آیا این مطلب برای شما مفید است؟
گردن همواره یکی از آسیب پذیرترین قسمتهای بدن به شمار میرود. به همین دلیل با هرگونه فشار یا آسیب جزئی نیز، ممکن است شاهد آسیب دیدگی شدید این ناحیه باشیم. یکی از شایعترین عارضههایی که این قسمت را درگیر میکند، آسیب شلاقی گردن است.
ای عارضه به چه علت رخ میدهد؟ چگونه میتوان این عارضه را تشخیص داد؟ آیا درمان قطعی برای آن وجود دارد؟
در ادامه این مطلب قصد داریم در این خصوص توضیحات مفید و مختصری را ارائه نماییم. تا انتها با ما همراه باشید.
آسیب شلاقی گردن چیست؟
گردن ساختار پیچیده و محکمی دارد. اما در عین حال در برابر فشار و ضربات فیزیکی بسیار آسیب پذیر است. آسیب شلاقی یکی از شایعترین مشکلاتی است، که در ناحیه گردن رخ میدهد. در این عارضه گردن با فشار بسیار زیادی به سمت عقب و سپس به طرف جلو حرکت میکند.
در این صورت تاندونها، اعصاب و عضلات گردن دچار التهاب شده، و ممکن است فرد درد شدید و غیر قابل تحملی را تجربه کند. آسیب شلاقی گردن معمولا در اثر تصادفات رانندگی رخ میدهد. اما در حالت کلی هر عاملی که سبب ایجاد فشار بر روی گردن شود، میتواند زمینه ساز بروز این بیماری باشد. در اثر آسیب شلاقی، اعصاب و عروق گردن دچار کشیدگی شدید میشوند.
به همین دلیل گاها از این عارضه با نام رگ به رگ شدن گردن یا ویپلش نیز یاد میشود. کشیدگی گردن یا آسیب شلاقی، در اکثر موارد پس از مدتی بهبود مییابد. اما گاها نیز ممکن است باعث ضرب دیدگی شدید گردن شده، و دامنه حرکتی این ناحیه را کاهش دهد.
انواع آسیب شلاقی گردن
آسیب شلاقی در دو نوع متفاوت رخ میدهد، که هر یک علائم و نشانههای خاص خود را دارند. انواع این عارضه عبارتاند از:
- آسیب معمولی
این مورد معمولا کمترین آسیب را به گردن وارد میکند. در آسیب شلاقی معمولی، اصولا خودرویی از پشت سر به خودروی فرد اصابت میکند. در نتیجه به طور ناگهانی بدن بیمار به جلو پرتاب میشود، در حالی که گردن ثابت در جای خود ایستاده است. در نتیجه گردن در اثر فشار جا به جایی بدن، به طرف عقب خم میشود. - آسیب حاد و سریع
نوع دوم آسیب شلاقی گردن حادتر خواهد بود. در این مورد بدن ثابت بوده و بلعکس گردن به طرف جلو حرکت میکند. اینگونه ستون فقرات و مهرههای گردن به شدت خم شده، و آسیب خواهند دید. البته وجود فک تا حد زیادی از خم شدن گردن جلوگیری میکند.
