آسیب شلاقی گردن

آیا این مقاله برایتان مفید است؟

آیا به دلیل بروز حادثه و یا یک آسیب ورزشی دچار گردن درد شده‌اید؟ این درد می‌تواند به دلیل بروز عارضه‌ای به نام آسیب شلاقی گردن باشد.
علائم و نشانه‌های دیگر این عارضه کدام‌اند و متخصص ارتوپدی چگونه آن را تشخیص می‌دهد؟
چه زمانی و بعد از مشاهده چه علائمی باید به پزشک مراجعه داشته باشید؟
در این مقاله مختصر و مفید با دکتر محمدعلی اخوت پور همراه باشید تا علاوه بر دریافت پاسخ این سؤالات با علل و روش‌های درمان آسیب شلاقی گردن آشنا شوید.

آسیب شلاقی گردن چیست؟

آسیب شلاقی گردن (whiplash) یکی از انواع آسیب‌دیدگی‌های گردن است و زمانی رخ می‌دهد که گردن و سر شما به طور ناگهانی به عقب و سپس دوباره به سمت جلو حرکت می‌کند. این حرکت سریع، فشار شدیدی را روی ستون فقرات گردنی وارد می‌کند. این عارضه می‌تواند سبب رگ به رگ شدن و کشیدگی گردن نیز شود.

آسیب شلاقی گردن چه نشانه‌ها و علائمی دارد؟

علائم و نشانه‌های این عارضه معمولاً در طی چند روز پس از آسیب ایجاد می‌شود و ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• گردن درد و سفتی آن
• بدتر شدن درد با حرکت گردن
• از دست دادن دامنه حرکتی در گردن
• سردرد که اغلب از قاعده جمجمه شروع می‌شود.
• حساسیت یا درد در شانه، قسمت بالایی پشت یا بازوها
• گزگز یا بی حسی در بازوها
• خستگی
• سرگیجه
• تاری دید
• وزوز گوش
• اختلالات خواب
• مشکل در تمرکز
• مشکلات حافظه

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

در صورت بروز هر گونه درد گردن یا سایر علائم این عارضه پس از تصادف اتومبیل، آسیب‌های ورزشی یا سایر آسیب‌های تروماتیک به پزشک مراجعه کنید.
توجه داشته باشید که تشخیص سریع و دقیق و رد شکستگی استخوان یا سایر آسیب‌هایی که می‌تواند باعث ایجاد یا بدتر شدن علائم شود، مهم است.

روش‌های تشخیص آسیب شلاقی گردن

همراه با تاریخچه پزشکی کامل و معاینه فیزیکی، متخصص ارتوپدی برای تشخیص این عارضه از روش‌های زیر کمک می‌گیرد. لازم به ذکر است که بسیاری از آسیب‌های شلاقی شامل آسیب به بافت نرم است که در اشعه ایکس قابل مشاهده نیست، با این حال شاید برای رد دیگر علائم از آن کمک گرفته شود:

1. اشعه ایکس

   پرتوهای انرژی الکترومغناطیسی تصاویری از بافت‌های داخلی، استخوان‌ها و اندام‌ها را ارائه می‌دهد.

2. تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)

   این روش تصاویری از اندام‌ها و ساختارهای بافت نرم بدن را ارائه می‌دهد.

3. توموگرافی کامپیوتری اسکن (CT)

   سی تی اسکن تصاویر دقیقی از هر قسمت از بدن از جمله استخوان‌ها، ماهیچه‌ها، چربی‌ها و اندام‌ها را نشان می‌دهد و در واقع جزئیات بیشتری نسبت به اشعه ایکس دارد.

روش‌های درمان آسیب شلاقی گردن

پزشک برای کاهش درد و تورم و در نهایت درمان این عارضه از روش‌های زیر استفاده می‌کند:

1. درمان‌های اولیه

   از روش‌های زیر جهت کاهش درد و تورم استفاده می‌شود و این روش‌ها راهکار درمان قطعی این عارضه محسوب نمی‌شوند:

   • استفاده از کمپرس سرد

     کمپرس سرد و کیسه یخ می‌تواند تورم و درد را تسکین دهد. این کار را 3 بار به مدت 15 تا 20 دقیقه انجام دهید. توجه کنید که نباید یخ را مستقیماً روی پوست خود بگذارید. لازم به ذکر است که این روش تنها برای کاهش درد و تورم به طور موقت مناسب است و باید سریعاً به پزشک مراجعه داشته باشید.

   • استفاده از بریس های طبی

     استفاده از آتل و یا بریس های طبی گردن سبب ثابت باقی ماندن گردن در شرایط متعادل می‌گردد تا به بهبود و کاهش درد آن کمک کند.

2. فیزیوتراپی

   روش‌های فیزیوتراپی برای بهبود وضعیت گردن و بازگشت دامنه حرکتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. فیزیوتراپیست با استفاده از تکنیک‌های دستی و غیر دستی به کاهش درد و تورم و بهبود این عارضه کمک می‌کند. هدف از فیزیوتراپی کاهش درد گردن، سردرد و التهاب، نرمال کردن دامنه حرکتی مفصل، تقویت عضلات گردن، تقویت عضلات بالای کمر، رفع هرگونه نقص در انبساط بافت عصبی، کنترل حرکتی ظریف و تعادل و ... می‌باشد.

