جراحی تعویض مفصل شانه چیست؟ | انواع پروتز، فیلم + عوارض و قیمت

آیا این مطلب برایتان مفید است؟

یکی از روش‌های درمانی کاربردی برای رفع برخی از مشکلات و بیماری‌های شانه، تعویض مفصل شانه بوده که با تشخیص متخصص ارتوپدی برای برخی از افراد انتخاب می‌گردد. آیا در رابطه با این روش اطلاعاتی دارید؟ آیا این روش برای شما مناسب می‌باشد؟ چه دلایلی سبب می‌شوند تا تعویض مفصل شانه به عنوان روش درمانی انتخاب گردد؟

در این مقاله مفید همراه با ما باشید تا اطلاعات کاملی در خصوص انواع این روش، هزینه آن، عوارض، مدت زمان درمان و ... به دست آورید.

تعویض مفصل شانه چیست؟

تعویض مفصل شانه یک جراحی است که در آن قسمت‌های آسیب دیده شانه برداشته شده و با قطعه‌هایی مصنوعی که پروتز نامیده می‌شوند، جایگزین می‌گردند. این جراحی با روش‌های متنوعی صورت گرفته که در ادامه مطلب به شرح آنها نیز می‌پردازیم.

آیا تعویض مفصل شانه برای شما مناسب است؟

تصمیم برای انجام عمل جراحی مفصل شانه باید بین شما، خانواده و جراح ارتوپدی مشارکت داشته باشد.
دلایل مختلفی وجود دارند که پزشک ممکن است جراحی تعویض شانه را توصیه کند. افرادی که از جراحی سود می‌برند اغلب عبارت‌اند از:

• اغلب افرادی که دارای درد شدید شانه هستند که در فعالیت های روزمره مانند دست زدن به کابینت، لباس پوشیدن، شستشو و ... تداخل ایجاد می کند.
• افرادی که درد متوسط تا شدید هنگام استراحت دارند. این درد ممکن است به حدی شدید باشد که از خواب راحت جلوگیری کند.
• افرادی که دچار از دست دادن حرکت و یا ضعف در شانه خود شده اند.
• افرادی که درد شانه آن ها بهبود قابل ملاحظه ای با سایر درمان ها مانند داروهای ضد التهابی، تزریق کورتیزون یا فیزیوتراپی به دست نیاورده است.
• افراد مبتلا به آرتروز شانه که با درمان های غیر جراحی قابل کنترل نیست. این درد معمولاً با سفتی پیشرونده و احساس ساییدگی در شانه همراه است.

چه کسانی نباید تعویض شانه انجام دهند؟

برخی از بیماران کاندیدای مناسبی برای تعویض شانه نیستند. این افراد عبارت‌اند از:

• افرادی که علائمی دارند که به طور قابل توجهی ناتوان کننده نیستند.
• افرادی که از دست دادن یا فلج هر دو عضلات روتاتور کاف و دلتوئید را تجربه کرده اند.
• کسانی که عفونت‌های فعال دارند.
• کسانی که مبتلا به بیماری پیشرونده سیستم عصبی که مفصل را تحت تأثیر قرار داده است، می‌باشند.
• علاوه بر این، برخی از بیمارانی که در مراحل اولیه آرتروز قرار دارند ممکن است بخواهند ابتدا وضعیت غیر جراحی و محافظه کارانه وضعیت خود را امتحان کنند تا مشخص شود که تعویض شانه ضروری است یا ممکن است به تعویق بیفتد. چنین اقداماتی عبارت‌اند از:
  • فیزیوتراپی
  • داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی
  • تزریق کورتیکواستروئید

انواع تعویض مفصل شانه

جراحی تعویض شانه بسیار پیچیده بوده و باید توسط جراح متخصص انجام گیرد.
انواع مختلفی از جراحی تعویض شانه وجود دارند. جراح قبل از تصمیم گیری وضعیت شما را با دقت ارزیابی کرده و با با شما صحبت می‌کند که کدام نوع جایگزین به بهترین وجه، نیازهای سلامتی شما را برآورده می‌کنند. از پرسیدن این که در شرایط شما از چه نوع ایمپلنتی استفاده می‌شود دریغ نکنید، چرا این انتخاب برای شما مناسب است.