علائم آسیب شلاقی گردن
رگ به رگ شدن گردن همواره با علائم و نشانههای فراوانی همراه خواهد بود. به همین دلیل تشخیص این بیماری با توجه به مشاهده این نشانهها، کار چندان دشواری نخواهد بود. در زیر به بررسی مهمترین علائم این عارضه، پرداختهایم:
-
کاهش دامنه حرکتی
اولین علامت بروز این بیماری، کاهش دامنه حرکتی گردن خواهد بود. معمولا گردن در این حالت دچار گرفتگی شدید شده، و ممکن است بیمار قادر به حرکت دادن و خم و راست نمودن آن نباشد. -
درد
درد این عارضه در هنگام شب شدیدتر شده، و ممکن است سبب اختلال در خواب شود. درد آسیب شلاقی گردن، گاها به فک، کتف و شانهها نیز سرایت میکند. -
تورم و کبودی
در اثر کشیدگی گردن، ممکن است شاهد واکنش التهابی بدن و تجمع مایعات در این ناحیه باشیم. در این صورت گردن دچار تورم شده و در سطح پوست نیز کبودی یا قرمزی مشاهده میشود. -
صدا دادن گردن
این علامت معمولا زمانی که آسیب شلاقی در حالت حاد رخ دهد، مشاهده میشود. چرا که با حرکت شدید گردن، ممکن است مهرههای استخوانی این ناحیه از جای خود خارج شوند. در نتیجه با حرکت دادن گردن شاهد صدای مهرهها خواهیم بود. -
اختلالات بینایی
این علامت نسبتا نادر است، و در آسیب دیدگی شدید رخ میدهد. در چنین حالتی احتمال تاری دید و اختلال در بینایی افراد وجود دارد. -
سردرد
دیگر نشانه آسیب شلاقی گردن، سردرد بوده که معمولا بسیار شدت خواهد داشت. در این حالت درد بیشتر در قاعده جامعه احساس می شود، و گاها حتی با مصرف داروها نیز، بهبود نمی یابد. -
خستگی مداوم
این عارضه می تواند سبب ایجاد ضعف در بدن شود، و احساس خستگی مداوم را به همراه داشته باشد. -
صدای زنگ در گوش ها
با توجه به آسیبی که به گردن وارد می شود، احتمال بروز اختلال در شنوایی نیز وجود دارد. در نتیجه ممکن است بیمار گاها صدای زنگ را در گوش ها احساس کند. -
مشکل در تمرکز
آسیب شلاقی گردن گاها سبب ضعیف شدن حافظه و مشکل در تمرکز می شود. چرا که در پی این عارضه، احتمال آسیب دیدگی اعصاب در ناحیه سر نیز وجود دارد.
روشهای تشخیص آسیب شلاقی گردن
معمولا تشخیص این عارضه در همان معاینه اولیه انجام میگیرد. برای تشخیص آسیب شلاقی از روشهای مختلفی استفاده میشود، که در زیر به مهمترین آنها اشاره نمودهایم:
- معاینه فیزیکی
در درجه اول پزشک سعی میکند رگ به رگ شدن گردن را، با انجام معاینه فیزیکی تشخیص دهد. برای مثال پزشک با لمس گردن، حرکت دادن آن، بررسی سوابق بیمار و....میتواند این عارضه را به طور قطعی تشخیص دهد. - تصویر برداری
روشهای مختلف تصویر برداری برای تشخیص این عارضه شامل موارد زیر هستند:- عکسبرداری با اشعه ایکس
دیگر روش تشخیص آسیب شلاقی گردن، عکسبرداری با اشعه ایکس میباشد. گاهی معاینه فیزیکی کارساز نبوده، و نیاز به تشخیص دقیقتری است. در این صورت پزشک با استفاده از اشعه ایکس، از زوایای مختلف گردن تصویربرداری خواهد کرد. - سی تی اسکن و ام آر ای
سومین روش برای تشخیص این عارضه، استفاده از سی تی اسکن و ام آر ای است. در این مورد پزشک سعی میکند با استفاده از مانیتور و تجهیزات عکسبرداری، تصاویری بسیار جزئی را از گردن بیمار آماده کند. در نتیجه با بررسی این تصاویر، پزشک قادر به تشخیص قطعی خواهد بود.
