشند.
   کند.

برخی از خطرات و عوارض جراحی بی ثباتی شانه

پس از جراحی تثبیت شانه، درصد کمی از بیماران دچار عوارض می‌شوند. علاوه بر خطرات جراحی به طور کلی، مانند از دست دادن خون یا مشکلات مربوط به بیهوشی، عوارض جراحی ممکن است شامل موارد زیر باشند:

1. سفتی و سختی

   بعد از درمان فرد تا حدودی با سفتی و سخت بودن حرکت شانه روبه‌رو می‌شود. توان‌بخشی بعد از درمان به بهبود دامنه حرکتی کمک خواهد کرد. این دوره ممکن است بین 6 تا 12 ماه زمان ببرد.

2. عفونت

   در طول عمل به بیماران آنتی‌بیوتیک داده می‌شود تا خطر عفونت کاهش یابد. اگر عفونت ایجاد شود، ممکن است نیاز به جراحی اضافی یا درمان طولانی مدت آنتی ‌بیوتیکی باشد.

3. آسیب عصبی

   در این عارضه عصب درگیر شده است که عضله شانه یعنی دلتوئید فعال می‌شود.

پاسخ به برخی سوالات پرتکرار

1. ناپایداری شانه چه زمانی رخ می‌دهد؟

   بی‌ثباتی شانه معمولاً زمانی رخ می‌دهد که پوشش مفصل شانه (کپسول)، رباط‌ها یا لابروم کشیده، پاره یا جدا شده و به توپ مفصل شانه (سر بازو) اجازه می‌دهد تا به طور کامل یا جزئی از حفره خارج شود.

2. هدف از درمان بی ثباتی شانه چیست؟

   هدف از درمان این عارضه بازگرداندن حرکت شانه و افزایش قدرت عضلات اطراف شانه است.

3. آیا ناپایداری مفصل شانه به مرور بدتر خواهد شد؟

   بله در صورتی که برای درمان به موقع اقدامی صورت نگیرد، می‌تواند فرد را با عوارض بیشتری روبه‌رو کند.

4. آیا می‌توان از بی ثباتی شانه جلوگیری کرد؟

   هیچ راهی برای جلوگیری از بی ثباتی شانه وجود ندارد. اما می‌توانید با محافظت از خود در برابر آسیب‌های ورزشی، احتمال بروز آن را کاهش دهید. اگر کار شما شامل حرکات مکرر است، راه‌هایی برای استراحت دادن به عضلات خود بیابید.

5. مدت زمان توان‌بخشی بعد از جراحی چقدر است؟

   دوره بهبودی پس از جراحی تا حدودی به نوع عمل جراحی که جراح انجام می‌دهد بستگی دارد.
   اکثر بیماران می‌توانند ظرف سه تا هفت روز پس از جراحی بنویسند و از بازوی خود برای غذا خوردن استفاده کنند.
   یک برنامه فیزیوتراپی یک تا چهار هفته پس از عمل شروع می‌شود. دامنه کامل حرکت معمولاً پس از شش تا هشت هفته برمی گردد. قدرت معمولاً در عرض سه ماه باز می‌گردد.
   گاهی اوقات امکان رانندگی چند هفته طول می‌کشد.
   بازگشت به کار یا فعالیت‌های ورزشی به ماهیت و نیازهای خاص آن فعالیت بستگی دارد، اما ممکن است برای کارگران سنگین یا ورزشکاران سطح بالا تا یک سال یا بیشتر طول بکشد.