1. تعویض کامل شانه

   تعویض معمولی شانه یعنی جایگزینی سطوح مفصلی با توپی فلزی صیقلی متصل به ساقه و یک سوکت پلاستیکی.
   این قطعات در اندازه‌های مختلف تولید می‌شوند. آنها ممکن است به صورت سیمانی یا مناسب پرس در استخوان قرار گیرند. اگر استخوان از کیفیت خوبی برخوردار باشد، جراح ممکن است تصمیم بگیرد که از یک جزء بازو بدون سیمان استفاده کند. اگر استخوان نرم باشد، قسمت استخوان ران ممکن است با سیمان استخوان کاشته شود. در بیشتر موارد، یک جزء گلنوئید (سوکت) تمام پلاستیک با سیمان استخوانی کاشته می‌شود.
   کاشت یک جزء گلنوئید در موارد زیر توصیه نمی‌شود:
   • گلنوئید غضروف خوبی دارد.
   • استخوان گلنوئید دارای نقص شدید است.
   • تاندون‌های روتاتور کاف پارگی جبران ناپذیری دارند.

2. آرتروپلاستی

   بسته به وضعیت شانه، جراح ممکن است فقط توپ را جایگزین کند. به این عمل جراحی آرتروپلاستی می‌گویند.
   برخی از جراحان وقتی این نوع روش درمان را توصیه می‌کنند که سر استخوان ران دچار شکستگی شدید است، اما سوراخ آن طبیعی است. علائم دیگر برای جراحی آرتروپلاستی عبارت‌اند از:
   • آرتریت که سر استخوان بازو با گلونوئید درگیر می کند.
   • شانه‌هایی با استخوان بسیار ضعیف در گلنوئید
   • برخی از شانه‌ها با تاندون‌های روتاتور کاف دچار پارگی شدید و آرتروز می‌شوند.
   • گاهی اوقات، جراحان بین تعویض کامل شانه و جراحی آرتروپلاستی در اتاق عمل در زمان جراحی تصمیم می‌گیرند.

3. تعویض کل معکوس شانه

   نوع دیگر این جراحی، تعویض کامل شانه معکوس نامیده می‌شود. این روش برای افرادی که موارد زیر را دارند توصیه می‌شود:
   • روتاتور کاف کاملاً پاره شده با ضعف شدید بازو
   • اثرات آرتریت شدید و پارگی روتاتور کاف

هزینه تعویض مفصل شانه

فاکتورهای متعددی در تعیین هزینه نهایی این جراحی تاثیر دارند. از جمله این موارد می‌توان به شرایط فردی، نوع جراحی و نوع مفصل مورد نیاز، قیمت پروتز شانه، هزینه بیهوشی و دیگر هزینه‌های بیمارستان اشاره کرد. برای دریافت اطلاعات دقیق‌تر از قیمت نهایی درمان خود، لازم است با جراح متخصص ارتوپدی مشورت داشته باشید.

آیا بیمه تعرفه‌ای برای تعویض مفصل شانه دارد؟

به طور کلی تمامی بیمه‌ها موارد درمانی را در تعرفه‌های خود قرار می‌دهند. جراحی تعویض مفصل شانه نیز از این قاعده مستثنی نمی‌باشد. برای اطمینان باید قبل از شروع درمان هماهنگی‌های لازم را با بیمه تکمیلی و پزشک خود انجام دهید.

عوامل موثر بر افزایش نیاز به تعویض مفصل شانه

در صورتی که بیماری‌ها و مشکلات زیر به کمک روش‌های درمانی غیرجراحی نتیجه موثری نداشته باشند، احتمال نیاز به جراحی تعویض مفصل شانه افزایش پیدا خواهد کرد.

1. آرتروز (بیماری دژنراتیو مفصل)

   

   این یک نوع فرسودگی ورم مفاصل است. معمولاً در افراد 50 سال به بالا رخ می‌دهد، اما ممکن است در افراد جوان نیز به وجود بیاید. غضروفی که استخوان‌های شانه را می‌بندد نرم شده و از بین می‌رود. با گذشت زمان، مفصل شانه به آرامی سفت و دردناک می‌شود.

2. روماتیسم مفصلی

   

   این یک بیماری است که در آن غشای مفصلی اطراف مفصل ملتهب و ضخیم می‌شود. این التهاب مزمن می‌تواند به غضروف آسیب برساند و در نهایت باعث از بین رفتن درد و سفتی غضروف شود.

3. آرتریت پس از سانحه

   

   این می‌تواند به دنبال آسیب جدی شانه باشد. شکستگی استخوان‌های شانه یا پارگی تاندون‌ها یا رباط های شانه ممکن است به مرور زمان به غضروف مفصلی آسیب برسانند که باعث درد شانه شده و عملکرد شانه را محدود می‌کنند.