- عکسبرداری با اشعه ایکس
روشهای درمان آسیب شلاقی گردن
اگر آسیب شلاقی در نوع خفیف رخ دهد، گاها نیاز به درمان خاصی نبوده و پس از چند هفته بهبود مییابد. اما اگر با وجود گذشت مدت زمان زیاد، همچنان درد شدیدی را تجربه کنید، قطعا نیاز به درمان جدی خواهد بود. این عارضه به روش زیر قابل درمان میباشد:
-
دارودرمانی
در درجه اول پزشک برای کاهش درد داروهایی را برای شما تجویز خواهد کرد. این داروها آسیب شلاقی را به طور کامل درمان نمیکنند، بلکه درد و تورم گردن را کاهش خواهند داد. معمولا در این حالت پزشکان داروهای مسکن، ضد التهاب و ....را برای بیماران تجویز خواهند کرد. -
استفاده از گردن بند طبی
دیگر روش درمان آسیب شلاقی گردن، استفاده از گردن بند طبی است. گردنبندهای طبی از حرکت گردن جلوگیری کرده، و با ثبات آن به کاهش درد و افزایش پایداری مهرهها کمک میکنند. معمولا بیمار میبايست روزانه ۳ ساعت از این گردن بندها استفاده کند. -
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی نیز از بهترین راههای درمان آسیب شلاقی گردن است، که به روشهای زیر انجام میشود:-
ورزش
ورزش کردن میتواند سبب توانبخشی و افزایش قدرت عضلات ناحیه گردن شود. به همین دلیل نقش مهمی در بهبود این عارضه دارد. البته انجام تمرینات ورزشی برای درمان آسیب شلاقی، میبايست حتما تحت نظر پزشک یا تراپیست انجام شود. -
تحریک الکتریکی عصب
در این روش به واسطه دستگاههای مختلف، شوک الکتریکی بسیار ضعیفی به عضلات گردن وارد میشود. اینگونه اعصاب تحریک شده، و ممکن است شروع به ترمیم بافت خود کنند. -
ماساژ درمانی
ماساژ گردن به شل شدن عضلات این ناحیه و رفع گرفتگی بسیار کمک میکند. همچنین با افزایش جریان خون در قسمت گردن، در بهبود و تسکین درد نیز بسیار موثر است.
-
-
جراحی
اگر درمانهای کم تهاجمی بالا در بهبود آسیب شلاقی گردن تاثیرگذاری کافی نداشته باشند، پزشک روش جراحی را توصیه خواهد کرد. در این جراحی پوست ناحیه گردن برش داده شده، و ممکن است بخشی از مهرههای آسیب دیده خارج شوند. همچنین در صورت نیاز احتمال دارد پزشک طی عمل جراحی، به ترمیم اعصاب و تاندونهای آسیب دیده گردن بپردازد.
جراحی به ۳ روش زیر صورت می گیرد:-
دیسککتومی
دیسککتومی نوعی جراحی باز است، که در آن پزشک بخشهای آسیب دیده دیسک بین مهرهای را خارج میسازد، و تاندونهای ملتهب را ترمیم میکند. این جراحی تهاجمی بوده، و دوره نقاهت طولانی مدت دارد. -
میکرودیسککتومی
در روش دوم پزشک برای برداشت دیسک بین مهرهای آسیب دیده، از یک تلسکوپ بزرگنمایی استفاده میکند. این روش شباهت زیادی با دیسککتومی دارد، و تنها تفاوت آن استفاده از تجهیزات بیشتر است. -
جراحی زیرپوستی
در روش سوم برای درمان آسیب شلاقی گردن، جراحی زیرپوستی انجام میشود. در این روش پزشک به واسطه یک لوله تو خالی و تیغه فلزی، دیسک را شکسته و قطعات آن را خارج میکند. سپس مهرههای گردن دوباره به هم جوش میخورند، تا ثبات داشته باشند.
-
مدت زمان بهبودی پس از جراحی آسیب شلاقی گردن
دوره نقاهت پس از جراحی آسیب شلاقی، معمولأ مابین سه تا هشت ماه خواهد بود. پس از گذر این مدت زمان بهبودی حاصل میشود. البته باید در نظر داشت که زمان بهبودی در هر فرد، با توجه به شرایط جسمانی و روش جراحی متغیر خواهد بود.