3. جراحی

   در صورتی که روش‌های محافظه کارانه تر نتوانند به درمان این عارضه کمک کنند، پزشک ممکن است جراحی را پیشنهاد دهد. لازم به ذکر است که مداخله جراحی در اغلب موارد زمانی است که آسیب بسیار شدید باشد و در واقع پارگی بین دیسک مهره‌ای رخ داده باشد.
   در این شرایط از روش‌های جراحی زیر برای بهبود این عارضه استفاده می‌شود:

   • دیسککتومی

     در این نوع روش جراحی بخشی از دیسک بین مهره‌ای که دچار آسیب دیدگی شده است و یا تمام آن برداشته می‌شود.

   • میکرودیسککتومی

     در این روش جراحی از یک میکروسکوپ خاص برای بزرگ‌نمایی ناحیه مورد نظر برای برداشتن قسمت آسیب دیده دیسک استفاده می‌شود.

تمرین ورزشی برای آسیب شلاقی گردن

با استفاده از تمرین و ورزش‌های زیر با کمک فیزیوتراپیست می‌توانید به تسریع در بهبودی خود کمک کنید:

1. فشردن چانه

   برای انجام این تمرین باید به پشت دراز بکشید. سپس چانه خود را به طرف قفسه سینه ببرید و این شرایط را حدود 5 ثانیه حفظ کنید. این تمرین را می‌توانید به صورت نشسته نیز انجام دهید. (تکرار 10 بار)

2. چرخاندن سر به طرفین

   برای انجام این تمرین روی کمر خود دراز بکشید و چانه خود را روی یکی از شانه‌هایتان بگذارید. از دست خود نیز می‌توانید برای این کار کمک بگیرید. سپس باید گردن خود را به طرف مقابل به آرامی بچرخانید و 20 ثانیه این شرایط را نگه دارید. مجدداً گردن خود را به طرف دیگر بچرخانید.

3. کشش کرنر

   این حرکت به تثبیت موقعیت کتف و کشش ماهیچه‌های جلوی گردن و قفسه سینه کمک می‌کند. برای انجام این حرکت روبه‌روی کنج دیوار بایستید و ساعد خود را با فاصله روی دیوار قرار دهید. یکی از پاهای شما باید در حدود 70 سانتی متر عقب‌تر از پای دیگر قرار بگیرد. سپس آرنج‌هایتان را کمی پایین‌تر بیاورید. خود را به طرف جلو متمایل کنید به طوری که کششی را در شانه‌ها و قفسه سینه خود احساس کنید. این حرکت را در حدود 30 ثانیه نگه دارید. (تکرار 4 تا 5 بار در روز)

بهبودی پس از آسیب شلاقی گردن

اکثر افرادی که دچار این عارضه می‌شوند، معمولاً در عرض سه ماه بهبود می‌یابند. در برخی موارد، علائم آن ممکن است باقی بماند. اگر مقدار قابل توجهی درد دارید، ممکن است نشانه آن باشد که آسیب جدی‌تری رخ داده است.

چه چیزی باعث آسیب شلاقی گردن می‌شود؟

آسیب دیدگی به دلایل زیر می‌تواند سبب بروز این عارضه گردد:

• تصادف
• ورزش‌های تماسی مانند فوتبال، بوکس و برخی از هنرهای رزمی
• اسب سواری
• برخورد به دوچرخه یا افتادن از روی آن
• سقوطی که در آن سر به شدت به عقب تکان می‌خورد.
• ضربه زدن به سر با یک جسم سنگین

نکات مراقبتی بعد از آسیب شلاقی گردن

برای اینکه بهبودی خود را به دست آورید، به نکات زیر توجه داشته باشید:

• از بلند کردن اجسام سنگین پرهیز کنید.
• تا بهبود علائم خود از انجام فعالیت‌های شدید و یا ورزش‌هایی مانند بوکس، فوتبال و ... بپرهیزد.
• هنگام بلند کردن، خم شدن یا انجام حرکات چرخشی مکرر مراقب باشید.
• در زمان خواب از یک بالش مناسب استفاده داشته باشید و سرتان را کمی بالاتر قرار دهید.

سؤالات متداول

1. تفاوت بین آسیب شلاقی گردن و ضربه مغزی چیست؟

   ضربه مغزی یک آسیب خفیف به مغز است که می‌تواند منجر به سردرد، گیجی، تغییرات بینایی، از دست دادن حافظه، سرگیجه، حالت تهوع و بسیاری موارد دیگر شود. اگر آسیب شلاقی را تجربه کنید، در معرض خطر ابتلا به علائم ضربه مغزی نیز هستید. در صورتی که علائم بیان شده در این مقاله را دارید، سریعاً به پزشک مراجعه نمایید.

2. آیا برای درمان آسیب شلاقی گردن همواره باید از جراحی کمک گرفته شود؟

   خیر، جراحی تنها یکی از روش‌هایی است که برای درمان این عارضه به کار گرفته می‌شود. برای انتخاب بهترین و مناسب‌ترین راهکار درمانی باید با پزشک مشورت داشته باشید.