4. آرتروپاتی پارگی روتاتور کاف

   

   بیمار مبتلا به پارگی روتاتور کاف طولانی مدت ممکن است دچار آرتروپاتی پارگی کاف شود. در این شرایط، تغییرات مفصل شانه در اثر پارگی روتاتور کاف ممکن است منجر به آرتروز و تخریب غضروف مفصلی شود.

5. نکروز عروقی (استئونکروز)

   

   نکروز آواسکولار یک وضعیت دردناک است که زمانی رخ می‌دهد که خون رسانی به استخوان مختل شود. از آنجا که سلول‌های استخوانی بدون خون رسانی می‌میرند، استئونکروز می‌تواند در نهایت باعث تخریب مفصل شانه و منجر به آرتروز شود. استفاده مداوم از استروئیدها، غواصی در اعماق دریا، شکستگی شدید شانه، بیماری سلول داسی شکل و مصرف زیاد الکل عوامل خطر نکروز عروقی هستند.

6. شکستگی‌های شدید

   

   شکستگی شدید شانه یکی دیگر از دلایلی است که افراد، از جایگزین شانه کمک می‌گیرند. هنگامی که سر استخوان بالای بازو خرد می‌شود، ممکن است برای پزشک بسیار سخت باشد که تکه های استخوان را در جای خود قرار دهد. علاوه بر این، خون رسانی به قطعات استخوان می تواند قطع شود. در این مورد، جراح ممکن است تعویض شانه را توصیه کند. بیماران مسن مبتلا به پوکی استخوان بیشتر در معرض شکستگی شدید شانه قرار دارند.

7. ناموفق بودن جراحی جایگزینی شانه قبلی

   

   اگرچه غیر معمول است، برخی از تعویض‌های شانه به دلایل متعددی مانند شل شدن، سایش، عفونت و دررفتگی ایمپلنت با شکست مواجه می‌شوند. هنگامی که این اتفاق می افتد، ممکن است دومین جراحی تعویض مفصل به نام جراحی تجدید نظر ضروری باشد.

روشهای تشخیص نیاز به تعویض مفصل شانه

ارزیابی با جراح ارتوپدی شامل چندین جزء است:

1. بررسی سابقه پزشکی

   جراح ارتوپدی اطلاعاتی در مورد سلامت عمومی شما جمع آوری می‌کند و از میزان درد شانه و توانایی عملکرد شما سوال می‌کند.

2. معاینه فیزیکی

   یک معاینه فیزیکی حرکت شانه، ثبات و قدرت را ارزیابی می‌کند.

3. اشعه ایکس

   این تصاویر به تعیین میزان آسیب در شانه کمک می‌کنند. آنها می توانند از دست دادن فضای طبیعی مفصل بین استخوان‌ها، صاف شدن یا بی نظمی در شکل استخوان، خار استخوان و قطعات شل غضروف یا استخوان که ممکن است در داخل مفصل شناور باشند را نشان دهند.

4. سایر آزمایشات

   گاهی اوقات آزمایش خون، تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی (MRI) یا اسکن استخوان ممکن است برای تعیین وضعیت استخوان و بافت نرم شانه مورد نیاز باشد.
   جراح ارتوپدی نتایج ارزیابی را با شما مرور می‌کند و در مورد اینکه آیا تعویض مفصل شانه بهترین روش برای تسکین درد و بهبود عملکرد شما است بحث می‌کند. سایر گزینه‌های درمانی از جمله داروها، تزریق، فیزیوتراپی یا سایر انواع جراحی نیز مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرند.

عوارض تعویض مفصل شانه

جراح ارتوپدی خطرات مربوط به خود جراحی و آنهایی که ممکن است در طول زمان پس از جراحی شما ایجاد شوند را برایتان بیان خواهد کرد.
در صورت بروز عوارض، اکثر آنها با موفقیت درمان می‌شوند. این موارد عبارت‌اند از:

1. عفونت

   عفونت یکی از عوارض هر جراحی است. در این جراحی احتمال دارد که در زخم و یا در عمق اطراف پروتز، عفونت رخ دهد. ممکن است در بیمارستان یا بعد از رفتن به خانه اتفاق بیفتد و یا حتی سال‌ها بعد رخ دهد. عفونت‌های جزئی در ناحیه زخم عموماً با آنتی بیوتیک درمان می‌شوند. برای درمان عفونت‌هایی که بزرگتر می‌باشند، احتمال دارد تا جراحی مجدد و برداشتن پروتز مورد نیاز باشد. هرگونه عفونت در بدن می‌تواند به تعویض مفصل شما سرایت کند.