مراقبتهای لازم بعد از جراحی آسیب شلاقی گردن
برای بهبودی سریعتر و جلوگیری از بروز برخی عوارض پس از جراحی، میبايست به مراقبتهای زیر توجه نمایید:
- داروهای تجویزی را در زمان معین شده و به طور کامل مصرف کنید.
- در صورت تورم و کبودی، میتوانید از کمپرس سرد یا گرما درمانی استفاده کنید.
- پس از گذشت دو هفته، میتوانید تمرینات فیزیوتراپی را آغاز کنید.
- پس از جراحی آسیب شلاقی گردن، در صورت بروز علائم غیر طبیعی مثل خونریزی حاد، درد شدید و ....فورا به پزشک مراجعه نمایید.
- در هفته اول بعد از جراحی از مطالعه طولانی مدت، انجام امور سنگین و به طور کلی هر فعالیتی که به گردن فشار وارد کند، اجتناب کنید.
- بیست روز بعد از جراحی، میتوانید برای کشیدن بخیهها به پزشک مراجعه کنید.
- بهتر است در روزهای ابتدایی، برروی شانه بخوابید تا به گردن فشاری وارد نشود.
چه زمانی باید آسیب شلاقی گردن را جدی گرفت؟
آسیب شلاقی چه در حالت حاد و چه در نوع خفیف، میبايست بسیار جدی گرفته شود. چرا که مراجعه زودهنگام به پزشک، میتواند مانع از پیشرفت این عارضه و آسانتر شدن روند درمان آن شود. به طور کلی اگر این عارضه با نشانههای زیر همراه باشد، مراجعه به پزشک الزامی خواهد بود:
- بیمار به علت درد شدید امکان خم و راست کردن گردن را نداشته باشد.
- پوست ناحیه گردن دچار کبودی شود.
- تورم زیادی در ناحیه گردن مشاهده گردد.
- مهرههای گردن دچار شکستگی شده باشند.
- گردن حالت پایدار نداشته باشد.
علل ایجاد آسیب شلاقی گردن
به طور کلی هرگونه ضربهای که فشار زیادی به گردن وارد کند، میتواند سبب بروز آسیب شلاقی شود. در نتیجه میتوان گفت این عارضه علل و دلایل متعددی دارد. اصلیترین علتهای بروز این عارضه را در زیر ذکر نمودهایم:
- ورزشهای سنگین
گاهی هنگام ورزش ضربات شدیدی به ناحیه گردن وارد شده، و به همین دلیل آسیب شلاقی رخ میدهد. - تصادف رانندگی
تصادفات شایعترین عامل ایجاد آسیب شلاقی گردن هستند. - برخورد جسم سنگین
برخورد جسم سنگین به سر یا گردن نیز، از دلایل اصلی آسیب شلاقی خواهد بود. - وضعیت بدنی اشتباه
این مورد معمولا نادر است. اگر هنگام خوابیدن گردن و بدن نسبت به یکدیگر در حالت نامناسبی قرار گیرند، امکان گرفتگی عضلات و اعصاب وجود دارد.
در این مطلب به بررسی علل، علائم و درمان این عارضه پرداختیم، برای کسب اطلاعات بیشتر و اخذ نوبت میتوانید با شماره تلفنهای درج شده در سایت تماس بگیرید.
سوالات متداول
-
آیا آسیب شلاقی گردن با شوک الکتریکی قابل درمان است؟
بله، در مواقعی که این آسیب از نوع خفیف باشد، با شوک الکتریکی تا حد زیادی قابل درمان خواهد بود. -
آسیب شلاقی با چه نشانههایی همراه است؟
تورم، درد، کبودی، صدا دادن گردن و....از اصلیترین علائم این عارضه هستند. -
دوره نقاهت جراحی آسیب شلاقی گردن چقدر طول میکشد؟
دوره نقاهت این جراحی، مابین ۳ تا ۸ ماه خواهد بود.