2. مشکلات پروتز

   اگرچه طرح‌ها و مواد پروتز و همچنین تکنیک‌های جراحی به پیشرفت خود ادامه می‌دهند، ممکن است پروتز فرسوده شده و اجزای آن شل شوند. اجزای جایگزین شانه نیز ممکن است دررفتگی داشته باشند. سایش بیش از حد، شل شدن یا دررفتگی ممکن است نیاز به جراحی اضافی (روش تجدید نظر) داشته باشند.

3. آسیب عصبی

   اعصاب مجاور تعویض مفصل ممکن است در حین عمل جراحی آسیب ببینند، اگرچه این نوع آسیب نادر است. با گذشت زمان، این آسیب‌های عصبی اغلب به طور کامل بهبود می‌یابند.

آمادگی قبل از تعویض مفصل شانه

قبل از شروع درمان باید موارد زیر در نظر گرفته شوند:

• ارزیابی پزشکی

  

  اگر تصمیم شما جراحی تعویض شانه است، جراح از شما می‌خواهد تا چندین هفته قبل از عمل، معاینه کامل فیزیکی را برنامه ریزی و انجام دهید. این مورد برای اطمینان از سلامت کافی برای انجام عمل جراحی و تکمیل فرایند بهبودی لازم است. بسیاری از بیماران مبتلا به بیماری‌های مزمن مانند بیماری قلبی نیز باید قبل از عمل توسط متخصص، مانند متخصص قلب، مورد ارزیابی قرار گیرند.

• داروها

  

  حتما در مورد داروهایی که مصرف می‌کنید با جراح ارتوپدی خود مشورت کنید. برخی از داروها ممکن است قبل از جراحی متوقف شوند. به عنوان مثال، داروهای زیر بدون نسخه ممکن است باعث خونریزی بیش از حد شده که باید 2 هفته قبل از عمل قطع شوند:
  1. داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن سدیم
  2. بیشتر داروهای آرتروز
  3. در صورت مصرف داروهای رقیق کننده خون، پزشک یا متخصص قلب به شما در مورد قطع این داروها قبل از جراحی توصیه خواهند کرد.

مراقبتهای بعد از عمل تعویض مفصل شانه

پس از جراحی اقدامات بعد از آن را نیز جدی بگیرید:

1. روش تعویض مفصل شانه با دستگاه مصنوعی معمولاً حدود 2 ساعت به طول می‌انجامد.
2. پس از جراحی، به اتاق ریکاوری منتقل می‌شوید، جایی که چند ساعت در آنجا می‌مانید تا بهبودی شما از بیهوشی کنترل شود. پس از بیدار شدن، به بخش منتقل می‌شوید.
3. پزشک چندین دوز آنتی بیوتیک برای جلوگیری از عفونت به شما می‌دهد. اکثر بیماران می‌توانند غذای جامد بخورند و روز بعد از عمل از رختخواب خارج شوند. به احتمال زیاد در روزهای اول، دوم یا سوم بعد از عمل می‌توانید به خانه بروید.
4. ایجاد تغییرات ساده در خانه قبل از جراحی می‌تواند دوره بهبودی شما را آسان کند.
5. در چند هفته اول پس از عمل جراحی، دسترسی به قفسه‌ها و کمدهای بلند دشوار خواهد بود. قبل از عمل جراحی، حتماً از خانه خود عبور کرده و وسایلی را که بعداً نیاز دارید در قفسه‌های کوتاه قرار دهید.
6. وقتی از بیمارستان به خانه می‌آیید، برای چند هفته در برخی کارهای روزانه مانند لباس پوشیدن، حمام کردن، آشپزی و لباس شویی به کمک نیاز خواهید داشت. اگر بلافاصله پس از عمل از هیچ گونه حمایتی در خانه برخوردار نیستید، ممکن است به یک اقامت کوتاه مدت در یک مرکز توانبخشی نیاز داشته باشید تا زمانی که مستقل‌تر شوید.
7. پس از جراحی، یک اسلینگ خواهید پوشید و استفاده از بازوی شما محدود خواهد بود. برای استفاده و محافظت از شانه خود در 2 تا 4 هفته اول بعد از عمل، به بند نیاز خواهید داشت.
8. بعد از عمل، کمی احساس درد خواهید کرد. این بخشی طبیعی از روند بهبود است. داروهای مسکن در این زمان برای کاهش درد مورد استفاده قرار می‌گیرند. انواع زیادی از داروها برای کمک به درد در دسترس هستند، از جمله داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) و بی حسی موضعی. پزشک ممکن است از ترکیبی از این داروها برای بهبود تسکین درد و همچنین به حداقل رساندن نیاز به مواد افیونی استفاده کند. توجه داشته باشید که اگرچه مواد شبه افیونی به تسکین درد بعد از عمل کمک می‌کنند، اما مواد مخدر هستند و می‌توانند اعتیاد آور باشند.
9. فیزیوتراپی به زودی پس از جراحی شروع می‌شود و هنگامی که درد کمتری احساس می‌کنید، می‌توانید زودتر شروع به حرکت کرده و قدرت خود را سریع‌تر به دست آورید. اگر درد بعد از عمل مشکل ساز شد با پزشک خود مشورت کنید.
10. در قسمت زخم و یا بخیه ای در زیر پوست خود، منگنه ای خواهید داشت. چند هفته بعد از عمل، منگنه برداشته می‌شود. بخیه زیر پوست شما نیازی به برداشتن ندارد.
11. از خیساندن زخم در آب تا زمان کاملاً بسته شدن و خشک شدن خودداری کنید. برای جلوگیری از تحریک لباس، ممکن است به بستن زخم ادامه دهید.
12. رانندگی با ماشین به مدت 2 تا 4 هفته پس از جراحی ممنوع است.

بایدها و نبایدهای بعد از تعویض مفصل شانه

موفقیت جراحی تا حد زیادی به میزان رعایت دستورالعمل جراح ارتوپدی در خانه در چند هفته اول بعد از عمل بستگی دارد. در اینجا برخی از بایدها و نبایدهای رایج برای بازگشت به خانه آورده شده است:

1. از بازو برای هل دادن خود در رختخواب یا روی صندلی استفاده نکنید، زیرا این کار به انقباض شدید عضلات نیاز دارد.
2. برنامه تمرینات خانگی که برای شما تجویز شده را دنبال کنید. ممکن است لازم باشد تمرینات را 2 تا 3 بار در روز به مدت یک ماه یا بیشتر انجام دهید.
3. زیاده روی نکنید! اگر درد شانه شما قبل از جراحی شدید بود، تجربه حرکت بدون درد ممکن است شما را به این فکر وا داشته باشد که می توانید بیش از آنچه تجویز شده انجام دهید. استفاده بیش از حد از شانه ممکن است منجر به محدودیت‌های شدید در حرکت شود.
4. در 2 تا 4 هفته اول بعد از عمل، هیچ چیز سنگین‌تر از یک لیوان آب بلند نکنید.
5. درخواست کمک کنید اگر از پشتیبانی خانگی برخوردار نباشید، پزشک شما ممکن است بتواند یک پرستار را توصیه کند.
6. بعد از تعویض شانه در ورزش‌های تماسی شرکت نکنید و هیچگونه وزنه سنگین به طور مکرر انجام ندهید.
7. از قرار دادن دست خود در هر حالت شدید مانند مستقیم به پهلو یا پشت بدن خود در 6 هفته اول پس از جراحی خودداری کنید.
8. هزاران بیمار پس از عمل جراحی تعویض مفصل شانه، بهبود کیفیت زندگی را تجربه کرده اند. آنها درد کمتر، بهبود حرکت، بهبود قدرت و عملکرد بهتر را تجربه می‌کنند.

مدت زمان بهبودی پس از تعویض شانه

به طور کلی بهبود بیمار هشت هفته یا بیشتر طول می‌کشد. ممکن است چندین ماه طول بکشد تا بیمار بتواند زایمان سنگین یا تمرینات قدرتی شدید انجام دهد.

• شش هفته: بیمار ممکن است از کل بازو، از جمله شانه، برای فعالیت سبک استفاده کند.
• هشت هفته (در برخی موارد بیشتر): بیمار ممکن است استفاده نامحدود و فعال از بازو و شانه را آغاز کند.
• سه ماه: اکثر بیماران به طور معقولی راحت هستند، حدود نیمی از آنها برخی ضعف‌ها را تجربه می‌کنند.
• شش ماه: اکثر بیماران بدون درد هستند (اگرچه ممکن است در شرایط آب و هوایی خاصی درد را تجربه کنند) و حدود دو سوم حرکت طبیعی و قدرت لازم  خود را دارند.